گردیز
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
گَردیز شهری است در شرق افغانستان و مرکز ولایت پکتیا است. این شهر در منتهی الیه درهٔ رودخانهٔ گردیز و در ارتفاع ۲٬۳۰۰ تا ۲٬۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. بازار قدیمی شهر در سال ۱۹۴۳ میلادی بنا شده است و بعد آسفالت شدن جادهٔ کابل - گردیز ( ۱۲۰ کیلومتر ) حمل و نقل مصنوعات چوبی افزون یافت و باعث رونق آن شهر گردید. بالاحصار گردیز از آثار تاریخی آنست.
زمین های هموار ولایت پکتیا بیشتر در پیرامون گردیز زرمت قرار دارد و بیشتر آب زمین های کشاورزی آن از کاریزها تأمین می شود. [ ۲] گردیز فاصله بسیار نزدیکی با غزنی دارد و توسط سلطان محمود غزنوی ساخته شده است.
در دیوان سید اسماعیل بلخی این شعر را در وصف گردیز می خوانیم:
بوی عنبر دارد گرد و غبار گردیز
این نگهت بهشتی هست از مزار گردیز
گویا نسیم صبحش از کوه یار خیزد
این سان که روح پرور باشد دیار گردیز
زلف عروس باغش زاهد فریب دیدم
بس شیخ راه خود شد اندر کنار گردیز
شبنم به هر سحرگاه جام امید بر کف
تا عطر خاص گیرد از نوک خار گردیز
او جان نثار حق بود بر زایرین قبرش
آید ندا که جان ها بادا نثار گردیز
روحانیان سرودند یک یک ترانه هایی
سید حسن چو افتاد اندر کنار گردیز
بلخی به روضهٔ او با صد نیاز گوید
یا رب خزان نگیرد هرگز بهار گردیز
گاردیز یک شهر باستانی است و از بخاطر قرار گرفتن سر راه تجارتی با هند و کابل شاهیان مردن آن سود خوبی به جیب می زدند. در قرن هشتم میلادی، لاویک های گردیز اسلام را پذیرفتند. آنها قبلاً یا آیین هندو یا آیین بودا داشتند، زیرا با شاهان بودایی کابل و بعداً با شاهین هندو مستقر در گندهارا، روابط تجارتی خوبی داشتند.
در ۲۵۶ق/۸۷۰م، یعقوب لیث صفاری به نواحی شرقی خراسان تاخت و جنگی سخت میان او و ابومنصور افلح امیر گردیز درگرفت و سرانجام ابومنصور با دادن گروگان و تعهد به پرداخت ۱۰هزار درم خراج سالیانه به امیر سیستان، با وی صلح کرد. پس از افلح، اخلاف و تا اواسط سدهٔ ۵ق بر حکومت گردیز باقی ماندند. نواحی دوردست و بعضاً سخت گذر پکتیا یکی از پناهگاه های خوارج در نواحی شرقی ایران به شمار می رفت. این نواحی در دورهٔ اقتدار خوارج سیستان زیر سلطهٔ آنان بود. به گزارش نویسندهٔ گمنام حدودالعالم بیشتر اهالی گردیز بر مذهب خوارج بودند. [ ۲]
گردیز در ارتفاع ۲٬۳۰۸ متری از سطح دریا واقع شده است که سومین مرکز ولایتی با ارتفاع بلند در افغانستان می باشد. گردیز دارای غارها و تونل های تورا بوراژی است. شهر قدیمی، واقع در پای دژ بال حصار از رودخانه گردیز که به آب استاده غزنی می ریزد سیراب می شود. گردیز در تقاطع دو جاده مهم کابل با خوست و غزنی را به پاراچنار در خیبر پختونخوا پاکستان واقع شده است. گردیز در ۷۰ کیلومتری شمال غربی خوست و ۱۰۰ کیلومتری ( ۶۲ مایلی ) جنوب کابل است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفزمین های هموار ولایت پکتیا بیشتر در پیرامون گردیز زرمت قرار دارد و بیشتر آب زمین های کشاورزی آن از کاریزها تأمین می شود. [ ۲] گردیز فاصله بسیار نزدیکی با غزنی دارد و توسط سلطان محمود غزنوی ساخته شده است.
در دیوان سید اسماعیل بلخی این شعر را در وصف گردیز می خوانیم:
بوی عنبر دارد گرد و غبار گردیز
این نگهت بهشتی هست از مزار گردیز
گویا نسیم صبحش از کوه یار خیزد
این سان که روح پرور باشد دیار گردیز
زلف عروس باغش زاهد فریب دیدم
بس شیخ راه خود شد اندر کنار گردیز
شبنم به هر سحرگاه جام امید بر کف
تا عطر خاص گیرد از نوک خار گردیز
او جان نثار حق بود بر زایرین قبرش
آید ندا که جان ها بادا نثار گردیز
روحانیان سرودند یک یک ترانه هایی
سید حسن چو افتاد اندر کنار گردیز
بلخی به روضهٔ او با صد نیاز گوید
یا رب خزان نگیرد هرگز بهار گردیز
گاردیز یک شهر باستانی است و از بخاطر قرار گرفتن سر راه تجارتی با هند و کابل شاهیان مردن آن سود خوبی به جیب می زدند. در قرن هشتم میلادی، لاویک های گردیز اسلام را پذیرفتند. آنها قبلاً یا آیین هندو یا آیین بودا داشتند، زیرا با شاهان بودایی کابل و بعداً با شاهین هندو مستقر در گندهارا، روابط تجارتی خوبی داشتند.
در ۲۵۶ق/۸۷۰م، یعقوب لیث صفاری به نواحی شرقی خراسان تاخت و جنگی سخت میان او و ابومنصور افلح امیر گردیز درگرفت و سرانجام ابومنصور با دادن گروگان و تعهد به پرداخت ۱۰هزار درم خراج سالیانه به امیر سیستان، با وی صلح کرد. پس از افلح، اخلاف و تا اواسط سدهٔ ۵ق بر حکومت گردیز باقی ماندند. نواحی دوردست و بعضاً سخت گذر پکتیا یکی از پناهگاه های خوارج در نواحی شرقی ایران به شمار می رفت. این نواحی در دورهٔ اقتدار خوارج سیستان زیر سلطهٔ آنان بود. به گزارش نویسندهٔ گمنام حدودالعالم بیشتر اهالی گردیز بر مذهب خوارج بودند. [ ۲]
گردیز در ارتفاع ۲٬۳۰۸ متری از سطح دریا واقع شده است که سومین مرکز ولایتی با ارتفاع بلند در افغانستان می باشد. گردیز دارای غارها و تونل های تورا بوراژی است. شهر قدیمی، واقع در پای دژ بال حصار از رودخانه گردیز که به آب استاده غزنی می ریزد سیراب می شود. گردیز در تقاطع دو جاده مهم کابل با خوست و غزنی را به پاراچنار در خیبر پختونخوا پاکستان واقع شده است. گردیز در ۷۰ کیلومتری شمال غربی خوست و ۱۰۰ کیلومتری ( ۶۲ مایلی ) جنوب کابل است.
wiki: گردیز
دانشنامه آزاد فارسی
گَردیز
شهری در افغانستان با جمعیت ۱۱۱,۷۴۷ نفر (۲۰۰۷). در ۶۶۵کیلومتری غزنه واقع شده و مرکز ولایت جنوبی (پَکتیا) است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۲,۲۸۹ متر است. باغ های میوه از هر سو گردیز را دربرگرفته، جز در سمت جنوب به غرب، کوه های بلند آن جا احاطه کرده اند. در این شهر تپه ای مصنوعی وجود دارد که بالای آن قلعۀ بالا حصار، متعلق به قرن ۱۹، بنا شده است. تاریخ احداث گردیز به درستی دانسته نیست. به روایت تاریخ سیستان، بنیادگذار آن حمزة بن عبدالله سرکردۀ خوارج است (۱۸۹ق). حدودالعالم نیز مؤید حکومت امیران خوارج در گردیز است. گردیزی در زین الاخبار از حملۀ یعقوب لیث صفاری به ابومنصور افلح، امیر گردیز، خبر می دهد (۲۵۶ق). بیلگتگین، از اسلاف غزنویان، در ۳۶۴ق آن جا را محاصره کرد و سرانجام غزنویان بر آن جا مسلط شدند و از آن پس اهمیت تاریخی گردیز کاهش یافت. این شهر در حملۀ مغول میدان نبرد مهاجمان با سلطان جلال الدین خوارزمشاه شد. بابُر، امپراتور هند، نیز در گردیز با عبدالرحمان افغان جنگید. در ۱۹۴۷ در چشمه ای مقدس واقع در ۵۳کیلومتری گردیز گنجینه ای با ارزشِ تاریخی بسیار، از سکه های هند و باکتریایی و هندوسکایی یافت شده که بیانگر اهمیت این ناحیه در قرن ۲پ م بوده است.
شهری در افغانستان با جمعیت ۱۱۱,۷۴۷ نفر (۲۰۰۷). در ۶۶۵کیلومتری غزنه واقع شده و مرکز ولایت جنوبی (پَکتیا) است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۲,۲۸۹ متر است. باغ های میوه از هر سو گردیز را دربرگرفته، جز در سمت جنوب به غرب، کوه های بلند آن جا احاطه کرده اند. در این شهر تپه ای مصنوعی وجود دارد که بالای آن قلعۀ بالا حصار، متعلق به قرن ۱۹، بنا شده است. تاریخ احداث گردیز به درستی دانسته نیست. به روایت تاریخ سیستان، بنیادگذار آن حمزة بن عبدالله سرکردۀ خوارج است (۱۸۹ق). حدودالعالم نیز مؤید حکومت امیران خوارج در گردیز است. گردیزی در زین الاخبار از حملۀ یعقوب لیث صفاری به ابومنصور افلح، امیر گردیز، خبر می دهد (۲۵۶ق). بیلگتگین، از اسلاف غزنویان، در ۳۶۴ق آن جا را محاصره کرد و سرانجام غزنویان بر آن جا مسلط شدند و از آن پس اهمیت تاریخی گردیز کاهش یافت. این شهر در حملۀ مغول میدان نبرد مهاجمان با سلطان جلال الدین خوارزمشاه شد. بابُر، امپراتور هند، نیز در گردیز با عبدالرحمان افغان جنگید. در ۱۹۴۷ در چشمه ای مقدس واقع در ۵۳کیلومتری گردیز گنجینه ای با ارزشِ تاریخی بسیار، از سکه های هند و باکتریایی و هندوسکایی یافت شده که بیانگر اهمیت این ناحیه در قرن ۲پ م بوده است.
wikijoo: گردیز
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید