گابون

گابون (Gabon)
نمایی از شهر لیبرویل، موقعیت. کشور گابون در افریقای غربی قرار دارد و از شمال به گینۀ استوایی و کامرون، از شرق و جنوب به کنگو برازاویل، و از غرب به اقیانوس اطلس محدود می شود. گابون ۲۶۷,۶۶۷ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر لیبرویل است.سیمای طبیعی. جمهوری گابون که خط استوا از میان آن می گذرد و در بخش استوایی افریقا واقع است، از جلگۀ ساحلی ناهموار و ارتفاعات نه چندان بلند داخلی تشکیل شده است. رودخانۀ اوگوئه که از کشور کنگو سرچشمه می گیرد، از میان دره های ژرفی که نخست به سوی شمال غربی و سپس به طرف غرب متوجه است می گذرد و با دلتای پهناوری که بخش وسیعی از جلگۀ ساحلی را تشکیل داده است، به اقیانوس اطلس می ریزد. اراضی واقع در جنوب رودخانۀ مزبور در مقایسه با اراضی شمال آن مرتفع تر است و بلندترین نقطۀ کشور، کوه ایبونجی، با ارتفاع ۱,۵۷۵ متر در همین قسمت جای دارد. ریزابه های متعدد رود اوگوئه به یاری سدهای چندی که بر روی آن ها بسته شده است گابون را مشروب می کنند. این کشور جزو پرآب ترین و در ضمن کم جمعیت ترین، نواحی جهان است و برخی از شهرهای مهم آن عبارت اند از لیبرویل، ماکوکو، پور ژانتی، اویم، فرانسویل، و کولاموتو. اقلیم گابون بسیار گرم و مرطوب است و بارندگی های آن، که اغلب با ریزش های شدید همراه است، از مهر تا اردیبهشت به درازا می کشد. میانگین بارندگی سالانۀ این سرزمین در نواحی ساحلی ۲,۵۱۰ میلی متر و میانگین دمای آن از ۲۴ تا ۲۷ درجۀ سانتی گراد متغیر است. بیشتر اراضی گابون پوشیده از جنگل های انبوه است و حیات وحش بسیار متنوع و جالبی دارد.
اقتصاد. کشاورزی در زندگی روزانۀ مردم این کشور و تأمین نیازهای حیاتی آنان نقش ارزنده ای دارد. قهوه، کاکائو، و روغن نخل از فرآورده های صادراتی آن است و کاساو (مانیوک) غذای اصلی مردم گابون را تشکیل می دهد. کشور مذکور از نظر منابع زیرزمینی نسبتاً غنی است؛ جلگۀ ساحلی و نیز بستر آب های ساحلی آن از منابع مهمی چون نفت، اورانیوم، و منگنز انباشته است و نفت تصفیه شده و الوارهای تقطیرشده از اقلام مهم صادراتی آن به شمار می روند. نیروی برقابی حاصل از سدهای متعددی که بر روی رودخانه ها بسته شده است، برق مورد نیاز کشور را تأمین می کند.
حکومت و سیاست. حکومت گابون جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون گذاری است. مجلس ملی این کشور از ۱۲۰ نماینده و مجلس سنای آن از ۹۱ عضو تشکیل شده است که مردم آنان را برای مدت پنج سال انتخاب می کنند. رئیس جمهور و معاون او برای هفت سال که به دفعات قابل تکرار است برگزیده می شوند و رهبر حزب اکثریت سمت نخست وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت گابون حدود ۱,۵۰۵,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به۵.۶ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۱.۶ درصد است. حدود ۷۶ درصد از جمعیت آن را اقوام مختلف گابونی تشکیل می دهند و ۹۶ درصد آنان مسیحی اند و به زبان فرانسوی گفت وگو می کنند. ۷۳ درصد از مردم گابون شهرنشین اند و میانگین امید به زندگی آنان ۵۶ سال است و ۶۵ درصدشان باسوادند. سرزمین گابون از زمان های دور مسکونی بوده و آثاری که در جنگل های این کشور به دست آمده گواه این گفتار است. پرتغالی ها در ۱۴۷۲م به گابون وارد شدند و اقوام بانتو و فانگ در قرن ۱۷ در این سرزمین سکونت گزیدند. انگلیسی ها و فرانسوی ها در اواسط قرن ۱۹ ماندگاه هایی در جلگه های ساحلی گابون تأسیس کردند و به تجارت برده و عاج فیل پرداختند. فرانسه در ۱۸۴۹ بندر لیبرویل را برای اسکان بردگان آزادشدۀ خود تأسیس کرد و کنگرۀ برلین در ۱۸۸۵ مالکیت فرانسه را بر گابون به رسمیت شناخت و بدین سان گابون به یکی از سرزمین های استوایی فرانسه در افریقا مبدل شد. این کشور در ۱۹۵۸ خودگردانی داخلی یافت و در ۱۷ اوت ۱۹۶۰ به استقلال کامل رسید.