گرگان شهر

دانشنامه آزاد فارسی

گُرگان، شهر
گُرگان، شهر
واقع در استان گلستان، مرکز اداری شهرستان گرگان و استان مذکور (استرآباد سابق). با ارتفاع ۱۶۰ متر، در دشتی در ۳۰۹کیلومتری شمال شرقی تهران، سر راه ساری به بجنورد و مشهد و انتهای خط آهن تهران گرگان، در کوه پایه های شمالی البرز شرقی قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل مایل به گرم و نیمه مرطوب و جمعیت آن ۲۷۴,۴۳۸ نفر است (۱۳۸۵). گرگان شهری است قدیمی و به آن استراک یا استرک می گفتند. از شهرهای آباد روزگار هخامنشیان بود و به تصرف اسکندر مقدونی درآمد و سلوکی ها بر آن فرمانروایی داشتند. سپس به تصرف اعراب درآمد (۱۱۲ق) و مدتی بعد ایرانیان خود اختیار آن را در دست گرفتند. در جنگ های آل بویه و آل زیار ویران شد و متعاقب آن، در حملات مغولان و تیمور، به سختی، آسیب دید. با روی کار آمدن صفویان روبه امنیت و آبادانی نهاد و به دارالمؤمنین مشهور شد. ایل قاجار آن را به مرکزیت خود انتخاب کرد و به استرآباد موسوم شد و قاجاریان به آن توجه کردند. احداث راه آهن ماوراء خزر از موقعیت و اهمیت آن کاست و طبق مصوبات فرهنگستان در ۱۳۱۶ش، نام آن از استرآباد به گرگان تغییر یافت. بیشتر بناهای آن براثر هجوم اقوام وحشی و زمین لرزه ازبین رفته است و مسجد جمعه، مدرسۀ سردار، مدرسۀ سادات از بناهای قدیمی آن است. ویرانه های شهر قدیم جرجان در کنار شهر کنونی هنوز موجود است. تا ۱۳۷۵ش، جزئی از استان مازندران بود. با تأسیس استان گلستان به مرکزیت اداری استان مزبور تعیین شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس