کودتای مه (لهستان). کودتای مه ( لهستانی: Przewrót majowy or zamach majowy ) کودتایی در دوران جمهوری دوم لهستان بود که به رهبری مارشال یوزف پیلسودسکی بین ۱۲ تا ۱۴ مه ۱۹۲۶ انجام شد. در نتیجه این کودتا دولت استانیسواو ویچخوفسکی که نخست وزیری آن را وینتسنتی ویتوس به عهده داشت سقوط کرد و دولت جدیدی به رهبری استاد دانشگاه لووف پلی تکنیک، پروفسور کازیمرز بارتل سر کار آمد.
علت این قیام تا حدی برآمده از وضعیت فوق العاده ای بود که خطرات نوینی را برای ثبات و استقلال لهستان به ثمر آورد. پیلسودسکی از معاهدات جدیدی که میان جمهوری وایمار آلمان - فرانسه ( پیمان لوکارنو ) و جمهوری وایمار آلمان - شوروی ( معاهده برلین ( ۱۹۲۶ ) ) بدون دعوت از نمایندگان لهستان منعقد شده بود احساس خطر می کرد.
پس از کودتا، ریاست جمهوری در ابتدا به پیلسودسکی پیشنهاد شد اما او به نفع ایگناتسی موچیتسکی کنار کشید. با این وجود پیلسودسکی تا پایان عمرش در سال ۱۹۳۵ مهم ترین سیاستمدار و قدرت پشت پرده لهستان باقی ماند.
در نوامبر ۱۹۲۵ دولت تحت نخست وزیری ولادیسلاو گراپسکی سقوط کرد و الکساندر اسکشینسکی که حمایت حزب ناسیونال دموکرات و حزب سوسیالیست لهستان را با خود داشت به نخست وزیری رسید. در این دولت ژنرال لوتسیان ژلیگفسکی وزارت دفاع را عهده دار بود. مدتی بعد و با بیرون آمدن حزب سوسیالیست لهستان از این ائتلاف، نخست وزیری به وینتسنتی ویتوس رسید که از حمایت حزب مردم لهستان "پیاست" و اتحادیه مسیحی وحدت ملی ( هی ینا - پیاست ) برخوردار بود. دولت جدید حمایت مردمی بسیار اندکی داشت و اظهارات پیلسودسکی که تغییرات مکرر قدرت در سیم ( مجلس لهستان ) را مخرب و تنش زا دانست موقعیت را جهت کودتا فراهم می کرد.
جدا از مسائل داخلی در صحنه بین المللی نیز سیاست خارجه لهستان به شدت در اثر جنگ تجاری که از ۲۵ ژوئن با آلمان آغاز شده بود آسیب دیده بود. با امضا پیمان لوکارنو متفقین اروپایی جنگ جهانی اول و دولت های تازه تأسیس مرکز و شرق اروپا باید برای داشتن روابط عادی با آلمان مسائل مرزی خود را حل و فصل می کردند.
در روز ۱۰ مه ۱۹۲۶ ائتلاف جدیدی در مجلس شکل گرفت و در همان روز پیلسودسکی ضمن مصاحبه ای اعلام نمود آماده نبرد با شیاطین است و زندگی سیاسی را بهبود خواهد بخشید که باعث توقیف روزنامه از طرف دولت شد.
درر شب ۱۱ مه پادگان ورشو اعلام آماده باش نمود، تعدادی از واحدهای نظامی وارد شهر شدند و حمایت خود را از پیلسودسکی اعلام کردند. این نیروها در روز ۱۲ سپتامبر پل های بر روی رود ویستولا را اشغال نمودند و دولت وضعیت اضطراری اعلام نمود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفعلت این قیام تا حدی برآمده از وضعیت فوق العاده ای بود که خطرات نوینی را برای ثبات و استقلال لهستان به ثمر آورد. پیلسودسکی از معاهدات جدیدی که میان جمهوری وایمار آلمان - فرانسه ( پیمان لوکارنو ) و جمهوری وایمار آلمان - شوروی ( معاهده برلین ( ۱۹۲۶ ) ) بدون دعوت از نمایندگان لهستان منعقد شده بود احساس خطر می کرد.
پس از کودتا، ریاست جمهوری در ابتدا به پیلسودسکی پیشنهاد شد اما او به نفع ایگناتسی موچیتسکی کنار کشید. با این وجود پیلسودسکی تا پایان عمرش در سال ۱۹۳۵ مهم ترین سیاستمدار و قدرت پشت پرده لهستان باقی ماند.
در نوامبر ۱۹۲۵ دولت تحت نخست وزیری ولادیسلاو گراپسکی سقوط کرد و الکساندر اسکشینسکی که حمایت حزب ناسیونال دموکرات و حزب سوسیالیست لهستان را با خود داشت به نخست وزیری رسید. در این دولت ژنرال لوتسیان ژلیگفسکی وزارت دفاع را عهده دار بود. مدتی بعد و با بیرون آمدن حزب سوسیالیست لهستان از این ائتلاف، نخست وزیری به وینتسنتی ویتوس رسید که از حمایت حزب مردم لهستان "پیاست" و اتحادیه مسیحی وحدت ملی ( هی ینا - پیاست ) برخوردار بود. دولت جدید حمایت مردمی بسیار اندکی داشت و اظهارات پیلسودسکی که تغییرات مکرر قدرت در سیم ( مجلس لهستان ) را مخرب و تنش زا دانست موقعیت را جهت کودتا فراهم می کرد.
جدا از مسائل داخلی در صحنه بین المللی نیز سیاست خارجه لهستان به شدت در اثر جنگ تجاری که از ۲۵ ژوئن با آلمان آغاز شده بود آسیب دیده بود. با امضا پیمان لوکارنو متفقین اروپایی جنگ جهانی اول و دولت های تازه تأسیس مرکز و شرق اروپا باید برای داشتن روابط عادی با آلمان مسائل مرزی خود را حل و فصل می کردند.
در روز ۱۰ مه ۱۹۲۶ ائتلاف جدیدی در مجلس شکل گرفت و در همان روز پیلسودسکی ضمن مصاحبه ای اعلام نمود آماده نبرد با شیاطین است و زندگی سیاسی را بهبود خواهد بخشید که باعث توقیف روزنامه از طرف دولت شد.
درر شب ۱۱ مه پادگان ورشو اعلام آماده باش نمود، تعدادی از واحدهای نظامی وارد شهر شدند و حمایت خود را از پیلسودسکی اعلام کردند. این نیروها در روز ۱۲ سپتامبر پل های بر روی رود ویستولا را اشغال نمودند و دولت وضعیت اضطراری اعلام نمود.
wiki: کودتای مه (لهستان)