کپه مرگ

1. بررسی واژه ها:
✅ واژه �کَپه�
ریشه: فارسی است.
معنا: توده ای از چیزها که روی هم انباشته شده اند؛ دسته ای جمع شده؛ برآمدگی یا تلی از چیزی.
نمونه در لغت نامه ها:
دهخدا: �کپه� یعنی پشته، توده، کُپه.
فرهنگ عمید: �کپه� یعنی توده، تلی از چیزها که روی هم جمع شده اند.
مثال: �کپه ای از خاک�، �کپه ای از زغال�، �کپه ای از آدم ها�.
✅ واژه �مرگ�
از ریشه فارسی است.
به معنی پایان زندگی، درگذشتن.
در زبان های ایرانی باستان ( مانند اوستایی ) ، �مرِت� یا �مر� ریشه واژه مرگ بوده است.
- - -
2. ترکیب �کپه ی مرگ� چیست؟
این ترکیب به طور استعاری به حالتی اشاره دارد که گویی فرد مانند مُرده ای در گوشه ای افتاده، بدون حرکت و ساکت.
🔹 وقتی گفته می شود �کپه ی مرگتو بذار�، منظور این است که:
> مثل مُرده ها بی حرکت و ساکت باش، دیگر چیزی نگو.
- - -
3. کاربرد در زبان فارسی
این ضرب المثل بیشتر در گفت وگوهای غیررسمی و عامیانه به کار می رود.
لحنی تند، سرزنش آمیز یا دستوری دارد.
گاهی هم برای شوخی یا طعنه استفاده می شود.
- - -
4. منابع معتبر برای بررسی:
منبع توضیح
لغت نامه دهخدا مدخل �کپه� و �مرگ� به خوبی توضیح داده شده اند.
فرهنگ فارسی معین تعریف دقیق �کپه� به معنای توده و �مرگ� آورده شده.
فرهنگ عامیانه جمال زاده کاربرد اصطلاحات عامیانه مانند این ضرب المثل در آن بررسی شده است.
فرهنگ کوچه ( احمد شاملو ) یکی از معتبرترین منابع در زمینه واژگان و اصطلاحات عامیانه فارسی.
فرهنگ عامیانه صادق هدایت یا ابوالحسن نجفی برای بررسی اصطلاحات و زبان گفتاری مردم.
- - -
اگر بخواهیم از نظر زبان شناسی بررسی کنیم:
این ترکیب، تصویرسازی قوی ای دارد و از آنجا که مرگ نشانه ی سکوت و بی حرکتی است، �کپه مرگ� یعنی توده ای از سکوت مرگ بار.
- - -
5. نسخه مؤدب تر و تغییر شکل یافته:
گاهی مردم برای ملایم کردن لحن، می گویند:
�کپه ی سکوتتو بذار�
�یه کپه بشین سر جات�
یا در طنز: �کپه ی مرگ مجازی بذار�