کلومیفن سیترات

کلومیفن سیترات ( به انگلیسی: CLOMIPHEN CITRATE ) جزو داروهای مدولاتور انتخابی گیرنده استروژن بوده و در شکل دارویی قرص در بازار موجود است. این دارو به طور گسترده برای تحریک تخمک گذاری در مشکل عدم تخمک گذاری یا اُلیگواوولاسیون تجویز می گردد. [ ۱] [ ۲]
• کلومیفن ( بانام تجاری کلاماید یا کلامید ) برای درمان ناباروری ناشی از کاهش یا فقدان تخمک گذاری در زنان[ ۱] ٬ بغیر از ناباروری های با عامل ناشناخته[ ۳] ٬ به کار برده می شود. این ترکیب همچنین در درمان بی کفایتی عملکرد جسم زرد و نیز تشخیص نارسائی محورهیپوتالامیک ـ هیپوفیز ـ غده فوق کلیه مفید می باشد. به منظور ارزیابی عمل تخمدانهادر تخمک گذاری نیز استفاده شده است. این دارو معمولاً پنج روز در ماه مصرف می شود.
• در ناباروری مردانی که تولید اسپرم در آن ها کافی نیست و نیز درمانی مکمل در مردان مبتلا به هیپوگنادیسم٬ جایی که برای درمان کمبود تستوسترون طبیعی٬ از تزریق دارو استفاده می شود و برای حذف فیدبک منفی روی هیپوتالاموس و در پی آن آتروفی بیضه تجویز می گردد. [ ۴]
کلومیفن عمدتاً دارای اثرات ضداستروژنی بوده و بعضاً خواص استروژنی نیز دارد. این دارو با اتصال رقابتی به گیرنده های استروژن در سلولهای هیپوتالاموس، مانع اثر مهاری استروژن بر آزادشدن گنادوتروپین ها و در نتیجه افزایش LH و FSH می گردد. افزایش ترشح گنادوتروپین هاموجب بلوغ فولیکول های تخمدانی، افزایش پیک LH قبل از تخمک گذاری، تخمک گذاری و در نهایت تکامل جسم زرد می شود. درناباروری مردان نیز از طریق افزایش ترشح LH و FSH، اثر درمانی خود را اعمال می کند. [ ۵]
مهم ترین عوارض عبارتنداز تشکیل کیست تخمدان، بزرگ شدن بیش از حد تخمدان، بزرگ شدن بافت فیبروئید رحم، شکم درد و بروز سندرم قبل از قاعدگی . همچنین در حاملگی به دنبال مصرف کلومیفن احتمال چندقلوزایی وجود دارد.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی کلومیفن ممکن است سطح سرمی تیرونین، گلوبولین پیوند یابنده به تیروکسین، گلوبولین پیوند یابنده به هورمون های جنسی را افزایش دهد. همچنین، این دارو ممکن است احتباس سولفوبرموفتالئین و ترشح FSH و LH را افزایش دهد.
اعصاب مرکزی: سردرد، بی قراری، بی خوابی، سرگیجه، احساس منگی، افسردگی، خستگی، فشار روحی.
قلبی ـ عروقی: برافروختگی های وازوموتور شبیه گرگرفتگی های یائسگی، زیادی فشارخون.