کوکِه داما ( به ژاپنی: 苔玉 ) یک واژه ژاپنی است که در زبان فارسی به آن توپ خزه هم گفته می شود. کوکِه داما در واقع نوعی بونسای تغییرشکل یافته است، که تاریخ ساخت آن به قرن هفدهم میلادی و کشور ژاپن برمی گردد. «کوکِه» در زبان ژاپنی به معنای خزه و «داما» به معنای توپ است. ژاپنی ها با پوشاندن ریشه گیاه با گِل مخصوص و خزه و بستن نخ به دور آن، گلدان کروی شکل یا کوکِه داما می سازند.
شکل اولیهٔ کوکِه داما درخت بونسای کوچکی است که در کاسه ای دست ساز و ساده قرار دارد و ایدهٔ اصلی آن به مکتب ژاپنی زیبایی شناسی به نام وابی - سابی ( Wabi Sabi ) برمی گردد که به کامل نبودن طبیعت و زیبایی طبیعی آن اشاره می کند. ویژگی های اصلی مکتب وابی سابی، سادگی، زمینی بودن، نامرتبی و معمولی بودن است. کوکِه داما در واقع بازتابی از اصول وابی - سابی است و تأکید زیادی بر نشان دادن زیبایی گیاه دارد تا گلدان. برای همین کوکِه داما گلدان ندارد.
در زمان قدیم قسمتی از ریشهٔ بونسای را از خاک بیرون می گذاشتند تا بخشی از زیبایی ریشه ها را هم نشان دهند. با گذشت زمان خزه هم به روی ریشه ها اضافه شد و به جای استفاده از درختان کوچک، از گیاهان خانگی و بوته ها استفاده شد و کم کم به گیاه کوکِه داما تبدیل شد.
امروزه بسیاری از مردم از کوکِه داما به دلیل شکل متفاوتش و اشغال نکردن فضای زیاد استقبال زیادی کرده اند.
کوکِه داما را می توان در صفحات تخت سنگی ( مانند بشقاب ) یا کاسه هایی با ارتفاع کم، ظرف های تزیینی یا یک بشقاب کوچک زیبا گذاشت یا می توان آن را به راحتی آویزان کرد؛ که زیبایی خاصی را ایجاد می کند.
برای ساختن کوکه داما می توان از همه نوع گیاهان از ارکیده گرفته تا گیاهان دارویی و گیاهان آپارتمانی را استفاده کرد. در رابطه با گیاهان مناسب برای کوکه داما شدن با توجه به کمتر بودن رطوبت ایران نسبت به کشور ژاپن، گیاهی با شرایط محیطی ایران را برای کوکه داما انتخاب می کنند که نیازهایشان مطابق با شرایط نوری، میزان رطوبت ایران باشد تا ماندگاری بیش تری داشته باشند. گیاهانی مثل پوتوس، برگ انجیری، گل چمچه ای، قاشقی و درخت اژدها ( دراسنا ) برای کوکِه داماهای خانگی بسیار مناسبند.
بهتر است گیاهی را انتخاب شود که نور متوسط لازم داشته باشد و لازم نباشد آن را مدت زیادی در مقابل نور خورشید قرار داد زیرا گرمای خورشید باعث خشک شدن رطوبت کوکِه داما می شود و رنگ گیاه را به مرور زمان قهوه ای می کند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفشکل اولیهٔ کوکِه داما درخت بونسای کوچکی است که در کاسه ای دست ساز و ساده قرار دارد و ایدهٔ اصلی آن به مکتب ژاپنی زیبایی شناسی به نام وابی - سابی ( Wabi Sabi ) برمی گردد که به کامل نبودن طبیعت و زیبایی طبیعی آن اشاره می کند. ویژگی های اصلی مکتب وابی سابی، سادگی، زمینی بودن، نامرتبی و معمولی بودن است. کوکِه داما در واقع بازتابی از اصول وابی - سابی است و تأکید زیادی بر نشان دادن زیبایی گیاه دارد تا گلدان. برای همین کوکِه داما گلدان ندارد.
در زمان قدیم قسمتی از ریشهٔ بونسای را از خاک بیرون می گذاشتند تا بخشی از زیبایی ریشه ها را هم نشان دهند. با گذشت زمان خزه هم به روی ریشه ها اضافه شد و به جای استفاده از درختان کوچک، از گیاهان خانگی و بوته ها استفاده شد و کم کم به گیاه کوکِه داما تبدیل شد.
امروزه بسیاری از مردم از کوکِه داما به دلیل شکل متفاوتش و اشغال نکردن فضای زیاد استقبال زیادی کرده اند.
کوکِه داما را می توان در صفحات تخت سنگی ( مانند بشقاب ) یا کاسه هایی با ارتفاع کم، ظرف های تزیینی یا یک بشقاب کوچک زیبا گذاشت یا می توان آن را به راحتی آویزان کرد؛ که زیبایی خاصی را ایجاد می کند.
برای ساختن کوکه داما می توان از همه نوع گیاهان از ارکیده گرفته تا گیاهان دارویی و گیاهان آپارتمانی را استفاده کرد. در رابطه با گیاهان مناسب برای کوکه داما شدن با توجه به کمتر بودن رطوبت ایران نسبت به کشور ژاپن، گیاهی با شرایط محیطی ایران را برای کوکه داما انتخاب می کنند که نیازهایشان مطابق با شرایط نوری، میزان رطوبت ایران باشد تا ماندگاری بیش تری داشته باشند. گیاهانی مثل پوتوس، برگ انجیری، گل چمچه ای، قاشقی و درخت اژدها ( دراسنا ) برای کوکِه داماهای خانگی بسیار مناسبند.
بهتر است گیاهی را انتخاب شود که نور متوسط لازم داشته باشد و لازم نباشد آن را مدت زیادی در مقابل نور خورشید قرار داد زیرا گرمای خورشید باعث خشک شدن رطوبت کوکِه داما می شود و رنگ گیاه را به مرور زمان قهوه ای می کند.
wiki: کوکه داما