کشمیر سرزمین

دانشنامه آزاد فارسی

کِشمیر، سرزمین (Kashmir)
نمایی از قله نانگا پاربات
جامو و کشمیر
منطقۀ مورد اختلاف هند و پاکستان، به وسعت ۷۸,۹۰۰ کیلومتر مربع، واقع در مرز میان دو کشور و شمال غرب ایالت سابق کشمیر. برخی از ویژگی های طبیعی این منطقه عبارت اند از قلۀ غربی سلسله جبال هیمالیا موسوم به نانگا پاربات (به ارتفاع ۸,۱۲۶ متر)، گذرگاه قره قوم، رودخانۀ سند، و یخچال طبیعی بالتورو. کشمیر آزاد در غرب این منطقه مجلس قانون گذاری خاصی برای خود دارد که در مظفرآباد واقع است، اما مناطق گیلگیت و بَلتیستان در شمال و شرق تحت حکومت مستقیم پاکستان قرار دارند. نواحی شمالی مورد ادعای هر دو کشور هند و پاکستان است. گیلگیت و اسکردو از شهرهای این منطقه به شمار می روند. بین طبقۀ حاکم هندوی طرفدار هند و اکثریت مسلمان هوادار پاکستان، با شرکت سربازان هندی و پاکستانی، درگیری هایی صورت گرفت که با آتش بس پیشنهادی سازمان ملل در ۳۰ اکتبر ۱۹۴۸ پایان یافت. در سال های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۶ و ۱۹۷۱ نیز جنگ علنی میان دو کشور درگرفت. امروزه این منطقه براساس شرایط موافقت نامۀ سیملا (۱۹۷۲) رسماً به دو ناحیۀ پاکستانی کشمیر و ایالت جامو و کشمیر هند تقسیم شده است. امّا از ۱۹۹۰ به این سو، خشونت جدایی طلبان مسلمان بالا گرفته است. کشمیر قرن ها زیر سلطۀ هندوها بود تا این که در قرن ۱۴م حکومت مسلمانان در آن استقرار یافت. حکومت مغولان در قرن ۱۶ آغاز شد ولی تهاجم افغان ها در ۱۷۵۳ برای مدتی آن را از زیر سلطۀ مغولان درآورد. سپس، از ۱۸۱۹، دوره ای از حکومت اربابان سیک آغاز شد. در جریان جنگ های سیک ها در میانۀ قرن ۱۹، مهاراجه گلاب سینگ، از راجپوت های دوگرا، ایالت جامو و کشمیر را تحت حکومت هندوها تشکیل داد که مرکز آن در جامو بود. در ۲۶ اکتبر ۱۹۴۷، درپی تاخت و تاز قبیله نشینان پاتان پاکستانی، که پس از اعلام کشمیر آزاد توسط مسلمانان صورت پذیرفت، حاکم هندوی منطقه تصمیم گرفت به اتحاد هند بپیوندد. اولین نخست وزیر هند، جواهر لعل نهرو، فرزند خانواده ای از برهمن های کشمیری بود. حزب سیاسی اصلی جامو و کشمیر موسوم به جبهۀ آزادی بخش جامو و کشمیر، که گرایش های جدایی طلبانه دارد، به دو دستۀ مستقر در هند و پاکستان تقسیم شده است.مناقشه بر سر کشمیر. در مه ۱۹۹۹، هند بر شدت حملات خود بر چریک های جدایی طلب کشمیر افزود. برای نخستین بار طی بیست سال، هند برای حمله برآنچه «رخنه گران» به کشمیر می خواند از نیروی هوایی استفاده کرد. در حالی که تنش ها در این منطقه طی ۳۰ سال گذشته به اوج خود رسیده بود، آتال بیهاری واجپایی، نخست وزیر هند، اعلام کرد که این مبارزه تا بیرون رانده شدن رخنه گران ادامه خواهد یافت. درگیری این دو قدرت هسته ای موجب نگرانی همۀ کشورهای جهان شد. ایالات متحدۀ امریکا، انگلستان، چین، سازمان ملل متحد، و اتحادیۀ اروپا خواهان خویشتن داری دو طرف شدند. وقتی که پاکستان در ژوئیۀ ۱۹۹۹ متارکۀ جنگ با هند را اعلام کرد، جلوی جنگی تمام عیار گرفته شد. حملات هوایی هند متوقف شد و مبارزان پاکستانی از کوهستان های کشمیر عقب نشینی کردند. اما در اکتبر همان سال، درپی وقوع کودتای نظامی در پاکستان و سقوط دولت آن کشور و روی کار آمدن دولتی نظامی به رهبری ژنرال پرویز مشرّف، مناسبات هند با پاکستان روبه وخامت نهاد. در ژانویۀ ۲۰۰۰ نیز، که هند پاکستان را به دست داشتن در هواپیماربایی یکی از هواپیماهای مسافربری هند توسط مبارزان کشمیری، که خواستار آزادی تروریست های زندانی در هند بودند، متهم کرد بار دیگر روابط دو کشور تیره شد. با وجود مذاکرات صلح و آتش بس های دوجانبه میان هند و پاکستان، درگیری برسر این منطقه همچنان وجود دارد. ← جامو_و_کشمیر

پیشنهاد کاربران

بپرس