ملک را گرم کرد آن آتش تیز
چنانک از خشم شد بر پشت شبدیز.
نظامی.
|| کنایه از شتاب کردن و تعجیل نمودن. ( برهان ) ( آنندراج ). || تند راندن. به جولان درآوردن : پس اندر همی راند بهرام نرم
بر او بارگی را نکرد ایچ گرم.
فردوسی.
چو با مهتران گرم کرد اسب شاه زمین گشت جنبان و پیچان سپاه.
فردوسی.
شاه [ اسکندر ] چشم بر ملکاناسوت [ پادشاه مصر در میدان جنگ ] نهاده بود، اسب از دنبال او گرم کرد و اورا به کمند گرفت. ( اسکندرنامه نسخه سعید نفیسی ). شاه اسکندر اسب گرم کرد با سواری هزار. ( اسکندرنامه ٔنسخه سعید نفیسی ).چو مرکب گرم کرد از پیش یاران
برون افتاداز آن هم تک سواران.
نظامی.
|| به قهر و غضب درآوردن. ( برهان )( آنندراج ) : چه باید خویشتن را گرم کردن
مرا در روی خود بیشرم کردن.
نظامی.
ملک را چنان گرم کرد این خبرکه جوشش برآمد چو مرجل بسر.
سعدی ( بوستان ).
|| حریص ساختن. ( برهان ). || کنایه از افزون کردن. ( آنندراج ). با اسم ترکیب شود و معانی خاص دهد:- جای گرم کردن ؛ کنایه از نشستن یاخفتن ، یا ساکن شدن در جائی :
از آن سرد آمد این کاخ دلاویز
که تا جا گرم کردی گویدت خیز.
نظامی.
- چشم گرم کردن ؛ کمی خفتن. چشم روی هم نهادن برای خواب. خواب گونه : فرودآمد از بارگی شاه نرم
بدان تا کند بر گیا چشم گرم.
فردوسی.
- || یکدیگر را سیر نگریستن. تیز به روی هم نگاه کردن : زمانی بهم چشم کردند گرم
از آن پس گرفتند رو نرم نرم.
اسدی.
- دل کسی را گرم کردن و داشتن ؛ با او مهر ورزیدن. دوستی کردن. بجای او نیکوئی کردن : دل پهلوانان همی گرم دار
به گفتار با هرکس آزرم دار.
فردوسی.
دل مهتران را بدو گرم کردهمه داد و بیداد آزرم کرد.
فردوسی.
او کند بر همه احوال دل سلطان گرم او رسد ممتحنان را بر سلطان فریاد.
فرخی.
- دیگ را گرم کردن ؛ ته مانده خوراکی را که در دیگ مانده است بر آتش نهادن تا گرم شود : بیشتر بخوانید ...