کفتار خال دار ( نام علمی: Crocuta crocuta ) جانوری گوشت خوار و بزرگ جثه ترین عضو خانواده کفتاران است. قلمرو این پستاندار در گذشته سراسر اورآسیا از اروپای غربی تا چین را در بر می گرفت اما امروزه تنها در آفریقای جنوب صحرا به حیات خود ادامه می دهند. این جانور در گله های بزرگ مادرسالاری زندگی می کند که تا ۸۰ عضو دارند.
... [مشاهده متن کامل]
کفتار خال دار برخلاف باور مشهور فقط لاشه خوار نیست، بلکه بیشتر غذای خود را از شکار سم داران میان جثه به دست می آورد و بسیاری از اوقات بر سر شکار یا قلمرو با شیرها درگیر می شود. آن ها در قیاس با دیگر گوشت خواران بسیار باهوشند و برخی مطالعات حکایت از آن دارد که هوش اجتماعی کفتارها با برخی گونه های نخستی سانان برابری می کند.
کفتارهای خال دار در زیستگاه های متنوعی از جمله مناطق نیمه بیابانی، ساوانا، بیشه ها و درخت زارها و حتی مناطق کوهستانی زندگی می کنند و در کوه های کنیا و اتیوپی تا ارتفاع ۴٬۱۰۰ متری هم دیده شده اند. اما در مناطق بیابانی بدآب وهوا و جنگل های بارانی حضور ندارند یا به ندرت دیده می شوند. در بسیاری از نقاط هم زیستگاهشان کاملاً نزدیک به سکونت گاه های انسانی است. آن ها با این که معمولاً مردارخوار به حساب می آیند اما شکارچیان توانا و انعطاف پذیری هستند که گاه به جانوران اهلی از جمله گاو، گوسفند و بز هم حمله ور می شوند.
جمعیت کفتارهای خال دار حدود ۲۷ تا ۴۷ هزار قلاده برآورد می شود. بیشترین جمعیت در زیست بوم سرنگتی حضور دارد که شامل ۷٬۲۰۰ تا ۷٬۷۰۰ قلاده در بخش تانزانیایی و ۵۰۰ تا ۱٬۰۰۰ در بخش کنیایی می شود. در پارک ملی کروگر آفریقای جنوبی هم جمعیت آن ها ۱٬۳۰۰ تا ۳٬۹۰۰ قلاده برآورد شده است. در بیشتر مناطق جنوب آفریقا جمعیت پایایی دارند اما در بیشتر نقاط غرب و شرق آفریقا، حتی در مناطق حفاظت شده، جمعیت آن ها در حال کاهش است که بیشتر به دلیل گرفتار شدن های اتفاقی در تله ها و مسمومیت با گوشت های آلوده از سوی انسان ها است.
کفتار خال دار برخلاف بیشتر گوشت خواران دیگر ترجیح ویژه ای در گزینش شکار ندارد. بیشترین شکار کفتارهای خال دار در سرنگتی و انگورونگورو، کَل یالدار و پس از آن گورخر و آهوی تامسون است. گاومیش با توجه به تفاوت در زیستگاه کمتر مورد حمله کفتار قرار می گیرد اما شکار گاومیش های بالغ به صورت اتفاقی دیده شده است. کفتارهای خال دار بالغ همچنین از ماهی، لاک پشت، انسان، کرگدن سیاه، بچهٔ اسب آبی، بچه فیل آفریقایی، مار بوآ و گونه های مختلف سم داران هم تغذیه می کنند.
... [مشاهده متن کامل]
کفتار خال دار برخلاف باور مشهور فقط لاشه خوار نیست، بلکه بیشتر غذای خود را از شکار سم داران میان جثه به دست می آورد و بسیاری از اوقات بر سر شکار یا قلمرو با شیرها درگیر می شود. آن ها در قیاس با دیگر گوشت خواران بسیار باهوشند و برخی مطالعات حکایت از آن دارد که هوش اجتماعی کفتارها با برخی گونه های نخستی سانان برابری می کند.
کفتارهای خال دار در زیستگاه های متنوعی از جمله مناطق نیمه بیابانی، ساوانا، بیشه ها و درخت زارها و حتی مناطق کوهستانی زندگی می کنند و در کوه های کنیا و اتیوپی تا ارتفاع ۴٬۱۰۰ متری هم دیده شده اند. اما در مناطق بیابانی بدآب وهوا و جنگل های بارانی حضور ندارند یا به ندرت دیده می شوند. در بسیاری از نقاط هم زیستگاهشان کاملاً نزدیک به سکونت گاه های انسانی است. آن ها با این که معمولاً مردارخوار به حساب می آیند اما شکارچیان توانا و انعطاف پذیری هستند که گاه به جانوران اهلی از جمله گاو، گوسفند و بز هم حمله ور می شوند.
جمعیت کفتارهای خال دار حدود ۲۷ تا ۴۷ هزار قلاده برآورد می شود. بیشترین جمعیت در زیست بوم سرنگتی حضور دارد که شامل ۷٬۲۰۰ تا ۷٬۷۰۰ قلاده در بخش تانزانیایی و ۵۰۰ تا ۱٬۰۰۰ در بخش کنیایی می شود. در پارک ملی کروگر آفریقای جنوبی هم جمعیت آن ها ۱٬۳۰۰ تا ۳٬۹۰۰ قلاده برآورد شده است. در بیشتر مناطق جنوب آفریقا جمعیت پایایی دارند اما در بیشتر نقاط غرب و شرق آفریقا، حتی در مناطق حفاظت شده، جمعیت آن ها در حال کاهش است که بیشتر به دلیل گرفتار شدن های اتفاقی در تله ها و مسمومیت با گوشت های آلوده از سوی انسان ها است.
کفتار خال دار برخلاف بیشتر گوشت خواران دیگر ترجیح ویژه ای در گزینش شکار ندارد. بیشترین شکار کفتارهای خال دار در سرنگتی و انگورونگورو، کَل یالدار و پس از آن گورخر و آهوی تامسون است. گاومیش با توجه به تفاوت در زیستگاه کمتر مورد حمله کفتار قرار می گیرد اما شکار گاومیش های بالغ به صورت اتفاقی دیده شده است. کفتارهای خال دار بالغ همچنین از ماهی، لاک پشت، انسان، کرگدن سیاه، بچهٔ اسب آبی، بچه فیل آفریقایی، مار بوآ و گونه های مختلف سم داران هم تغذیه می کنند.
