کمانش ( به انگلیسی: buckling ) در علم مقاومت مصالح، به رفتاری گفته می شود که معمولاً از عضو تحت فشار ( ستون، دیوار برشی، . . . ) سر می زند. همچنین گمان می رود که در زبان پارسی در گذشته واژه تنبش ( اسم مصدر تنبیدن ) با معنی کمانش به کار می رفته است. ( واژه های تنبان و تنبک از واژه های ساخته شده از این ریشه می باشند ) اعضای تحت فشار یک سازه، پیش از رسیدن به حداکثر مقاومت فشاری و در حقیقت پیش از شکست تحت اثر تنش تسلیم فشاری، تحت اثر پدیده کمانش دچار شکست خواهند گردید. هرچه ستون بلندتر و سطح مقطع کوچکتری داشته باشد ( ستون لاغر ) ، زودتر تحت اثر پدیده کمانش تسلیم می گردد.
تعریف علمی از کمانش عبارت است از ناپایداری به زبان ریاضی که منجر به شکست می شود.
زمانی که سازه تحت فشار قرار گیرد، احتمال وقوع کمانش وجود دارد. کمانش به صورت تغییر شکل جانبی ناگهانی در یک عضو سازه ای تعریف می شود. این پدیده ممکن است تحت تنش فشاری که بر سازه وارد شده و اندازه آن کمتر از تنش تسلیم ماده تشکیل دهنده سازه است، اتفاق بیفتد.
زمانیکه نیروی وارد شده بر سازه مانند یک ستون، افزایش می یابد، ممکن است به اندازه ای بزرگ باشد که سبب ناپایداری عضو شود که می گوییم سازه تحت کمانش قرار گرفته است. بارگذاری بیشتر، سبب تغییرشکل های زیاد و تا حدودی غیرقابل پیش بینی خواهد شد که ممکن است سبب از بین رفتن کامل ظرفیت باربری عضو شود. اگر تغییر شکلی که در اثر کمانش در عضو ایجاد می شود سبب فروپاشی کامل عضو نشود، آن عضو می تواند بار وارده که سبب کمانش آن می شود را تحمل نماید.
اگر عضو کمانش یافته، قسمتی از ساختار بزرگتر مانند یک ساختمان باشد، تحت باری بیش از باری که سبب ایجاد کمانش در عضو می شود قرار گیرد، این بار در کل سازه توزیع می شود.
به زبان ریاضی، کمانش دو شاخه از حل معادله تعادل می باشد. در یک نقطه مفروض، تحت بارگذاری افزایشی، هر بار اضافی می تواند به دو بیان از تعادل، پایدار شود: حالت فشار خالص ( بدون هیچ تغییر شکل جانبی ) و حالت تغییر شکل جانبی.
نسبت طول مؤثر ستون به حداقل شعاع چرخش مقطع عرضی را ضریب لاغری گویند که با حرف یونانی λ نمایش داده می شود. با استفاده از این ضریب، ستون ها و نوع شکست ایجاد شده در آن ها دسته بندی می شوند. ضریب لاغری در ملاحظات طراحی فاکتور مهمی است. تمام ارزش های تقریبی زیر برای ساده سازی مسئله به کار می رود:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتعریف علمی از کمانش عبارت است از ناپایداری به زبان ریاضی که منجر به شکست می شود.
زمانی که سازه تحت فشار قرار گیرد، احتمال وقوع کمانش وجود دارد. کمانش به صورت تغییر شکل جانبی ناگهانی در یک عضو سازه ای تعریف می شود. این پدیده ممکن است تحت تنش فشاری که بر سازه وارد شده و اندازه آن کمتر از تنش تسلیم ماده تشکیل دهنده سازه است، اتفاق بیفتد.
زمانیکه نیروی وارد شده بر سازه مانند یک ستون، افزایش می یابد، ممکن است به اندازه ای بزرگ باشد که سبب ناپایداری عضو شود که می گوییم سازه تحت کمانش قرار گرفته است. بارگذاری بیشتر، سبب تغییرشکل های زیاد و تا حدودی غیرقابل پیش بینی خواهد شد که ممکن است سبب از بین رفتن کامل ظرفیت باربری عضو شود. اگر تغییر شکلی که در اثر کمانش در عضو ایجاد می شود سبب فروپاشی کامل عضو نشود، آن عضو می تواند بار وارده که سبب کمانش آن می شود را تحمل نماید.
اگر عضو کمانش یافته، قسمتی از ساختار بزرگتر مانند یک ساختمان باشد، تحت باری بیش از باری که سبب ایجاد کمانش در عضو می شود قرار گیرد، این بار در کل سازه توزیع می شود.
به زبان ریاضی، کمانش دو شاخه از حل معادله تعادل می باشد. در یک نقطه مفروض، تحت بارگذاری افزایشی، هر بار اضافی می تواند به دو بیان از تعادل، پایدار شود: حالت فشار خالص ( بدون هیچ تغییر شکل جانبی ) و حالت تغییر شکل جانبی.
نسبت طول مؤثر ستون به حداقل شعاع چرخش مقطع عرضی را ضریب لاغری گویند که با حرف یونانی λ نمایش داده می شود. با استفاده از این ضریب، ستون ها و نوع شکست ایجاد شده در آن ها دسته بندی می شوند. ضریب لاغری در ملاحظات طراحی فاکتور مهمی است. تمام ارزش های تقریبی زیر برای ساده سازی مسئله به کار می رود:
wiki: کمانش