کومنیوس یان اموس

کومنیوس یان آموس. کومِنیوس، یان آموس (۱۵۹۲ـ۱۶۷۰)(Comenius, John Amos)
(مشهور به جان ایمس کومنیوس) مُصلح آموزشی و رهبر مذهبی چک. در موراویا (بخشی از جمهوری چک کنونی) متولد شد و در دانشگاه هایدلبرک تحصیل کرد. تا پیش از شروع «جنگ سی ساله»، در شهرهای پرژروف و فولنِک معلم و کشیش بخش بود؛ با شروع جنگ، ارتش امپراتوری روم مقدسْ موراویایی ها را وادار به جلای وطن کرد. در لِشنو، واقع در لهستان، سکنا گزید و در مقام اسقفِ موراویایی ها کمک کرد که فرقة مذهبی اش محفوظ بماند. در 1638، به سوئد دعوت شد تا در اصلاحات آموزشی مشارکت کند. دولت انگلستان دعوت مشابهی به عمل آورد، اما او در 1641، اندک زمانی پیش از وقوع جنگ داخلی انگلستان، آن کشور را ترک گفت و به سوئد نقل مکان کرد و تا 1648 در آن جا به کار پرداخت. پس از آن در لهستان، مجارستان، و هلند به سر برد. بیشترین شهرت کومنسکی به سبب خدماتش در زمینة شیوه های تدریس است؛ این شیوه ها، همراه با اصول تعلیم و تربیت او، در کتاب آموزشگر بزرگ (1628ـ1632؛ ترجمه به انگلیسی، 1896، 1931) عرضه شدند. او نخستین کسی بود که با استفاده از متن های واحد که به زبان های قدیم و جدید نوشته شده اند به تدریس زبان های لاتینی و یونانی باستان پرداخت. کتاب او در یادگیری زبان لاتینی، دنیای دیدنی در تصاویر (1658؛ ترجمه به انگلیسی: 1659) نام دارد که گمان می رود نخستین کتاب مصوّر برای کودکان باشد.