کرم دانه

لغت نامه دهخدا

کرم دانه. [ ک ِ ن َ /ن ِ ] ( اِ مرکب ) کرمی است آفت «به » که میوه را سوراخ و از دانه های «به » تغذیه میکند. ( یادداشت مؤلف ).
کرم دانه. [ ک ِ ن َ / ن ِ ] ( اِ مرکب ) تخم نوعی از مازریون است که آن را به فارسی هفت برگ خوانند و موردانه نیز گویند و معرب آن جرم دانق است. ( برهان ) ( آنندراج ). موردانه. دانه مورد. ( ناظم الاطباء ). این کلمه محرف گرم دانه و معرب آن جردمانق یا جرم دانق است درختچه ای است ازتیره مازریون جزو رده دولپه ایهای بی گلبرگ که ارتفاعش میان یک تا دو متر است و در اراضی خشک مناطق بحرالرومی بطور خودرو می روید. این درختچه ریشه ای دراز وضخیم و ساقه ای راست و شاخه های بزرگ دارد و بر روی آنها اثر برگهایی که تدریجاً افتاده مشهود است. برگهایش ضخیم و باریک و نوک تیز و کاملاً بی کرک و گلهایش کوچک و معطر و مایل به سفید یا قرمز و مجتمع بصورت خوشه انتهایی است میوه اش سته و دانه درون آن نسبتاً کروی و دارای مغز سفیدرنگ و روغن دار است. قسمت مورد استفاده این گیاه پوست ساقه آن است که بصورت نوارهایی بطول 60 تا 80 سانتی متر در بازرگانی عرضه می شود. سطح خارجی این قطعات برنگ خاکستری قهوه ای با بوی نامطبوع و تهوع آور و تحریک کننده مخاط با طعم بسیار تند است. پوست این گیاه یک ماده ملون زردرنگ و یک ماده ٔچرب سبزرنگ و یک رزین به نام مزرئین دارد. مزرئین تند و سوزاننده و تاول آور و معطس و سبزرنگ است. گونه ای از این درخت در ایران اطراف ارومیه و فارس می روید و بنام خشک معروف است. مثنان. زاز. درخت کرم دانه. مازریونیه. هفت برگ. موردانه. گرم دانه. کردمانه. ازار. ( از فرهنگ فارسی معین ).

فرهنگ فارسی

( اسم ) درختچه ایست از تیر. مازریون جزو رد. دو لپه ییهای بی گلبرگ که ارتفاعش بین ۱ تا ۲ متر است و در اراضی خشک مناطق بحر الرومی بطور خود رو میروید . این درختچه ریشه ای دراز و ضخیم ساقه ای راست و شاخه های پر برگ دارد و بر روی آنها اثر برگها یی که تدریجا افتاده است مشهود است . برگها یش ضخیم و باریک و نوک تیز و کاملا بی کرک و گلها یش کوچک و معطر و مایل بسفید یا قرمز و مجتمع بصورت خوش. انتهایی است . میوه اش سته و دان. درون آن نسبه کروی و دارا ی مغز سفید رنگ و روغن دار است . قسمت مورد استفاد. این گیاه پوست ساق. آن است که بصورت نوار هایی بطول ۶٠ تا ۸٠ سانتیمتر در بازرگانی عرضه میشود . سطح خارجی این قطعات برنگ خاکستر ی قهوه یی و سطح داخلی آنها صاف و مایل بزرد یا کمی تیره رنگ میباشد و بوی آنها نا مطبوع و تهوع آور و تحریک کنند. مخاط و طعم آنها بسیار تند است . پوست این گیاه شامل یک ماد. ملون برنگ زرد و یک ماد. چرب برنگ سبز و یک رزین بنام مزرئین مزرئین دارا ی طعم تند و سبز رنگ و سوزاننده و تاول آور معطس است ازاز مثنان زاز درخت کرم دانه مازر یونیه هفت برگ مور دانه گرم دانه کرد مانه جرد مانق جرم دانق . توضیح : ۱ - صحیح [ گرم دانه ] است ولی [ کرم دانه ] مشهور است . توضیح : ۲ - گونه ای ازاین درخت در ایران ( اطراف رضائیه و فارس ) میروید که بنام خشک موسوم است .

فرهنگ عمید

دانه ای سیاه رنگ که در طب به کار می رود، نوعی مازریون.

پیشنهاد کاربران

بپرس