گاز طبیعی

گاز طبیعی که گاهی گاز فسیلی یا به سادگی گاز نیز نامیده می شود، مخلوطی طبیعی از هیدروکربن های گازی است که عمدتاً از متان و مقادیر کمتری از آلکان های بالاتر تشکیل شده است. مقادیر کمی از سایر گازها مانند دی اکسید کربن، نیتروژن، سولفید هیدروژن و هلیوم نیز معمولاً در آن وجود دارد. [ ۱] گاز طبیعی بی رنگ و بی بو است، و به همین دلیل از گازهایی مانند مرکاپتان ( مانند متیل مرکاپتان و اتیل مرکاپتان که بویی شبیه به گوگرد یا تخم مرغ فاسد می دهد ) برای بودار کردن آن به منابع گاز طبیعی اضافه می شود تا در صورت نشت به راحتی قابل تشخیص باشد. [ ۲]
گاز طبیعی یک سوخت فسیلی است و منبع تجدیدناپذیر محسوب می شود که وقتی لایه هایی از مواد آلی ( عمدتاً میکروارگانیسم های دریایی ) [ ۳] در شرایط بی هوازی تجزیه می شوند و طی میلیون ها سال در زیر زمین تحت فشار و گرمای شدید قرار می گیرند، تشکیل می شود. [ ۴] انرژی را که ارگانیسم های پوسیده در اصل از طریق فتوسنتز از خورشید به دست می آورند به شکل انرژی شیمیایی در مولکول های متان و سایر هیدروکربن ها ذخیره می شود. [ ۵]
گاز طبیعی را می توان برای گرمایش، پخت و پز[ ۶] و تولید برق سوزاند. همچنین به عنوان یک ماده اولیه شیمیایی در ساخت پلاستیک و سایر مواد شیمیایی آلی مهم تجاری کاربرد دارد و گاهی نیز به عنوان سوخت در وسایل نقلیه استفاده می شود.
گاز طبیعی را می توان در سازندهای زمین شناسی زیرزمینی، اغلب در کنار سایر سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ و نفت یافت. عمدهٔ گاز طبیعی از طریق فرآیندهای بیوژنیک یا ترموژنیک ایجاد شده است. گاز بیوژنیک یا زیست زاد زمانی تشکیل می شود که موجودات متان زا در مرداب ها، باتلاق ها، محل های دفن زباله و رسوبات کم عمق به صورت بی هوازی تجزیه می شوند اما در معرض دما و فشار بالا قرار نمی گیرند. تشکیل گاز ترموژنیک یا گرمازاد مدت زمان بیشتری طول می کشد و زمانی ایجاد می شود که مواد آلی در اعماق زمین گرم و فشرده می شوند. [ ۷] [ ۸]
در فرایند تولید نفت، گاهی گاز طبیعی به جای جمع آوری و استفاده، در مشعل هایی سوزانده می شود. قبل از اینکه گاز طبیعی به عنوان سوخت سوزانده شود یا در فرآیندهای تولید استفاده شود، تقریباً همیشه باید برای حذف ناخالصی هایی مانند آب، فرآوری شود. محصولات جانبی این فرآوری شامل اتان، پروپان، بوتان ها، پنتان ها و هیدروکربن های با وزن مولکولی بالاتر هستند. سولفید هیدروژن ( که می توان آن را به گوگرد خالص تبدیل کرد ) ، دی اکسید کربن، بخار آب و گاهی هلیوم و نیتروژن نیز باید حذف شوند.

گاز طبیعی (natural gas)
تأسیسات پالایشگاه گازی پاس جنوبی، بوشهر
مخلوطی از گازهای اشتعال پذیر در پوسته زمین، اغلب با نفت خام. گاز طبیعی یکی از سه سوخت فسیلی عمده (گاز، زغال سنگ، و نفت) است که از بقایای اجساد گیاهان و حیوانات به وجود آمده است. گیاهان و حیواناتی که پس از مرگ در لجن و گل و لایِ کف دریا مدفون می شدند، پس از میلیون ها سال، بر اثر گرمای داخلی زمین و فشار صخره های روی آن ها، رفته رفته به هیدروکربن (موادی شامل هیدروژن و کربن) تبدیل شدند. هیدروکربن ها به علت سبکی، به طرف بالا صعود کردند و در زیر صخره های غیرقابل نفوذ گیر افتادند. گاز طبیعی مخلوطی از هیدروکربن ها، عمدتاً شامل ۸۰ درصد متان و نیز اتان، بوتان، و پروپان است. اغلب ذخایر گاز طبیعی زیر بستر دریاها قرار دارند و برای استخراج آن ها از فناوری های حفاری استفاده می کنند. این گاز معمولاً از محل استخراج با لوله کشی به نقاط دیگر منتقل می شود. ممکن است به منظور انتقال و ذخیره، آن را فشرده و تبدیل به مایع کنند. از این رو، غالباً در مناطق دوردست، به ویژه جایی که سوخت های دیگر گران و کمیاب است، به کار می رود. قبل از انتقال گاز، بوتان و پروپان را از آن جدا می کنند و در کپسول های گاز به صورت مایع درمی آورند.