گروتسک

عجیب پردازی ( به انگلیسی: Grotesque ) نوعی از طنز در ادبیات و هنر است که بسیار به طنز سیاه شباهت دارد ولی دارای تفاوت هایی با آن نیز هست. در لغت هر چیز تحریف شده، زشت، غیرعادی، خیالی یا باورنکردنی را «عجیب پردازی/گروتسک» یا صُوَر عَجایب یا عجیب و غریب می گویند. [ ۱] به عنوان مثال، بر اساس محتوا و نوع طنز، یک کاریکاتور با محتوای عجیب پردازانه، بین کاریکاتورهایی با طنز محض و خنده دار ( Gag Cartoon ) و کاریکاتورهایی با طنز سیاه قرار می گیرد. محتوای یک طنز محض ( Gag ) صرفاً برای خنداندن مخاطب ساخته می شود و محتوای یک طنز سیاه معمولاً موجب خنده ای همراه با وحشت، تلخ کامی یا اندوه می شود. عجیب پردازی اما مخاطب را در میان این دو نوع از حالات معلّق می گذارد. تردید بین خندیدن یا وحشت کردن و بلاتکلیف میان مضحک بودن و سیاه بودن محتوا. مشخص ترین این ویژگی ها را در داستان کوتاه «دوست ما آقای کولبی» نوشته «دونالد بارتلمی» ( Donald Barthelme ) دیده می شود. ( ترجمه آن در ایران با نام «بعضی از ما دوستمان کلبی را تهدید می کردیم» منتشر شده است ) . این داستان ماجرای عدّه ای دوست است که دور هم جمع شده اند و تصمیم گرفته اند در فضایی بسیار دوستانه دوستشان ( کلبی ) را دار بزنند! داستان شرحِ گفت وگو و برنامه ریزی های این عدّه است دربارهٔ چگونگی اجرای مراسم اعدام. «اگرچه دار زدن کلبی تقریباً به طور قطع خلاف قانون است امّا ما یک حق کاملاً اخلاقی برای این کار داریم چون او دوست ما است، از جهات گوناگون و مهّمی به ما تعلّق دارد و تازه شورش را هم درآورده».
از سری هنرهای تجسمی با درون مایهٔ عجیب وردازی و طنز سیاه می توان به کاریکاتورهای رولان توپور اشاره کرد که کتابی از او با نام مستأجر ( tenant ) در ایران منتشر شده است.
گروتسک یا عجیب پردازی، در اصل به شیوهٔ آرایش دیوار و سقف سردابه ( گرُتو ) های پیدا شده در ویرانه های رم باستان گفته می شد. در این تزئینات، شکل های خیالی آدمیان، جانوران، گل ها و گیاهان در طرحی متقارن، به هم بافته شده اند. این اصطلاح در سده ی شانزدهم میلادی رواج پیدا کرد و در مورد شکل های کژنما و اغراق آمیز، ترسناک یا مضحک - به خصوص در مجسمه سازی - به کار برده شد. محمد سیاه قلم از معدود نگارگران ایران قدیم است که طرح هایی در این شیوه دارد. [ ۲]

گروتسک (فیلم ۱۹۸۸). «گروتسک» ( انگلیسی: Grotesque ( 1988 film ) ) فیلمی در ژانر ترسناک است که در سال ۱۹۸۸ منتشر شد.

گروتسک (فیلم ۱۹۹۵). گروتسک ( انگلیسی: The Grotesque ) فیلمی است که در سال ۱۹۹۶ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به آلن بیتس، لینا هیدی، ترزا راسل، مایکل کرانین و استینگ اشاره کرد.