کرمانشاهان

/kermAnSAhAn/

لغت نامه دهخدا

کرمانشاهان. [ ک ِ ] ( اِخ ) ( شهرستان... ) یکی از شهرستانهای بزرگ استان پنجم کشور است. از شمال به سنندج و از شمال خاور به اسدآباد همدان و از جنوب به شاه آباد و از خاور به شهرستانهای نهاوند و تویسرکان و از جنوب خاوری به خرم آباد محدود است. شهرستان کرمانشاهان از بخشهای زیر تشکیل شده است : 1- بخش مرکزی شامل دهستانهای حومه ، دروفرامان ، پایروند خالصه ، الهیارخانی ، میان دربند، بیلوار و ماهیدشت علیا و سفلی. 2- بخش سنقر و کلیائی شامل دهستانهای کلیائی و فعله گری. 3- بخش کنگاور شامل دهستان کنگاور. 4- بخش صحنه شامل دهستانهای حومه ، دینور، چمچمال و خدابنده لو. 5- بخش سنجابی شامل دهستان سنجابی. 6- بخش گوران شامل دهستان گوران قلخانی. 7- بخش ثلاث شامل دهستان باباجانی ، قبادی و ولدبیگی. این شهرستان از 1505 ده تشکیل شده است و جمعیت آن نزدیک به 428000 تن است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ). از شمال محدود است به کوههایی که فاصله بین روددیاله و گاماساب می باشد، از مشرق به کوههای کنگاور،از جنوب به کوههای کلهر و از مغرب به خاک عراق و شامل دو ناحیه متمایز است : اول ناحیه جلگه ای که بکلی نواحی آن مختلف است. چین خوردگیهای این قسمت نسبتاً منظم تر از کردستان و امتدادشان از شمال به جنوب شرقی و مانند دیواری قرار گرفته است. اراضی آن دارای جنگلهای وسیع و معادن بسیار است. مطابق تحقیقات معلوم شده که کرمانشاه مرکز قوم مادی بوده و بعد از زمان اشکانیان نیز اهمیّت داشته و از زمان ساسانیان آن را ایالت ماه مینامیدند و در ابتدای دوره اسلامی خرابه های شهر کامبادم در شمال شهر کرمانشاه یافت شده. تقسیمات حکومتی کرمانشاهان از قرار ذیل است : 1- کرمانشاه و حومه. 2- سنقر کلیائی. 3- میان دربند و بالا دربند.4- دینور. 5- کنگاور. 6- ماهیدشت و هارون آباد و فیروزآباد. 7- کرند. 8- ذهاب و قصر. 9- هرسین. ( از فرهنگ جغرافیای سیاسی کیهان ). و رجوع به کرمانشاه شود.
کرمانشاهان. [ ک ِ ] ( اِخ ) ناحیه ای است جنوب زین الدین و مغرب یزد. ( فارسنامه ناصری ).

فرهنگ فارسی

۱ - ( استان ) این استان بخش بزرگی از کردستان است و تمام کرمانشاهان و بخش شمالی و غربی لرستان را فراگرفته . رشته های کوهستان پاباق در سراسر این استان کشیده شده و در بین آنها جلگه های حاصلخیز وجود دارد و رودخانه های متعدد پر آب در آنها جاری است . مهمترین رشته کوههای کرمانشاه عبارتند از : کوه بیستون در کرمانشاهان پیشکوه و پشتکوه در لرستان و مهمترین رودهایش : گاماسب که در لرستان سیمره نامیده میشود و در خوزستان کرخه رود دیاله که از دامنه غربی پاتاق به سوی جلگه بین النهرین جریان دارد و برود دجله میریزد . آب و هوای این نواحی بعلت تنوع پستی و بلندی در مناطق کوهستانی سرد و پر برف و باران و دارای تابستان های معتدل و در نواحی جلگه یی زمستانها معتدل و تابستانها گرم است . مردم کرمانشاه را کردها و لرها تشکیل میدهند . مرکز استانداری شهر کرمانشاه و شهرستانهای آن عبارتند از : کرمانشاه سنقر پاوه شاه آباد ایلام قصر شیرین . آثار تاریخی در این استان باقی است که از جمله عبارتند از : بقایای ساختمان های ساسانیان در قصر شیرین بنامهای قصر شیرین حوش کوری چهارده دروازه نقوش برجسته هزاره سوم پیش از میلاد آثار عهد آشور یا نقش برجسته عهد اشکانی دخمه های دوران مادها بنام دکان داود و اطاق فرهاد نزدیک سر پل ذهاب طاق گرا ویرانه های عهد ساسانی در هرسین مسجد عماد الدوله طاق بستان در جانب شمالی بیرون شهر کرمانشاه تنگ کشت در ۹ کیلومتری شمال خاور طاق بستان نقش برجسته و سنگ نبشته های داریوش بزرگ در بیستون نقش برجسته عهد سلوکیان در بیستون نقوش برجسته دوره اشکانی معبد قدیمی در کنگاور و دخمه ای به شکل دخمه های دوره هخامنشی معروف به سکاوند یا ده نو در ناحیه هرسین . مساحت استان کرمانشاه ۵۹۴۴۹٠ کیلومتر و جمعیت آن ۱٠۳٠۷۱۴ تن میباشد . ۲ - ( شهرستان کرمانشاه کرمانشاهان ) شهرستان مرکزی استان کرمانشاه از طرف شمال بشهرستان سنندج از شمال خاور به بخش اسد آباد همدان از جنوب بشهرستان شاه آباد از خاور بشهرستانهای نهاوند و تویسرکان از جنوب خاوری بشهرستان خرم آباد و از باختر به شهرستان قصر شیرین محدود است . هوای این شهرستان معتدل و حداکثر درجه گرما در تابستان ۳۵ درجه میباشد . جمعیت آن قریب ۵۶۸۹۶۳ تن و دارای هشت بخش و ۱۵٠۵ آبادی است . بخشهای مهم آن عبارتند از : هرسین صحنه کنگاورو سنقر . محصول عمده شهرستان غله و میوه است و پالایشگاه نفت آن در کنار رود قره سو واقع شده . ۳ - ( شهر کرمانشاه ) مرکز استانداری استان کرمانشاه و شهرستان کرمانشاه . این شهر در زمان ساسانیان بنا شده و بانی آن بهرام چهارم ملقب به کرمانشاه بوده است . طول آن ۴۷ درجه و ۵ دقیقه عرض ۳۴ درجه و ۱۹ دقیقه و ارتفاع از سطح دریا ۱۴۱۸ متر است . شهر کرمانشاه در ۶ کیلو- متری جنوب رودخانه قره سو در دامنه کوه سفید و در طرفین دره سراب قنبر واقع شده و فاصله اش تا تهران ۵۵۸ کیلومتر است . هوای آن سردسیر و بری است . زمستانها سرد و تابستانها بشدت گرم میشود . پالایشگاه نفت ملی ایران در ۴ کیلومتری شمال خاوری شهر کنار رودخانه قره سو قرار دارد و نقت خام از چاههای نفت شاه و با لوله ۳ انچی جریان دارد . جمعیت شهر کرمانشاه ۲۹٠۶٠٠ تن است . این شهر دارای ۱۶ مسجد قدیمی میباشد که مهمترین آنها عبارتند از : مسجد عمادالدوله مسجد جامع مسجد حاجی شهبازخان مسجد وکل الدوله و مسجد شاهزاده . در اطراف شهر کرمانشاه عده ای از ایلات کرد سنجابی و زنگه سکونت دارند . این شهر چون بر سرا راه بازرگانانی ایران و عراق ( عرب ) قرار گرفته جاده شوسه معتبر آن تهران را ببغداد می پیوندد .

پیشنهاد کاربران

کرمانشاه قلب کوردستان
ایل زنگنه پر جمعیت ترین ایل کورد در منطقه کرمانشاهان میباشد ک در ان ب عنوان ایل مادر یاد میشود ک محل گرمسیری انان در کشور عراق میباشد
کرمانشاهان از دوره بهرام چهارم تا پادشاهی شاه عباس اول صفوی کرمانشاه بود و شاه عباس اول نام کرمانشاهان را بر آن نهاد
اسم قدیمی واصلی آن کلمه ترکی ( کُوَشان =k�vəşan ) بوده که از دو قسمت ( 1_ کُوَش =k�vəş = رقص شاد دسته جمعی 2_ ان =an= پسوند فاعلی در زبان ترکیست .
کُوَشان = k�vəşan ( شهری که در آن رقص شاد دسته جمعی اجرا میکنند ) .

بپرس