[ویکی نور] «ابوسعید عبد الحی بن ضحاک بن محمود عبد الحی گردیزی»، از مورخان برجسته ایرانی است که در نیمه اول قرن پنجم هجری، در روزگار سلطنت عبد الرشید غزنوی، پسر سلطان مسعود غزنوی، می زیست.
از احوال او اطلاعاتی در دست نیست، جز اینکه منسوب به گردیز (منطقه ای در یک منزلی غزنه در جاده هند) بوده و در سال 440ق، متولد شده است. وی در غزنین سکونت داشت و در همین شهر کتاب خود را نوشت.
اثر برجسته او «زین الأخبار» مشهور به «تاریخ گردیزی»، پیرامون سال 440ق، نگاشته شده و مشتمل است بر تاریخ عالم و اسلام از قدیم ترین روزگار تا اندکی بعد از 440ق، مقارن با پایان پادشاهی مودود غزنوی، پسر سلطان مسعود غزنوی، که به نثری پخته نوشته شده است.
او این نام را به مناسبت نام مخدوم خویش - زین المله عبد الرشید بن مودود غزنوی - برگزیده است. البته کتاب به خاطر نام خود وی، به «تاریخ گردیزی» نیز مشهور است، ولی نام «زین الأخبار» معروف تر است.
از مختصات کلام گردیزی، رعایت جانب ایجاز، ذکر رئوس حوادث و اجتناب از اطناب و عدم ورود در جزئیات است. با آنکه در کلام وی لغات تازی کم نیست، اما شیوه نگارش او کهنه و نزدیک به نثر سامانی است.
وی با ابوریحان بیرونی در ارتباط بوده و از او دانش اندوزی کرده است و شاید با ابوالفضل بیهقی نیز حشر و نشر داشته است.
از احوال او اطلاعاتی در دست نیست، جز اینکه منسوب به گردیز (منطقه ای در یک منزلی غزنه در جاده هند) بوده و در سال 440ق، متولد شده است. وی در غزنین سکونت داشت و در همین شهر کتاب خود را نوشت.
اثر برجسته او «زین الأخبار» مشهور به «تاریخ گردیزی»، پیرامون سال 440ق، نگاشته شده و مشتمل است بر تاریخ عالم و اسلام از قدیم ترین روزگار تا اندکی بعد از 440ق، مقارن با پایان پادشاهی مودود غزنوی، پسر سلطان مسعود غزنوی، که به نثری پخته نوشته شده است.
او این نام را به مناسبت نام مخدوم خویش - زین المله عبد الرشید بن مودود غزنوی - برگزیده است. البته کتاب به خاطر نام خود وی، به «تاریخ گردیزی» نیز مشهور است، ولی نام «زین الأخبار» معروف تر است.
از مختصات کلام گردیزی، رعایت جانب ایجاز، ذکر رئوس حوادث و اجتناب از اطناب و عدم ورود در جزئیات است. با آنکه در کلام وی لغات تازی کم نیست، اما شیوه نگارش او کهنه و نزدیک به نثر سامانی است.
وی با ابوریحان بیرونی در ارتباط بوده و از او دانش اندوزی کرده است و شاید با ابوالفضل بیهقی نیز حشر و نشر داشته است.