( میرزا ) یونس بن میرزا بزرگ ( و. ۱۲۹۸ ه ق.- ف. ۱۳٠٠ ه ش . ) . وی نخست در زی طلاب بود و بکمک روحانیون و آزادیخواهان [ مجمع روحانیان ] را تشکیل داد که هدف آن اتحاد الاسلام بود . اعضای این اتحادیه قسم یاد کرده بودند که متجاوزان خارجی را از خاک ایران بیرون کنند. او بتدریج برای افراد اسلحه فراهم آورد و همراه مجاهدان بقزوین و تهران حرکت کرد . در جنگ اول بین المللی کوچک خان در پناه جنگلهای انبوه گیلان حکومت خود مختاری ایجاد کرد و با بالشویکهای گیلان وارد نبرد شد . پس از آنکه کودتای ۱۲۹۹ ه ش . به نتیجه رسید میرزا کوچک خان بدست مخالفان کشته شد . بعدها او را در سلیمانداراب رشت دفن کردند . وی مردی آزادی خواه میهن پرست و انقلابی بود .
