کِلایْن، فِلیکس (۱۸۴۹ـ۱۹۲۵)(Klein, Felix)
کِلایْن، فِلیکس
ریاضی دان و فیزیک ریاضی دان آلمانی. هندسه های اقلیدسی و نااقلیدسی گوناگون را یکپارچه ساخت و نشان داد که هر یک از این هندسه ها را می توان به صورت تصویریِ محض درآورد. این گونه مدل های تصویری را امروز مدل های کلاینی می نامند. در دوسلدورف زاده شد و در بان، گوتینگن، برلین، و پاریس درس خواند. از ۱۸۷۲ تا ۱۸۷۵، در ارلانگن و از ۱۸۷۵ تا ۱۸۸۰، در مدرسۀ عالی فنی مونیخ استاد بود و سپس همین سِمت را در لایپزیگ به عهده گرفت. از ۱۸۸۶، در گوتینگن مشغول کار شد. با تلاش افرادی مثل او، گوتینگن مرکز اصلی علوم دقیق در آلمان شد. در ۱۸۷۲، برنامۀ ارلانگن برای وحدت بخشیدن به هندسه ها را اعلام کرد. او نشان داد که هر یک از هندسه های متفاوتی که در قرن ۱۹ طرح شده اند، وابسته به «مجموعه» یا «گروه» جداگانه ای از تبدیلاتاند. با این دیدگاه، همۀ این هندسه ها را می توان اعضای یک خانواده در نظر گرفت. کلاین در زمینۀ نظریۀ اعداد، نظریۀ گروه ها، و نظریۀ معادلات دیفرانسیل تا حد زیادی از برنهارد ریمان، ریاضی دان آلمانی، تأثیر پذیرفته بود. او رویۀ ریمانی را چنان تعریف کرد که به صورت جزء اساسی نظریۀ توابع درآمد. در ۱۸۹۵، کلاین تألیف دایرةالمعارفی در ریاضیات را آغاز کرد. کتاب هایی نیز دربارۀ سیر تاریخی پیشرفت ریاضیات در قرن ۱۹، و با همکاری آرنولد زومرفلد، کتابی درسی دربارۀ نظریۀ ژیروسکوپ نوشت.
کِلایْن، فِلیکس
ریاضی دان و فیزیک ریاضی دان آلمانی. هندسه های اقلیدسی و نااقلیدسی گوناگون را یکپارچه ساخت و نشان داد که هر یک از این هندسه ها را می توان به صورت تصویریِ محض درآورد. این گونه مدل های تصویری را امروز مدل های کلاینی می نامند. در دوسلدورف زاده شد و در بان، گوتینگن، برلین، و پاریس درس خواند. از ۱۸۷۲ تا ۱۸۷۵، در ارلانگن و از ۱۸۷۵ تا ۱۸۸۰، در مدرسۀ عالی فنی مونیخ استاد بود و سپس همین سِمت را در لایپزیگ به عهده گرفت. از ۱۸۸۶، در گوتینگن مشغول کار شد. با تلاش افرادی مثل او، گوتینگن مرکز اصلی علوم دقیق در آلمان شد. در ۱۸۷۲، برنامۀ ارلانگن برای وحدت بخشیدن به هندسه ها را اعلام کرد. او نشان داد که هر یک از هندسه های متفاوتی که در قرن ۱۹ طرح شده اند، وابسته به «مجموعه» یا «گروه» جداگانه ای از تبدیلاتاند. با این دیدگاه، همۀ این هندسه ها را می توان اعضای یک خانواده در نظر گرفت. کلاین در زمینۀ نظریۀ اعداد، نظریۀ گروه ها، و نظریۀ معادلات دیفرانسیل تا حد زیادی از برنهارد ریمان، ریاضی دان آلمانی، تأثیر پذیرفته بود. او رویۀ ریمانی را چنان تعریف کرد که به صورت جزء اساسی نظریۀ توابع درآمد. در ۱۸۹۵، کلاین تألیف دایرةالمعارفی در ریاضیات را آغاز کرد. کتاب هایی نیز دربارۀ سیر تاریخی پیشرفت ریاضیات در قرن ۱۹، و با همکاری آرنولد زومرفلد، کتابی درسی دربارۀ نظریۀ ژیروسکوپ نوشت.
wikijoo: کلاین،_فلیکس_(۱۸۴۹ـ۱۹۲۵)