کردهای ارمنستان

کُردهای ارمنستان، یک جامعهٔ کوچک ولی فعال از مردم کُرد در ارمنستان هستند که محل تجمع عمدهٔ آنها در استان آراگاتسوتن در ۲۰ مایلی شمال غربی ایروان است. تعدادی از آنها هم در آپاران و تالین زندگی می کنند. کُردهای مسلمان و مسیحی با کُردهای یزیدی دارای مذهب متفاوتی هستند. کُردهای مسلمان ارمنستان عمدتاً سنی هستند. برخی از کُردها به دامداری می پردازند و یک زندگی نیمه عشایری دارند.
در انستیتوی مطالعات شرقی دانشگاه دولتی ایروان رشتۀ کردشناسی تدریس می شود. همچنین اتحادیه نویسندگان کرد در این کشور تأسیس شده است. کردها همچنین روزنامه ای به نام ڕیا تازە ( در کُردی به معنی راه نو ) را به زبان کردی کرمانجی در فاصلۀ سال های ۱۹۳۰ تا ۲۰۰۳ منتشر می کردند. کُردها همچنین دارای برنامه های رادیوئی ویژۀ خود هستند. در ارمنستان شخصیت های برجستۀ کُرد زندگی کرده اند و حضور کردهای مسلمان در ارمنستان عمدتاً بر اثر سیاست های نژادپرستانه مقامات دولت عثمانی در قتل عام اقوام غیرترک بوده است.
کردها در منطقۀ قفقاز جنوبی بین قرون دهم تا دوازدهم میلادی در میان رود کورا و ارس ظاهر شدند و سلسلهٔ کُردی شدادیان را تأسیس کردند. اسکان وسیع کردها بعد از الحاق قفقاز جنوبی به روسیه در آغاز قرن نوزدهم از کردستان به قفقاز صورت گرفته است. روابط بین کردها و مقامات ترک همواره بد بوده، به گونه ای که کردها همیشه مورد تعقیب و آزار و حتی کشتار قرار گرفته اند و همین امر موجبات مهاجرت آنان به سرزمین های تحت کنترل روسیه را فراهم آورده است. حدود ششصد خانوار کرد در منطقۀ قره باغ اسکان داده شدند.
گفته شده که بخشی از کردهای ارمنستان بویژه بعد از دو جنگ کریمه و ایران و روس که هر دو در قرن نوزدهم روی داد به این کشور آمده اند.
در حال حاضر کردهای ایزدی بزرگترین اقلیت ارمنستان به شمار می روند. آن ها کردهایی هستند که دین اصلی خود را حفظ کرده اند. ایزدیان به زبان کُردی کرمانجی ( کرمانجی شمالی ) سخن می گویند و تقریباً تمامی متون مقدس آن ها به این زبان است.
کردها اکثراً در بخش غربی ارمنستان زندگی می کنند. کردهای شوروی سابق در دهه ۱۹۲۰ شروع به نوشتن کردی با الفبای ارمنی کردند، اما از در ۱۹۲۷ رسم الخط خود را به به لاتین و از ۱۹۴۵ به سیریلیک تغییر دادند و اکنون به سیریلیک و لاتین می نویسند. کردها یک رادیو و روزنامه تأسیس کردند.