گروه عاملی ( به انگلیسی: Functional group ) در شیمی آلی، به گروه های معینی از اتم های یک مولکول گفته می شود که در واکنش های شیمیایی ویژه آن مولکول شرکت می کنند و دارای خصلت شیمیایی مخصوصی هستند که یک مولکول از خویش در طول واکنش نشان می دهد. گروه های عاملی یکسان در مولکول های مختلف به واکنش شیمیایی یکسان در آن مولکول ها می انجامند و حتی برخی خواص فیزیکی مشابه در مولکولها را نیز سبب می شوند. برای نمونه گروه عاملی آلدئید می تواند در واکنش های مانند کاهش و افزایش شرکت نماید و به طور کلی تمام مولکول های دارای این گروه عاملی، در چنین واکنش هایی شرکت می کنند.
در زیر لیستی از گروه های عاملی متداول آمده است. در فرمول، نمادهای R و 'R معمولاً به معنی هیدروژن یا زنجیره های هیدروکربن با هر طول ممکن است، ولی برخی اوقات ممکن است به هر گروه از اتمها برگردد.
هیدروکربن ها گروهی از ترکیبات آلی هستند که در دسته بندی گروه های عاملی آن ها را هیدروکربیل می نامند به این معنی که تنها حاوی کربن و هیدروژن هستند. با این حال هیدروکربن ها خود شامل دسته های متفاوتی هستند چرا که وجود پیوندهای غیراشباع و ساختار حلقوی خود باعث ایجاد تفاوت های شیمیایی می شود.
هالوآلکان ها گروهی از ترکیبات آلی هستند که شامل حداقل یک پیوند کربن - هالوژن هستند. بسته به نوع هالوژن این نوع پیوند می تواند خیلی ضعیف ( مثل کربن–ید ) یا خیلی قوی ( کربن–فلوئور ) باشد. به صورت عمومی و با استثنا گرفتن فلوئور، بقیه ترکیب های آلی هالوژن دار، به آسانی وارد واکنش های جانشینی هسته دوستی ( تک مولکولی یا دومولکولی ) یا حذفی می شوند.
ترکیبات حاوی پیوند کربن - اکسیژن بسته به محل و نوع هیبریداسیون پیوند کربن - اکسیژن دارای خواص متفاوتی هستند. یکی از دلایل این موضوع تفاوت الکترون کشندگی هیبریداسیون های مختلف است.
آمین ها، آمیدها، ایمین ها، ایمیدها، ترکیبات آزو، سیانات ها و نیتریل ها از ترکیب های آلی دارای نیتروژن می باشد.
تیول ها، سولفیدها، دی سولفیدها، سولفون ها و سولفونیک اسیدها از گروه های مختلف مواد آلی هستند که در مولکول خود، اتم گوگرد دارند.
فسفین ها، فسفات ها، فسفودی استرها و فسفونیک اسیدها، چهار گروه مهم از مواد آلی دارای فسفر هستند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر زیر لیستی از گروه های عاملی متداول آمده است. در فرمول، نمادهای R و 'R معمولاً به معنی هیدروژن یا زنجیره های هیدروکربن با هر طول ممکن است، ولی برخی اوقات ممکن است به هر گروه از اتمها برگردد.
هیدروکربن ها گروهی از ترکیبات آلی هستند که در دسته بندی گروه های عاملی آن ها را هیدروکربیل می نامند به این معنی که تنها حاوی کربن و هیدروژن هستند. با این حال هیدروکربن ها خود شامل دسته های متفاوتی هستند چرا که وجود پیوندهای غیراشباع و ساختار حلقوی خود باعث ایجاد تفاوت های شیمیایی می شود.
هالوآلکان ها گروهی از ترکیبات آلی هستند که شامل حداقل یک پیوند کربن - هالوژن هستند. بسته به نوع هالوژن این نوع پیوند می تواند خیلی ضعیف ( مثل کربن–ید ) یا خیلی قوی ( کربن–فلوئور ) باشد. به صورت عمومی و با استثنا گرفتن فلوئور، بقیه ترکیب های آلی هالوژن دار، به آسانی وارد واکنش های جانشینی هسته دوستی ( تک مولکولی یا دومولکولی ) یا حذفی می شوند.
ترکیبات حاوی پیوند کربن - اکسیژن بسته به محل و نوع هیبریداسیون پیوند کربن - اکسیژن دارای خواص متفاوتی هستند. یکی از دلایل این موضوع تفاوت الکترون کشندگی هیبریداسیون های مختلف است.
آمین ها، آمیدها، ایمین ها، ایمیدها، ترکیبات آزو، سیانات ها و نیتریل ها از ترکیب های آلی دارای نیتروژن می باشد.
تیول ها، سولفیدها، دی سولفیدها، سولفون ها و سولفونیک اسیدها از گروه های مختلف مواد آلی هستند که در مولکول خود، اتم گوگرد دارند.
فسفین ها، فسفات ها، فسفودی استرها و فسفونیک اسیدها، چهار گروه مهم از مواد آلی دارای فسفر هستند.
wiki: گروه عاملی