کوزرگی

دانشنامه آزاد فارسی

کوزَرْگی
از گویش های استان فارس که در روستای کوزرگ، واقع در منطقة کوهمرة شِکَفت معروف به کوهمرة سرخی از توابع شیراز بدان تکلم می کنند. این گویش از بازمانده های فارسی میانه است و به دوانی و دهله ای و ماسرمی نزدیک است. در این گویش نشانة جمع -al، -yal پایانی است: zanal «زن ها»، pellayal «پله». ترتیب قرار گرفتن مضاف و مضاف الیه، همچنین صفت و موصوف مانند فارسی است؛ پسوند معرفه ساز -u است: sibu «سیب (مشخص)». تغییرات آوایی کوزرگی عبارت اند از: تبدیل /-e/ پایانی به /-a/ در sina «سینه»، harla «هوله»، xuna «خانه»، تغییر /u/ به /i/ در: xin «خون»، geli «گلو»، dir «دور»، ri «رو»؛ تبدیل رشته های /ab/ و /af/ به /ow/ در: owla «آبله»، jirow «جوراب (ضمن تبدیل /u/ به /i/)»؛ low «لب»، aftow < tow «آفتاب»، تبدیل /ab/ به /-ev/ در tev «تب»؛ تغییر /b/ به /v/ تبدیل خوشة صامت /st/ به /ss/ در xassa «خسته»، passa «پسته»؛ تغییر /r/ به /l/ در balg «برگ»؛ نشانه های مصدری عبارت اند از: -dan (در «چلاندن»، daromdan «انداختن») و -san (در va:san «افتادن»، basan «بستن»). از پیشوندهای فعلی va- است در: vaxarardan «نوشیدن». پیشوندهای صرفی برای زمان گذشتة استمراری و حال اخباری miyandom /mi «می آمدم»، meyom /me «می آیم» و برای حال التزامی beyom /be «بیایم»، huxatam /hu- «بخوابم»، است. برخی از واژگان کوزرگی: kanjarak «آرنج»، borm «ابرو»، lamr «ماسه»، gorazuk «قوزک پا»، gorta «کلیه ای گرده»، merzeng «مژه»، qolt «قفل»، sorte «سفره»، morvak «مرغ»، و qem «قیف».
50010800

پیشنهاد کاربران

بپرس