گرشاسب دوم

علاءالدوله گرشاسب فرمانروایی دانشدوست و مشوق اهل علم بوده است. او گروهی از دانشمندان را در دستگاه خود گرد آورده بود و به تشویق او کتابهایی تألیف گردید. از جمله شهمردان بن ابی الخیر، از دانشوران اواخر سدهٔ ۵ق/اواخر سدهٔ ۱۱م کتاب نزهت نامه علایی را به سبک دانشنامهٔ علائی ابن سینا به نام او نوشت. این کتاب در دانش های گوناگون و همانند کتب دائره المعارف و از آثار ارزشمند نثر کهن فارسی است.
گرشاسپ دوم فرزند علی بن فرامرز بود. او پس از مرگ پدر در سال ۱۰۹۵ در نبردی در نزدیکی ری، به جای وی به ریاست خاندان کاکویه رسید و در دربار سلجوقیان مقامی افتخاری یافت. گرشاسب در آغاز قرن دوازدهم از لطف محمد یکم سلجوقی برخوردار شد. با این حال، در سال ۱۱۱۸، هنگامی که پسر محمد، محمود دوم بر تخت نشست، گرشاسپ از دایره لطف شاهان به بیرون افتاد. تهمت هایی دربارهٔ او به دربار سرایت کرد که اعتماد را از او سلب و محمود را وادار کرد که سپاهیانی به یزد بفرستد. در آنجا گرشاسپ دستگیر و در دژ فرزین در ناحیه جبال ( سرزمین ماد ) زندانی شد و یزد به ساقی سلطنتی واگذار شد.
گرشاسپ اما از آن دژ گریخت و به یزد بازگشت و در آنجا از احمد سنجر ( همسر گرشاسپ خواهر احمد بود ) درخواست حفاظت کرد. گرشاسپ از احمد خواست تا به قلمروهای محمود دوم سلجوقی در ایران مرکزی حمله کند و اطلاعاتی در مورد نحوه لشکرکشی به ایران مرکزی و راه های مبارزه با محمود دوم به او داد. احمد پذیرفت و در سال ۱۱۱۹ با لشکری به سمت غرب پیشروی کرد و در آنجا به همراه پنج پادشاه محلی محمود دوم را در ساوه شکست داد.
شاهانی که در جریان نبرد به احمد کمک کردند، خود گرشاسپ، امیر سیستان و خوارزمشاه، از جمله دو پادشاه دیگر که نامشان ذکر نشده است، بودند. احمد پس از پیروزی، قلمروهای گرشاسپ دوم را به او بازگرداند. پس از آن او به یزد بازگشت و سپس که از تواریخ ناپدید شد، با این حال، از جنگ او با خانات قراختایی یاد شده است، جایی که گفته می شود در آنجا کشته شد و این پایان دودمان کاکویه بود. با این حال، فرزندان او به عنوان اتابگ یزد به حکومت خود ادامه دادند.