کلاه نمدی کلاهی است که مردان لر، بختیاری، لک، ترک های قشقایی و بسیاری دیگر از اقوام ایرانی آن را بر سر می گذارند. نَمَدِ این کلاه تهیه شده از پشم گوسفند است، که با ایجاد فشار، حرارت و رطوبت و قرار دادن در قالب درست می شود. کلاه نمدی در اندازه های مختلف و در رنگ های متنوع ( بسته به فرهنگ هر قوم، ایل و طایفه ) درست می شود. به عنوان مثال میان لرها که از زمان های بسیار قدیم تاکنون از این کلاه استفاده می کنند در رنگ های مشکی و سفید می باشد.
... [مشاهده متن کامل]
کلاه نمدی ریشه در ایران باستان و برخی از تمدنهای همجوار ایران دارد. قدیمی ترین نقش برجسته از کلاه نمدی مربوط به آنوبانی نی پادشاه لولوبی ها در سرپل ذهاب در استان کرمانشاه است. این نقش برجسته که حاکم لولوبی ها را با کلاه نمدی نشان می دهد قدمتی نزدیک به ۵۰۰۰ سال دارد. همچنین، در نقش برجستهٔ هومبان - هلتش - سوم آخرین پادشاه ایلامی این کلاه گرد نمدی مشاهده شده است. در نقوش برجسته تخت جمشید مردان قوم ماد با کلاه نمدی گِرد به تصویر کشیده شده اند.
کلاه نمدی طرح های مختلفی دارد. از این طرح ها می توان به کلاه نمدی نیمه گِرد متوسط ( مرسوم در میان اقوام لر و لک و برخی از طوایف کُرد زبان استان کرمانشاه ) ، نوک تیز کوتاه و کلاه نمدی کج ( مرسوم در میان ایل زنگنه ) ، کلاه نمدی با طرح تاج ساسانی ( مرسوم در بین قشقایی ها و ایل شاهسوند ) ، کلاه نمدی بلند ( مرسوم در میان مردان شیراز، تهران و مناطق مرکزی ایران در پیش از تشکیل دولت مدرن در ایران ) ، کلاه گرد کوتاه ( مرسوم در میان مردان همدان، برخی از طوایف استان کرمانشاه، مردان منطقه دیلمان، مازنی ها و گیلکها ) و کلاه نمدی مخروطی بلند و چین دار ( مرسوم در میان ایزدیان منطقه شنگال در کشور عراق ) و… اشاره کرد.
کلاه های نمدی علاوه بر اینکه به لحاظ ساختار و اندازه متنوع اند، دارای رنگهای مختلف نیز می باشند. کلاه نمدی مشکی غالباً در میان مردان ایل بختیاری در مناطق مسجد سلیمان، چهارمحال و بختیاری و روستاهای اطراف اصفهان مرسوم است. کلاه نمدی گرد متوسط به رنگ مشکی حتی در گذشته در میان مردان ایل کلهر از ایلات کرد زبان نیز مرسوم بوده است. کلاه سفید و نیمه گرد با اندازه متوسط معمولاً کلاه مردان لک در استانهای کرمانشاه و لرستان بوده است و در گذشته مردم کرمانشاه از لکها به عنوان کلاه سفیدها یاد کرده اند. کلاه نمدی قهوه ای رنگ غالباً در میان مردان عشایر در استان همدان، دیلمان، مردان گلیک و مازنی مرسوم بوده است. رنگ کلاه مردان بوشهر، دشتستان و تنگستان، قشقایی ها و ممسنی ها نیز غالباً به رنگ کرمی و خاکستری است. ایزدیان منطقه شنگال نیز در برخی از مراسم آیینی از کلاه مخروطی بلند و چین دار که قهوه ای رنگ است استفاده می کنند.
... [مشاهده متن کامل]
کلاه نمدی ریشه در ایران باستان و برخی از تمدنهای همجوار ایران دارد. قدیمی ترین نقش برجسته از کلاه نمدی مربوط به آنوبانی نی پادشاه لولوبی ها در سرپل ذهاب در استان کرمانشاه است. این نقش برجسته که حاکم لولوبی ها را با کلاه نمدی نشان می دهد قدمتی نزدیک به ۵۰۰۰ سال دارد. همچنین، در نقش برجستهٔ هومبان - هلتش - سوم آخرین پادشاه ایلامی این کلاه گرد نمدی مشاهده شده است. در نقوش برجسته تخت جمشید مردان قوم ماد با کلاه نمدی گِرد به تصویر کشیده شده اند.
کلاه نمدی طرح های مختلفی دارد. از این طرح ها می توان به کلاه نمدی نیمه گِرد متوسط ( مرسوم در میان اقوام لر و لک و برخی از طوایف کُرد زبان استان کرمانشاه ) ، نوک تیز کوتاه و کلاه نمدی کج ( مرسوم در میان ایل زنگنه ) ، کلاه نمدی با طرح تاج ساسانی ( مرسوم در بین قشقایی ها و ایل شاهسوند ) ، کلاه نمدی بلند ( مرسوم در میان مردان شیراز، تهران و مناطق مرکزی ایران در پیش از تشکیل دولت مدرن در ایران ) ، کلاه گرد کوتاه ( مرسوم در میان مردان همدان، برخی از طوایف استان کرمانشاه، مردان منطقه دیلمان، مازنی ها و گیلکها ) و کلاه نمدی مخروطی بلند و چین دار ( مرسوم در میان ایزدیان منطقه شنگال در کشور عراق ) و… اشاره کرد.
کلاه های نمدی علاوه بر اینکه به لحاظ ساختار و اندازه متنوع اند، دارای رنگهای مختلف نیز می باشند. کلاه نمدی مشکی غالباً در میان مردان ایل بختیاری در مناطق مسجد سلیمان، چهارمحال و بختیاری و روستاهای اطراف اصفهان مرسوم است. کلاه نمدی گرد متوسط به رنگ مشکی حتی در گذشته در میان مردان ایل کلهر از ایلات کرد زبان نیز مرسوم بوده است. کلاه سفید و نیمه گرد با اندازه متوسط معمولاً کلاه مردان لک در استانهای کرمانشاه و لرستان بوده است و در گذشته مردم کرمانشاه از لکها به عنوان کلاه سفیدها یاد کرده اند. کلاه نمدی قهوه ای رنگ غالباً در میان مردان عشایر در استان همدان، دیلمان، مردان گلیک و مازنی مرسوم بوده است. رنگ کلاه مردان بوشهر، دشتستان و تنگستان، قشقایی ها و ممسنی ها نیز غالباً به رنگ کرمی و خاکستری است. ایزدیان منطقه شنگال نیز در برخی از مراسم آیینی از کلاه مخروطی بلند و چین دار که قهوه ای رنگ است استفاده می کنند.
