کُرْس، جزیره (Corsica)
نمایی از جزیره کرس
(یا: کورسیکا) جزیره ای متعلق به فرانسه، در مدیترانه، نزدیک ساحل غربی ایتالیا، در شمال ساردنی؛ از دو ولایت اوت ـ کرس و کُرس جنوبی تشکیل شده است. ۸,۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲۵۰,۴۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰)، که شامل ۵۰ درصد بومی های کرس است. مرکز جزیره، آژاکسیو است. کرس، جزیره ای کوهستانی با پوشش گیاهی مقاوم نظیر چوب پنبه و مورد است. مهم ترین فرآوردۀ آن زیتون و روغن زیتون است. گردشگری منبع اصلی درآمد جزیره به شمار می رود. زبان های رایج آن فرانسوی (زبان رسمی) و کرسی، از لهجه های ایتالیایی، است. سالی که کرس استان فرانسه شد، ناپلئون در آژاکسیو زاده شد (۱۷۶۹). این جزیره پایگاه اصلی لژیون خارجی است. فوکایاییهای یونیا (ایونی) در حدود ۵۷۰پ م آلالیا را بنا کردند و سپس اتروسک ها، کارتاژی ها، رومی ها، واندالها و اعراب جای آنان را گرفتند. در قرن ۱۴ م جنووایی ها کرس را اشغال کردند. و در نیمۀ دوم قرن ۱۸، پاسکوآله پائولی، ملی گرای کرس، (۱۷۲۵ـ۱۸۰۷)، جنبش استقلال طلبانه ای را رهبری کرد. جنووا در ۱۷۶۸ کرس را به فرانسه واگذار کرد. در جنگ جهانی دوم مدتی در اشغال ایتالیا بود (۱۹۴۲ـ۱۹۴۳). از ۱۹۶۲ آوارگان الجزایر در آن اسکان یافتند و رفاه نسبی، احساسات ملی گرایانه را دامن زد و مردم خواستار استقلال کرس شدند. جبهۀ آزادی بخش ملی کرس، که در ۱۹۸۳ غیرقانونی اعلام شد، فعالیت خود را با چند انفجار از سر گرفت. نخست وزیر وقت فرانسه در ۲۰ ژوییۀ ۲۰۰۰ طرح خود را برای خودمختاری محدود کرس اعلام کرد تا به ۲۰ سال خشونت در جزیره پایان دهد. کرس در شمال ساردنی واقع شده که با تنگۀ بونیفاسیو از آن جدا شده است. بیشترین طول آن ۱۸۰ کیلومتر و عرض آن ۸۰ کیلومتر است. چندین رود در جزیره جریان دارند که بزرگ ترین آن ها گولو است. این جزیره آب و هوای متغیری دارد، در زمین های پست آن، گرما و در مناطق کوهستانی، سرمای شدید حکمفرماست و مرتفع ترین قله هایش شش ماه از سال پوشیده از برف اند. وضعیت ویژۀ کرس شامل مجلس منطقه ای ۶۱ نفری با اختیارات موشکافی در لوایح مجمع ملی فرانسهدر مورد جزیره و ارائه طرح اصلاحات است. در ۱۱ نوامبر ۱۹۴۲، پس از پیاده شدن سربازان متفقین در افریقای شمالی هیتلر سربازان آلمانی را به فرانسۀ اِشغال نشده فرستاد و از سربازان ایتالیایی خواست کرس را تصرف کنند تا طرح های متفقین برای حمله به جزیره و ساحل جنوبی فرانسه به تأخیر افتد. سربازان فرانسوی، کرس را در ۴ اکتبر ۱۹۴۳ آزاد کردند. آنان بخش ایتالیایی پادگان باستیا را تا تخلیۀ نیروها حفظ کردند. فتح کرس به دست متفقین، ضربه ای اساسی به موقعیت آلمان در ایتالیا وارد کرد.
نمایی از جزیره کرس
(یا: کورسیکا) جزیره ای متعلق به فرانسه، در مدیترانه، نزدیک ساحل غربی ایتالیا، در شمال ساردنی؛ از دو ولایت اوت ـ کرس و کُرس جنوبی تشکیل شده است. ۸,۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲۵۰,۴۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰)، که شامل ۵۰ درصد بومی های کرس است. مرکز جزیره، آژاکسیو است. کرس، جزیره ای کوهستانی با پوشش گیاهی مقاوم نظیر چوب پنبه و مورد است. مهم ترین فرآوردۀ آن زیتون و روغن زیتون است. گردشگری منبع اصلی درآمد جزیره به شمار می رود. زبان های رایج آن فرانسوی (زبان رسمی) و کرسی، از لهجه های ایتالیایی، است. سالی که کرس استان فرانسه شد، ناپلئون در آژاکسیو زاده شد (۱۷۶۹). این جزیره پایگاه اصلی لژیون خارجی است. فوکایاییهای یونیا (ایونی) در حدود ۵۷۰پ م آلالیا را بنا کردند و سپس اتروسک ها، کارتاژی ها، رومی ها، واندالها و اعراب جای آنان را گرفتند. در قرن ۱۴ م جنووایی ها کرس را اشغال کردند. و در نیمۀ دوم قرن ۱۸، پاسکوآله پائولی، ملی گرای کرس، (۱۷۲۵ـ۱۸۰۷)، جنبش استقلال طلبانه ای را رهبری کرد. جنووا در ۱۷۶۸ کرس را به فرانسه واگذار کرد. در جنگ جهانی دوم مدتی در اشغال ایتالیا بود (۱۹۴۲ـ۱۹۴۳). از ۱۹۶۲ آوارگان الجزایر در آن اسکان یافتند و رفاه نسبی، احساسات ملی گرایانه را دامن زد و مردم خواستار استقلال کرس شدند. جبهۀ آزادی بخش ملی کرس، که در ۱۹۸۳ غیرقانونی اعلام شد، فعالیت خود را با چند انفجار از سر گرفت. نخست وزیر وقت فرانسه در ۲۰ ژوییۀ ۲۰۰۰ طرح خود را برای خودمختاری محدود کرس اعلام کرد تا به ۲۰ سال خشونت در جزیره پایان دهد. کرس در شمال ساردنی واقع شده که با تنگۀ بونیفاسیو از آن جدا شده است. بیشترین طول آن ۱۸۰ کیلومتر و عرض آن ۸۰ کیلومتر است. چندین رود در جزیره جریان دارند که بزرگ ترین آن ها گولو است. این جزیره آب و هوای متغیری دارد، در زمین های پست آن، گرما و در مناطق کوهستانی، سرمای شدید حکمفرماست و مرتفع ترین قله هایش شش ماه از سال پوشیده از برف اند. وضعیت ویژۀ کرس شامل مجلس منطقه ای ۶۱ نفری با اختیارات موشکافی در لوایح مجمع ملی فرانسهدر مورد جزیره و ارائه طرح اصلاحات است. در ۱۱ نوامبر ۱۹۴۲، پس از پیاده شدن سربازان متفقین در افریقای شمالی هیتلر سربازان آلمانی را به فرانسۀ اِشغال نشده فرستاد و از سربازان ایتالیایی خواست کرس را تصرف کنند تا طرح های متفقین برای حمله به جزیره و ساحل جنوبی فرانسه به تأخیر افتد. سربازان فرانسوی، کرس را در ۴ اکتبر ۱۹۴۳ آزاد کردند. آنان بخش ایتالیایی پادگان باستیا را تا تخلیۀ نیروها حفظ کردند. فتح کرس به دست متفقین، ضربه ای اساسی به موقعیت آلمان در ایتالیا وارد کرد.
wikijoo: کرس،_جزیره