کره سماوی

کُرِة سَماوی (celestial globe)
بازنمایش ستاره ها و صورت های فلکی، در همان وضعیتی که در آسمان ظاهر و از زمین مشاهده می شوند. از کره های سماوی برای بعضی محاسبات اخترشناختی یا به منزلة شیئی تزئینی استفاده می کنند. بعضی از کره های سماوی به اندازه ای بزرگ اند که انسان می تواند به آن ها وارد شده و در مرکز آن ها بایستد و آسمان را مشاهده کند، گویی در مرکز زمین ایستاده است. بعضی از این نوع کره ها سطحی شفاف دارند و در بعضی دیگر، تصویر ستاره ها روی سطح داخلی کره ترسیم شده اند. کره های سماوی کوچک را باید از بیرون تماشا کرد و در آن ها تصویر ستاره ها روی سطح خارجی کره ترسیم شده اند. در یونان باستان نیز چنین کره هایی می ساختند. ساخت نخستین کره را به تالس ملطی (قرن 6پ م) نسبت می دهند. شاید قدیم ترین کرة موجود، کرة فارنِسِه باشد که در قرن 3پ م ساخته شده است و اکنون در موزة ملی باستان شناسی ناپل نگهداری می شود. این کره شکل صورت های فلکی را نشان می دهد، اما تک تک ستاره ها را نشان نمی دهد و برای ستاره شناسی کاربرد چندانی نداشته است. به نظر می رسد این کره از روی کره ای یونانی مشابه سازی شده باشد. چند کره نیز در دست است که مسلمانان در قرن 11م آن ها را ساخته اند. دریانوردان اهل جزایر اقیانوس آرام از کره برای آموزش ناوبری نجومی استفاده می کردند.
12010400