گالینوس

گالینوس با نام کامل پوبلیوس لیسینیوس اگناتیوس گالینوس ( به لاتین: Publius Licinius Egnatius Gallienus ) ( زادهٔ پیرامون ۲۱۸ - درگذشتهٔ ۲۶۸ ) امپراتور روم بود که ابتدا به طور مشترک با پدرش والرین از ۲۵۳ تا ۲۶۰ و سپس به تنهایی از ۲۶۰ تا ۲۶۸ میلادی بر روم که در آن زمان دستخوش بحران شده بود فرمانروایی نمود.
پس از آنکه آئمیلیانوس در ۲۵۳ خود را امپراتور روم خواند، تربونیانوس گالوس و پسرش که امپراتوران وقت بودند برای مقابله با او حرکت کردند و در همان زمان از والرین که فرماندهی سپاه روم در راین را برعهده داشتند خواستند تا سپاهیانش را برای کمک به آنها به حرکت درآورد. اما والرین پس از آنکه از کشته شدن گالوس و پسرش به دست سربازان اطلاع یافت اقدام به این کار نمود. این موضوع وحشت سربازان آئمیلیانوس را برانگیخت و آنها از بیم شکست خود آئمیلیانوس را به قتل رساندند و به والرین پیوستند.
به دنبال مرگ آئمیلیانوس در ۲۵۳ و از آنجا که امپراتوری در بحران قرار گرفته بود و کشورهای خارجی مرزهای آن را مورد تاخت و تاز خود قرار داده بودند، سنای روم والرین و پسرش گالینوس را در همان سال به امپراتوری مشترک روم برگزید زیرا باتوجه به شرایط معتقد بودند که تنها یک نفر توان اجرای عملیات گستردهٔ نظامی برای دفاع از امپراتوری را ندارد. پس والرین پاسداری از مرزهای خاوری را برعهده گرفت و گالینوس به مقابله با گوت ها در ناحیهٔ راین پرداخت و در ۲۵۸ موفق شد تا قبایل آلامانی را در میلان شکست دهد. او سپس موفق شد تا شورش های اینگنوس و رگالیانوس در ایلیریکوم را سرکوب نماید.
درحدود ۲۵۸ پس از میلاد، گالینوس از راین به سمت دانوب حرکت کرد و دو نفر از فرماندهانش به نام های پوستوموس و سیلوانوس، همراه با پسرش سالونینوس در کُلُنیا ( کلن امروزی ) باقی ماندند. پس از آنکه سیلوانوس به سربازان دستور داد تا تمام غنایم جنگی را به خزانه و صاحبان اصلیشان تحویل دهند، لشکریان که تمایلی به انجام این کار نداشتند دست به شورش زده، سیلوانوس و سالونینوس را به قتل رساندند و پوستوموس را امپراتور خواندند. گالینوس برای بازپس گیری سرزمین گل دست به حملات گسترده زد اما نتیجه ای دربرنداشت و پوستوموس توانست حملات او را دفع نموده و خود را امپراتور مطلق گل ها بنامد.
در ژوئن سال ۲۶۰ پس از میلاد، والرین به دست شاپور یکم، پادشاه ساسانی دستگیر و زندانی شد و در اسارت درگذشت. با مرگ والرین، امپراتوری روم وارد بحران جدیدی شد و فرمانروایان مستقلی در سرتاسر کشور اعلام موجودیت نمودند. اما در این زمان اودناتوس، شاهزاده ای از یکی از مستعمرات خاوری روم که به امپراتوری وفادار بود موفق شد تا شاپور ساسانی را شکست داده و کوئیتوس را که تاج و تخت امپراتوری را غصب نموده بود در امسا ( حمص امروزی در سوریه ) سرکوب نماید. کارهای اودناتوس مورد تقدیر گالینوس قرار گرفت و او را فرماندار تمام نواحی شرقی نمود. اما بعد از شکست از شاپور گالینوس او را از پادشاهی عزل کرد.