گردیه

گردیه از خاندان مهران، یکی از هفت خاندان پارتی، بود. این خاندان پارتی در ری در جنوب تهران مستقر بودند. پدر او بهرام گشنسپ، یک افسر نظامی بود که در جنگ ایران و بیزانس و لشکرکشی به یمن در زمان حکومت خسرو انوشیروان ( حکومت از ۵۳۱ تا ۵۷۹ ) شرکت داشت. پدربزرگ او، گرگین میلاد، نیز از ۵۷۲ تا ۵۷۴ در ارمنستان به عنوان مرزبان ( ارتشبد یک استان مرزی، «مارگراف» ) فعالیت داشته است. گردیه دارای سه خواهر و برادر به نام های گردویه، مردان سینا و از همه شناخته شده تر، بهرام چوبین، بود. گرچه مشخص نیست که آن ها خواهر و برادر تنی بوده اند یا نه.
در سال ۵۹۰ میلادی، خسرو پرویز در تیسفون تاج بر سر نهاد. نخستین سال پادشاهی خسرو با قیام بهرام چوبین مصادف بود.
در جنگی که بین خسرو پرویز و بهرام چوبین بر ساحل رود نهروان درگرفت، بهرام خسرو پرویز را مورد بدزبانی و توهین قرار داد. گردیه که بمردی چون برادرش بود، بهرام را بخاطر این بدزبانی سرزنش کرده و از او خواست که به اطاعت از شاه درآید، اما بهرام پیشنهاد او را نپذیرفت.
بعد از شکست در این نبرد، خسرو پس از مشورت با پدرش هرمز چهارم مصمم شد که به روم رفته و از موریکیوس امپراتور بیزانس تقاضای کمک کند.
در سال ۵۹۱ میلادی بهرام چوبین بعد از شکست در نبرد نهایی با خسرو و سپاهیانش، همراه با باقیماندهٔ سپاهش به سوی ترکان گریخت و با مهربانی تمام از سوی خان ترک پذیرفته شد. در مآخذ پارسی از این خان ترک نامی برده نشده است. گمان می رود این خان یون یوللیق یا دولان خان، فرمانروای خاقانات شرقی ترک باشد که با خاقانات غربی ترک جنگ داشتند و شاید به همین سبب، بهرام را پناه داد.
خسرو با هدایایی که برای خاتون، همسر خان ترک فرستاد، موجبات کشته شدن بهرام را فراهم کرد. خاقان ترک که از مرگ بهرام، غمگین شده بود، از گردیه خواست که به همسری برادر خاقان، نطر درآید. گردیه پاسخی نرم داد و نطر را بازگرداند سپس همه سپاهیانی را که همراه برادرش بهرام، به دیار ترکان آمده بودند، از دیار ترکان بیرون آورد و به حدود دیار پارسیان رساند. نطر با دوازده هزار سپاه به تعقیب او برخاست. سرانجام گردیه، در طی نبردی که درافتاد، نطر را به دست خود کشته و به راه ادامه داد.