کفتار راه راه ( نام علمی: Hyaena hyaena ) گونه ای از خانواده کفتارها است که در شمال و شرق آفریقا، قفقاز، آسیای میانه، غرب آسیا و جنوب آسیا زندگی می کند. کفتار راه راه تنها کفتاری است که در خارج از آفریقا هم زندگی می کند.
... [مشاهده متن کامل]
این جانور با توجه به کاهش جمعیت جهانیش به کمتر از ده هزار کفتار بالغ، و کاهش جمعیت طعمه هایش در درجه حفاظتی در مرز تهدید قرار گرفته است. کفتار راه راه در وهله اول لاشه خوار است اما برخی از آن ها به شکار نیز می پردازند. این جانور تک همسر است و نر و ماده هر دو در پرورش توله ها مشارکت دارند.
کفتار راه راه جانوری شب گرد است و تنها در تاریکی کامل خود را نمایان می کند و قبل از طلوع خورشید هم به پناهگاهش بازمی گردد. این جانور هنگام مواجهه با خطر ممکن است خود را به مردن بزند و به همین جهت به ترسویی مشهور است. با این حال مشاهده شده که در مقابل درندگان بزرگ تر از خود همچون پلنگ بر سر طعمه و غذا درگیر شده و از خود دفاع کرده است.
در فرهنگ عامه خاورمیانه و آسیا ویژگی های خاصی به کفتار راه راه نسبت داده می شود و در برخی از مناطق اعضای بدن آن دارای قدرت جادویی در نظر گرفته می شود؛ و همچنین در کتاب مقدس عبری با نام های «تزبوآ» یا «زِوآ» به آن اشاره شده است گرچه در بعضی از ترجمه های انگلیسی این کتاب وجود ندارد.
این گونه ممکن است از کفتار ناماکوانسین ( Hyaena namaquensis ) از پلیوسن آفریقا فرگشت یافته باشد. سنگواره کفتار راه راه در آفریقا به وفور یافت می شود یا شواهدی مبنی بر سابقه رفتن به آنجا به عنوان مهاجرت وجود دارد؛ ولی در مناطق مدیترانه سنگواره ای از کفتار راه راه وجود ندارد. این مسئله می تواند نشانه دیرتر رفتن کفتار راه راه به عنوان یک گونه مهاجم نسبت به سایر گونه های بومی آفریقا به اوراسیا است. این گونه احتمالاً پس از انقراض کفتارهای خال دار بومی آسیا پس از پایان آخرین عصر یخبندان توانست در این قاره گسترده شود. کفتارهای راه راه در عهد پلیستوسن بومی اروپا هم بودند؛ و به خصوص در فرانسه و آلمان حضور داشتند. همچنین این کفتارها در مونتمائورین فرانسه، هولابرون اتریش، کو فورنینهای پرتغال و کوز گنیستای جبل الطارق می زیسته اند.
کفتار راه راه اروپایی مشابه نمونه امروزی ولی بزرگ تر بود و در حالت مقایسه ای شبیه کفتار قهوه ای بوده است.
این جانور یک گوشت خوار متوسط جثه با سری نسبتاً بزرگ است که قسمت جلویی بدنش بسیار پرقدرت تر از قسمت پایانی آن است. پاهایی بلند با چهار انگشت در هر پا دارد. وزن آن حدود ۳۵ تا ۴۵ کیلوگرم است. موهای بلندی دارد که در تابستان کوتاه تر از زمستان است. رنگ آن ها در بغل، پاها، و پشت سفید - خاکستری مایل به قهوه ای کمرنگ با نوارهای متقاطع سیاه است. این نوارهای سیاه در زمان خشم یا ترس جانور در قسمت گردن و پشت سیخ سیخ شده و ظاهری بزرگ تر و ترسناک تر به جانور می دهند. دم آن ها حدود ۴۰ سانتی متر طول دارد و به رنگ سیاه و خاکستری است و در برخوردهای اجتماعی با کفتارهای دیگر بلند می شود. نرها و ماده ها ظاهری شبیه به هم دارند هرچند نرها کمی بزرگ ترند. کفتارها با این که از نظر ظاهری تا حدی به سگ ها شباهت دارند اما از نظر روابط خویشاوندی به گربه ایان نزدیک ترند.
... [مشاهده متن کامل]
این جانور با توجه به کاهش جمعیت جهانیش به کمتر از ده هزار کفتار بالغ، و کاهش جمعیت طعمه هایش در درجه حفاظتی در مرز تهدید قرار گرفته است. کفتار راه راه در وهله اول لاشه خوار است اما برخی از آن ها به شکار نیز می پردازند. این جانور تک همسر است و نر و ماده هر دو در پرورش توله ها مشارکت دارند.
کفتار راه راه جانوری شب گرد است و تنها در تاریکی کامل خود را نمایان می کند و قبل از طلوع خورشید هم به پناهگاهش بازمی گردد. این جانور هنگام مواجهه با خطر ممکن است خود را به مردن بزند و به همین جهت به ترسویی مشهور است. با این حال مشاهده شده که در مقابل درندگان بزرگ تر از خود همچون پلنگ بر سر طعمه و غذا درگیر شده و از خود دفاع کرده است.
در فرهنگ عامه خاورمیانه و آسیا ویژگی های خاصی به کفتار راه راه نسبت داده می شود و در برخی از مناطق اعضای بدن آن دارای قدرت جادویی در نظر گرفته می شود؛ و همچنین در کتاب مقدس عبری با نام های «تزبوآ» یا «زِوآ» به آن اشاره شده است گرچه در بعضی از ترجمه های انگلیسی این کتاب وجود ندارد.
این گونه ممکن است از کفتار ناماکوانسین ( Hyaena namaquensis ) از پلیوسن آفریقا فرگشت یافته باشد. سنگواره کفتار راه راه در آفریقا به وفور یافت می شود یا شواهدی مبنی بر سابقه رفتن به آنجا به عنوان مهاجرت وجود دارد؛ ولی در مناطق مدیترانه سنگواره ای از کفتار راه راه وجود ندارد. این مسئله می تواند نشانه دیرتر رفتن کفتار راه راه به عنوان یک گونه مهاجم نسبت به سایر گونه های بومی آفریقا به اوراسیا است. این گونه احتمالاً پس از انقراض کفتارهای خال دار بومی آسیا پس از پایان آخرین عصر یخبندان توانست در این قاره گسترده شود. کفتارهای راه راه در عهد پلیستوسن بومی اروپا هم بودند؛ و به خصوص در فرانسه و آلمان حضور داشتند. همچنین این کفتارها در مونتمائورین فرانسه، هولابرون اتریش، کو فورنینهای پرتغال و کوز گنیستای جبل الطارق می زیسته اند.
کفتار راه راه اروپایی مشابه نمونه امروزی ولی بزرگ تر بود و در حالت مقایسه ای شبیه کفتار قهوه ای بوده است.
این جانور یک گوشت خوار متوسط جثه با سری نسبتاً بزرگ است که قسمت جلویی بدنش بسیار پرقدرت تر از قسمت پایانی آن است. پاهایی بلند با چهار انگشت در هر پا دارد. وزن آن حدود ۳۵ تا ۴۵ کیلوگرم است. موهای بلندی دارد که در تابستان کوتاه تر از زمستان است. رنگ آن ها در بغل، پاها، و پشت سفید - خاکستری مایل به قهوه ای کمرنگ با نوارهای متقاطع سیاه است. این نوارهای سیاه در زمان خشم یا ترس جانور در قسمت گردن و پشت سیخ سیخ شده و ظاهری بزرگ تر و ترسناک تر به جانور می دهند. دم آن ها حدود ۴۰ سانتی متر طول دارد و به رنگ سیاه و خاکستری است و در برخوردهای اجتماعی با کفتارهای دیگر بلند می شود. نرها و ماده ها ظاهری شبیه به هم دارند هرچند نرها کمی بزرگ ترند. کفتارها با این که از نظر ظاهری تا حدی به سگ ها شباهت دارند اما از نظر روابط خویشاوندی به گربه ایان نزدیک ترند.
