کشند

هم زمان با «برکشند» رو به ماه، «برکشند» دیگری در آن سوی کره زمین ایجاد می گردد بدین سان که آبهای آن سوی کره زمین که از ماه بدورند، کمتر متأثر گردیده و به اصطلاح عقب می مانند و آب - توده کلانی را ایجاد می کنند، بنابراین روزانه هر نقطه از سطح دریا دوبار دستخوش برکشند و دو بار هم دستخوش «فروکشند» ( جزر ) می گردد.
بنابراین، به طور میانگین بازه زمانی میان دو برکشند و فروکشند پیاپی ۱۲ ساعت و ۵/۲۵ دقیقه است، درست نیمه زمانی که طول می کشد، تا ماه ظاهراً یک دور کامل گرد زمین بپیماید یعنی ۲۴ ساعت و ۵۱ دقیقه.
کشند همراه با حرکت ظاهری ماه از افق شرقی ناظر، به سمت افق غربی او پیش می روند.
اثر گرانش خورشید در کشند نسبت ‏به ماه در رده دوم اهمیت‏ برخوردار است، زیرا بازه آن بیشتر ( فاصله خورشید از زمین یکصد و پنجاه میلیون کیلومتر ) است، از این رو نسبت نیروی کشندزای خورشید تنها پیرامون ۷ درصد نیروی ماه است.
هنگامی که نیروهای کشندزای ماه و خورشید هماهنگ عمل می کنند، مثلاً هنگام ماه نو که هر دو در یک طرف زمین هستند، جزر و مدها در بیشینه خود هستند و به نام کشند فنرى یا «مه کشند» ( spring tide ) نامیده می شود، حد دیگر وقتی است که خورشید و ماه باهم زاویه ۹۰ درجه ( تربیع ) می سازند در این هنگام جزر و مد را به کمینه و به کشندهای کوچک یا «که کشند» ( neap tide ) بدل می سازند.
نزدیکی ماه نیز تأثیری در بلندی کشند دارد، هنگامی که ماه در فرودینه ( حضیض ) زمینی قرار دارد نیروی کشندزای آن به اندازه ۲۰% بیش از حد عادی است.
گرانش ماه سبب می شود افزون بر آماسیدن آبهای کره زمین، خشکی ها نیز دستخوش تورم گردند که در سنجش با آماس آبها نامحسوس است.
نیروی برآمده از گرانش ماه و لنگری که از جانب انباشته شدن آبها به وجود می آید، سبب می شوند چرخش محوری زمین به آرامی ایست ( ترمز ) کند و بدین سان بر طول شبانه روز زمینی می افزایند.
بررسی خطوط رشد و نمو سنگواره های مرجانی بیانگر آن است که در ۳۵۰ میلیون سال پیش طول شبانه روز حدود سه ( ۳ ) ساعت کوتاهتر از شبانه روز کنونی بوده و طول سال خورشیدی به چیزی حدود ۴۰۰ روز افزون می گردیده است.
بررسی هایی که از روی پیشینه های بجا مانده از خورشیدگرفتگی ها و ماه گرفتگیهای گذشته به اجام شده، نشان می دهد که روند افزایش طول روزهای زمینی ‏۰۰۱۶% ثانیه در هر سده است.
منبع
در ویکی انبار منابعی در رابطه با کشند موجود است.
پاتریک مور ( patrick Moore ) گری هانت ( Garry hunt ) : اطلس سامانه خورشیدی، برگردان عباس جعفری، صفحه ۹۴ و بعد، نشر سازمان گیتاشناسی، تابستان ۱۳۷۴ خورشیدی.
ویکی پدیا