کمال الدین اسماعیل اصفهانی

کمال الدّین اِسماعیل اصفهانی (ح ۵۶۸ـ۶۳۵ق)
شاعر ایرانی. در فقه و اصول و ادبیات تبحر داشت و از اغلب علوم عصر خود آگاه و در حکمت و طب و ریاضیات، به ویژه هندسه، ماهر بود. وی ستایشگر علاءالدین تکش و جلال الدین خوارزمشاه، اتابکان فارس، باوندیان طبرستان، خجندیان و صاعدیان اصفهان بود و با مظفرالدین مبارز شبانکاره ای، اثیرالدین اومانی، رکن الدین دعویدار قمی و امیر عزالدین شیران بابویه مشاعره داشت. کمال الدین به استادی و مهارت در آوردن معانی دقیق شهرت دارد. حملۀ مغول را به چشم خود دیده است و هراس و آشفتگی آن در شعر او دیده می شود. در آوردن ردیف های مشکل شهرت دارد. به سبب اندیشه های دقیق و مضامین تازه در شعرش، به ویژه در غزلیات، او را خلاق المعانی خوانده و غزلیات او را تا اندازه ای از سرچشمه های سبک هندی دانسته اند. در شعر به انوری و ظهیر فاریابی نظر داشته، اما به انسجام بیان پدرش نرسیده است. دیوان او به کوشش حسین بحرالعلومی به چاپ رسیده است. (تهران، ۱۳۴۸ش).