گتاب

گَتاب از شهرهای استان مازندران در شمال ایران است. این شهر، در بخش گتاب شهرستان بابل قرار دارد. مردم گتاب از قومیت طبری هستند[ ۲] و به زبان مازندرانی[ ۳] گویش می کنند. جمعیت گتاب در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، برابر با ۷٬۳۷۴ نفر و مساحت آن ۱۲ کیلومتر مربع گزارش شده است. [ ۴]
جستجویی که از اهالی این محل در مورد نام گتاب بعمل آمده است، اظهار شده است که در گذشته چشمه ای در راه بالا و پایین گتاب قرار داشته که آب شرب مردم روستا در آن زمان از آن تأمین می شد. اما بعدها به تدریج آب آن چشمه تقلیل رفته و با عبور جاده اصلی از روی آن امروزه نشانه کوچکی از آن به چشم می خورد. احتمالاً گتو یا گتاب به مفهوم آب بزرگ به علت وجود آن چشمه نامگذاری شده است. [ ۵] رابینو در سفرنامه خود گتاب فعلی را قطعاب نام برده است. نظر دیگری که در پیدایش نام گتاب مطرح شده چنین است که می گویند سیلابی از بالا به پایین روستا را فراگرفته و در روستای سرست که در شمال کفشگرکلا واقع است متوقف شده است و این سیلاب و تاریخ وقوع آن و این نظر چندان مقرون به صحت نمی باشد. نظریه دیگری در رابطه با اسم گتاب بدین شرح می باشد که قبل از اصلاحات ارضی در ایران نحوه اداره این روستا به صورت کدخدامنشی و ارباب - رعیتی بوده و نفوذ اداری و اجتماعی گتاب در زمان گذشته مانند موقعیت فعلی آن بسیار بالا بوده و قبل از این دوره کشاورزی غالب این منطقه کشت توتون و پنبه بوده است؛ و از آنجایی گتاب در مسیر اصلی بابل - بندپی قرار داشت کشاورزان روستاهای جنوبی می بایست از مسیر راه گتاب عبور کنند تا محصولات خود را جهت فروش به شهر بابل ببرند؛ و برای این کار می بایست پشت سر اربابان و مالکان زمین گتاب که جلوتر از آن ها بودند حرکت کنند یعنی در واقع آن اربابان جلودار آن ها بودند و اول آن ها حرکت می کردند و بعد افراد روستاهای دیگر و به نظر دیگر اربابان و مالکان زمین گتاب به جهت نداشتن بازده محصولات خوب و عدم رونق بازار برای فروش محصولات در شهر جلوی روستاییان دیگر را که رقیب آن ها بشمار می رفتند گرفته و با پیاده کردن محصولات و با خرید از آن ها بازار فروش را به انحصار خود درمی آوردند؛ بنابراین به خاطر همین این شهر قبلاً به جلودار محله معروف شد و نیز علت داشتن پسوند شناسنامه ای جلودار برای تمام مردم گتاب گرفته شده از این موضوع می باشد.