گرومن اف - ۱۴ تامکت ( به انگلیسی: Grumman F - 14 Tomcat ) ، هواگرد جنگنده مافوق صوت دوموتوره، دو سرنشین و جنگنده نسل چهارم بال متحرک ساخت شرکت گرومن در ایالات متحده آمریکا است که نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۷۰ انجام داد و از سال ۱۹۷۴ برای خدمت در نیروی دریایی این کشور پذیرفته شد. این هواپیما از ۱۹۷۴ تا ۲۰۰۶ در نیروی دریایی ایالات متحده به عنوان جنگنده برتری هوایی، هواپیمای رهگیر دفاعی و هواپیمای شناسایی تاکتیکی اصلی این نیرو خدمت کرد. اف - ۱۴ بعد از اینکه در دهه ۱۹۹۰ مجهز به سامانه هدف گیری فروسرخ در شب ( LANTIRN ) و سیستم پرواز سطح پائین گردید حملات موشکی هوا به زمین دقیقی را هم انجام داد.
... [مشاهده متن کامل]
اف - ۱۴ تام کت در سال ۱۹۷۲ به عنوان جایگزین هواپیمای مک دانل داگلاس اف - ۴ فانتوم ۲ ( به معنی شبح ) به خدمت نیروی دریایی ایالات متحده درآمد. تامکت یکی از پیشرفته ترین، پیچیده ترین و گران قیمت ترین جنگنده های تاریخ هوانوردی جهان بوده و فناوری های پیشرویی که در ساخت آن بکار رفته بود سبب شد که کنگره آمریکا فروش آن را به سایر کشورها محدود کند. با توجه به قیمت بالای هر فروند از این جنگنده تولید آن در ایالات متحده در هاله ای از ابهام بود. با تلاش محمدرضا پهلوی و پس از کِش و قوس های فراوان و پرداخت هزینه در سال ۱۹۷۶ این پرنده به خدمت نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی ایران درآمد. در هنگام ساخت، بانک ملی ایران ۷۵ میلیون دلار وام با سود ۱۱ درصد به کمپانی گرومن برای خط تولید پرداخت کرد.
در حال حاضر ایران تنها به کار گیرنده این جنگنده در جهان است.
طرح ساخت اف - ۱۴ هنگامی مطرح شد که برنامه تولید اف - ۱۱۱بی به علت پاره ای مشکلات با شکست مواجه شد. وقتی فرمانده نیروی دریایی توماس کانلی طرح ساخت مدل متفاوتی از هواپیمای اف - ۱۱۱ ای را برای پرواز به عهده گرفت، و دریافت که این هواپیما مشکل در پرواز در سرعت فراصوت دارد و توانایی به زمین نشستن آن ضعیف است، در کنگره تصریح کرد که با این وضع نگران وضعیت نیروی دریایی است. در مه سال ۱۹۶۸ کنگره آمریکا هزینه گذاری بر روی جنرال داینامیکس اف - ۱۱۱ آردوارک را قطع کرد تا اینکه نیروی دریایی چاره ای به وضعیت موجود پیدا کند.
آنچه که مورد نیاز نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا بود، داشتن جنگنده ای دوربرد و پرطاقت بود که بتواند از ناوگان جنگی ایالات متحده در مقابل موشک های ضدکشتی شلیک شده از بمب افکن ها و زیردریایی های شوروی دفاع کند، در مقایسه با جنگنده اف - ۴ فانتوم از رادار پرقدرت تر و موشک های دوربردتری به منظور رهگیری هواپیماها و موشک های دشمن برخوردار باشد و دارای خصوصیات برتری هوایی منحصربه فردی باشد. نیروی دریایی به شدت مخالف شرکت در طرح جنگنده تاکتیکی آزمایشی ( تی اف ایکس ) ( که منجر به تولید دو جنگنده اف - ۱۵ و اف - ۱۶ شد ) بود؛ چون تصور می کرد نیاز نیروی هوایی برای داشتن جنگنده ای با توان تهاجمی در ارتفاع پایین باعث می شود تا خصوصیات مد نظر نیروی دریایی تحت تأثیر قرار گیرد. اما وزیر دفاع وقت ایالات متحده رابرت مک نامارا معتقد بود داشتن هواپیمای سازمانی نظامی مشترک راه حل کم هزینه تری از طراحی جنگنده های جداگانه است. در آن زمان هواپیمای اف - ۴ فانتوم ۲ هم که در نیروی دریایی و تفنگداران دریایی طراحی شده بود در نیروی هوایی ایالات متحده هم استفاده می شد؛ لذا طراحی این هواپیما به دست گرومن آغاز شد.
... [مشاهده متن کامل]
اف - ۱۴ تام کت در سال ۱۹۷۲ به عنوان جایگزین هواپیمای مک دانل داگلاس اف - ۴ فانتوم ۲ ( به معنی شبح ) به خدمت نیروی دریایی ایالات متحده درآمد. تامکت یکی از پیشرفته ترین، پیچیده ترین و گران قیمت ترین جنگنده های تاریخ هوانوردی جهان بوده و فناوری های پیشرویی که در ساخت آن بکار رفته بود سبب شد که کنگره آمریکا فروش آن را به سایر کشورها محدود کند. با توجه به قیمت بالای هر فروند از این جنگنده تولید آن در ایالات متحده در هاله ای از ابهام بود. با تلاش محمدرضا پهلوی و پس از کِش و قوس های فراوان و پرداخت هزینه در سال ۱۹۷۶ این پرنده به خدمت نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی ایران درآمد. در هنگام ساخت، بانک ملی ایران ۷۵ میلیون دلار وام با سود ۱۱ درصد به کمپانی گرومن برای خط تولید پرداخت کرد.
در حال حاضر ایران تنها به کار گیرنده این جنگنده در جهان است.
طرح ساخت اف - ۱۴ هنگامی مطرح شد که برنامه تولید اف - ۱۱۱بی به علت پاره ای مشکلات با شکست مواجه شد. وقتی فرمانده نیروی دریایی توماس کانلی طرح ساخت مدل متفاوتی از هواپیمای اف - ۱۱۱ ای را برای پرواز به عهده گرفت، و دریافت که این هواپیما مشکل در پرواز در سرعت فراصوت دارد و توانایی به زمین نشستن آن ضعیف است، در کنگره تصریح کرد که با این وضع نگران وضعیت نیروی دریایی است. در مه سال ۱۹۶۸ کنگره آمریکا هزینه گذاری بر روی جنرال داینامیکس اف - ۱۱۱ آردوارک را قطع کرد تا اینکه نیروی دریایی چاره ای به وضعیت موجود پیدا کند.
آنچه که مورد نیاز نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا بود، داشتن جنگنده ای دوربرد و پرطاقت بود که بتواند از ناوگان جنگی ایالات متحده در مقابل موشک های ضدکشتی شلیک شده از بمب افکن ها و زیردریایی های شوروی دفاع کند، در مقایسه با جنگنده اف - ۴ فانتوم از رادار پرقدرت تر و موشک های دوربردتری به منظور رهگیری هواپیماها و موشک های دشمن برخوردار باشد و دارای خصوصیات برتری هوایی منحصربه فردی باشد. نیروی دریایی به شدت مخالف شرکت در طرح جنگنده تاکتیکی آزمایشی ( تی اف ایکس ) ( که منجر به تولید دو جنگنده اف - ۱۵ و اف - ۱۶ شد ) بود؛ چون تصور می کرد نیاز نیروی هوایی برای داشتن جنگنده ای با توان تهاجمی در ارتفاع پایین باعث می شود تا خصوصیات مد نظر نیروی دریایی تحت تأثیر قرار گیرد. اما وزیر دفاع وقت ایالات متحده رابرت مک نامارا معتقد بود داشتن هواپیمای سازمانی نظامی مشترک راه حل کم هزینه تری از طراحی جنگنده های جداگانه است. در آن زمان هواپیمای اف - ۴ فانتوم ۲ هم که در نیروی دریایی و تفنگداران دریایی طراحی شده بود در نیروی هوایی ایالات متحده هم استفاده می شد؛ لذا طراحی این هواپیما به دست گرومن آغاز شد.
