کفته

لغت نامه دهخدا

کفته. [ ک َ ت َ / ت ِ ] ( ن مف ) شکافته شده و ترکیده. ( برهان ) ( آنندراج ). شکافته و ترکیده و چاک شده و چاک زده و از هم بازشده و دوتاشده. ( ناظم الاطباء ). کفیده. کافته. کافتیده. غاچ خورده. دریده. ( یادداشت مؤلف ) :
ز دیوان بسی شد بپیکان هلاک
بسی زهره کفته فتاده بخاک.
فردوسی.
به دشتی در از شوره گم کرده راه
ز گرما زبان کفته و رخ سیاه.
( گرشاسب نامه ).
به نارکفته سپره دست معدن نرگس
به سیب رنگین داده ست مسکن نسرین.
لامعی ( از فرهنگ فارسی معین ).
روی و دلم از اشک و خون دیده
آکنده و کفته چو ناردارد.
مسعودسعد.
سرش چو ناریست کفته و زپی خفتن ( ؟ )
دانگکی چند نارسیده در آن نار.
سوزنی.
خر خمخانه را ناسور پیدا کرده بیطارم
به نیشی شغه دوکفته یک هفته بردارم.
سوزنی.
- کفته پوست ؛ که پوست آن ترکیده باشد :
یکی چون دل مهربان کفته پوست
یکی چون شخوده زنخدان دوست.
( گرشاسبنامه چ حبیب یغمایی ص 26 ).
- کفته سم ؛ شکافته سم مانند گوسپند. ( ناظم الاطباء ). ستور کفته سم ؛ آن ستور که سمهای آن شکافته باشد بالطبع. ( یادداشت مؤلف ).
- کفته لب ؛ که لبش شکافته باشد. افرق. ( یادداشت مؤلف ). لب شکری ، مخروت ، کفته لب. ( منتهی الارب ).
- کفته نار ؛ نار کفته ، انار شکافته و واشده. ( فرهنگ فارسی معین ) :
کفیدش دل از غم چویک کفته نار
کفیده شود سنگ تیمارخوار.
رودکی.
ز اقبال سلطان بر او حاسدان را
شد از اشک هر چشم چون کفته ناری.
فرخی.
سر شیر وحشی بیک زخم کرد
چو بر باردر تیر مه کفته نار.
فرخی.
ای بساکس کزنهیب رمح و زخم گرز کشت
جان او چون تفته نار و مغز او چون کفته نار.
عبدالواسع جبلی.
|| شکفته. ( برهان ) ( آنندراج ) و رجوع به ماده بعد شود.

کفته. [ ک ُ ت َ / ت ِ ] ( ن مف ) شکفته . ( فرهنگ فارسی معین ) :
لبت گویی که نیم کفته گل است
می و نوش اندر او نهفتستی.
طیان.
بسبزه درون لاله نوشکفته
عقیق است گویی به پیروزه اندر.
فرخی.
گل سرخ نوکفته بر بارگویی
برون کرده حوری سر از سبزچادر.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( اسم ) کوفته کوبیده .

فرهنگ معین

(کُ تَ یا تِ ) (اِمف ) شکفته .
(کَ تَ یا تِ ) (اِمف ) = کافته : از هم باز کرده ، شکافته .
( ~ . ) (اِمف . ) = کوفته : کوبیده .

فرهنگ عمید

ترکیده، شکافته شده، از هم باز شده: کفیدش دل از غم چو یک کفته نار / کفیده شود سنگ تیمارخوار (رودکی۱: ۸۰ ).

فرهنگستان زبان و ادب

{flat arch , jack arch , straight arch} [معماری و شهرسازی] نوعی چَفتۀ خفته که خیز آن بسیار کم باشد

گویش مازنی

/kofte/ پهن خر و اسب و استر

واژه نامه بختیاریکا

( کفته * ) آدم بی دندان
( کُفتِه ) خرد؛ کوبیدِه
( کُفتِه ) ( ● ) ؛ کوبیدِه

پیشنهاد کاربران

معنی ، پَس کفتو در گویش محلی راوری میشه پس انداز کردن
بی دندان ( در برخی گویش ها )
کفته. ( ا ) ، ( زبان، مازنی ) ، به پهن/ سرگین اسب، قاطر، خر گفته میشود.

بپرس