گالریوس

لاکتینیوس او را دشمن روم خوانده و ریشه این دشمنی را تلافی نابودی داس ها که نژاد مادر او بود، می داند. همچنین در کتاب پرآوازه خود دِ مورتیبوس پرسکوتوروم فصل ۲۷، آرزوی او را پیش از امپراتوری این می داند که آن را امپراتوری داسی بخوانند و نه امپراتوری روم.
گالریوس در حدود سال ۲۵۰ پس از میلاد در یک خانوادهٔ کشاورز ایلیری در نزدیکی سردیکا زاده شد. او در ابتدا به چوپانی مشغول بود و سپس وارد ارتش شد و زیر پرچم اورلیان و پروبوس خدمت کرد. در ۲۹۳ دیوکلتیان که امپراتوری بخش خاوری روم را برعهده داشت دست به تشکیل حکومتی چهار نفره متشکل از دو امپراتور و دو سزار زد و در یکم مارس ۲۹۳، گالریوس و کنستانتیوس کلوروس را که در آن زمان فرماندهان سپاه بودند به عنوان سزار انتخاب کرد. ماکسیمیان دیگر امپراتور حکومت چهارنفره بود که بر مناطق غربی روم فرمانروایی می کرد و کنستانتیوس کلوروس سزار او شد.
گالریوس به عنوان سزار نواحی خاوری زیر فرمان دیوکلتیان قرار گرفت و حکمرانی پانونیا، موئسیا و تراکیه در منطقهٔ قدرتمند بالکان و آسیانا در آسیای صغیر ( ترکیهٔ امروزی ) به او واگذار شد. بدین ترتیب مهم ترین مسئولیت او در این زمان نگاهبانی از منطقهٔ مرزی دانوب در برابر حملات گوت ها بود و او به دفع این حملات که در طی ۲۹۴ و ۲۹۵ بر فشارشان افزوده شده بود پرداخت. گالریوس سپس در طول ۲۹۶ و ۲۹۷ با سرمتیها و مارکومانیها مقابله نمود.
دیوکلتیان در ۲۹۵ یا ۲۹۶ گالریوس را برای مقابله با نرسه، پادشاه ساسانی به شرق فرستاد. گالریوس از فرات گذشت اما به سختی از سپاه ایران در نزدیکی تیسفون شکست خورد و مجبور به عقب نشینی شد اما او در ۲۹۷ یا ۲۹۸ با گردآوری سپاهی قدرتمند بار دیگر به ایران لشکر کشید. او از ارمنستان گذشت و موفق شد تا قوای ایران را درهم شکسته و خزاین سلطنتی و حتی حرمسرای نرسه را نیز تصاحب کند. او سپس وارد میان رودان شد و تیسفون، پایتخت ساسانیان را فتح نمود. ایرانیان به دنبال این شکست مجبور به امضای عهدنامهٔ صلحی در ۲۹۸ با رومیان شدند که تماماً تأمین کنندهٔ منافع روم بود. به دنبال این عهدنامه استان میان رودان و مناطقی در حاشیهٔ رود دجله به امپراتوری روم واگذار شد.