گردنه گدوک نام منطقه و گردنه ای در جنوب استان مازندران و شمال شرق استان تهران است که جاده شهرستان سوادکوه به شهرستان فیروزکوه از آن می گذرد.
گردنه گدوک به طول ۲۰ کیلومتر در جاده فیروزکوه قرار دارد؛ این گردنه در حوزه شهرستان سوادکوه در استان مازندران قرار داشته؛ ولی محله ای از آن طی مصوبه هیئت وزیران در سال ۱۳۶۶ در حوزه شهرستان فیروزکوه در استان تهران قرار گرفته است،
... [مشاهده متن کامل]
راه آهن سراسری ایران از این منطقه می گذرد که جلوه ای خاص به این منطقه بخشیده است و دارای تونل های متعددی است و در واقع چیز دیگری که این منطقه بدان شهرت دارد یکی از تونل های راه آهن است که بسیار طویل است و به تونل گدوک مشهور است و ساخت آن به دوران رضاشاه بر می گردد. از محله های گدوک، دوگل است که در آن پل هایی به نام محلی سه خط طلا قرار دارد و نیز دارای یک ایستگاه راه آهن است. شوراب یکی دیگر از محله های گدوک است که دارای یک آبشار فصلی است، محله ای نیز به نام گدوک قرار دارد که دارای یک ایستگاه راه آهن است. همچنین در منطقه نیز آش و دوغ و ماست محلی عرضه می شود.
گدوک زمستان های نسبتاً سرد دارد ولی هوای آن در بهار و تابستان ملایم است و ضمناً نشست سنگین برف وجود دارد .
مراسم محلی خاصی نیز هر ساله در مناطق ییلاقی از جمله چالمیش، مازبمرد و موزی چشمه در سوادکوه برگزار می شود.
دلیل نام گذاری گردنه گدوک روشن نیست. واژه گدوک در زبان ترکی آذربایجانی، با املای gədik و تلفظ درست گَدیک، معادل گردنه است. ناصرالدین شاه، که از خانواده ای ترک زبان بود و ترکی را هم در کنار فارسی می دانست، در سفر سال ۱۲۵۴ هجری خورشیدی به مازندران، می نویسد:
چهارشنبه بیست و هشتم، منزل گچه سر است. دیشب، هوای شهرستانک خیلی سرد بود. امروز در بین راه، ابوالحسن خان سردار دیده شد. از دوآب گذشته، کنار رودخانه به نهار افتادیم. حکیم طولوزان، روزنامهٔ فرنگستان می خواند و صنیع الدوله ترجمه می کرد. از اینجا، میرشکار و میرزاعبدالله خانِ پیشخدمت و یک نفر مهندس فرستادیم که بروند راهِ گدوکِ زانوس را بسازند.
ناگفته نماند که او در تمام طول سفر درازش، تنها یک بار واژه گدوک را به معنای گردنه به کار برده و بارها ( دقیق، ۲۳ بار ) از واژه فارسی گردنه بهره برده است. در مدخل گدوک در لغت نامه دهخدا هم نوشته نشده که خواستگاه این واژه از کجاست. بنابراین معلوم نیست که واژه گدوک، از زبان مازندرانی ( و یا زبان فارسی ) وارد زبان ترکی آذربایجانی شده است یا برعکس.
گردنه گدوک به طول ۲۰ کیلومتر در جاده فیروزکوه قرار دارد؛ این گردنه در حوزه شهرستان سوادکوه در استان مازندران قرار داشته؛ ولی محله ای از آن طی مصوبه هیئت وزیران در سال ۱۳۶۶ در حوزه شهرستان فیروزکوه در استان تهران قرار گرفته است،
... [مشاهده متن کامل]
راه آهن سراسری ایران از این منطقه می گذرد که جلوه ای خاص به این منطقه بخشیده است و دارای تونل های متعددی است و در واقع چیز دیگری که این منطقه بدان شهرت دارد یکی از تونل های راه آهن است که بسیار طویل است و به تونل گدوک مشهور است و ساخت آن به دوران رضاشاه بر می گردد. از محله های گدوک، دوگل است که در آن پل هایی به نام محلی سه خط طلا قرار دارد و نیز دارای یک ایستگاه راه آهن است. شوراب یکی دیگر از محله های گدوک است که دارای یک آبشار فصلی است، محله ای نیز به نام گدوک قرار دارد که دارای یک ایستگاه راه آهن است. همچنین در منطقه نیز آش و دوغ و ماست محلی عرضه می شود.
گدوک زمستان های نسبتاً سرد دارد ولی هوای آن در بهار و تابستان ملایم است و ضمناً نشست سنگین برف وجود دارد .
مراسم محلی خاصی نیز هر ساله در مناطق ییلاقی از جمله چالمیش، مازبمرد و موزی چشمه در سوادکوه برگزار می شود.
دلیل نام گذاری گردنه گدوک روشن نیست. واژه گدوک در زبان ترکی آذربایجانی، با املای gədik و تلفظ درست گَدیک، معادل گردنه است. ناصرالدین شاه، که از خانواده ای ترک زبان بود و ترکی را هم در کنار فارسی می دانست، در سفر سال ۱۲۵۴ هجری خورشیدی به مازندران، می نویسد:
چهارشنبه بیست و هشتم، منزل گچه سر است. دیشب، هوای شهرستانک خیلی سرد بود. امروز در بین راه، ابوالحسن خان سردار دیده شد. از دوآب گذشته، کنار رودخانه به نهار افتادیم. حکیم طولوزان، روزنامهٔ فرنگستان می خواند و صنیع الدوله ترجمه می کرد. از اینجا، میرشکار و میرزاعبدالله خانِ پیشخدمت و یک نفر مهندس فرستادیم که بروند راهِ گدوکِ زانوس را بسازند.
ناگفته نماند که او در تمام طول سفر درازش، تنها یک بار واژه گدوک را به معنای گردنه به کار برده و بارها ( دقیق، ۲۳ بار ) از واژه فارسی گردنه بهره برده است. در مدخل گدوک در لغت نامه دهخدا هم نوشته نشده که خواستگاه این واژه از کجاست. بنابراین معلوم نیست که واژه گدوک، از زبان مازندرانی ( و یا زبان فارسی ) وارد زبان ترکی آذربایجانی شده است یا برعکس.