کرخه

/karxe/

لغت نامه دهخدا

کرخه. [ ک َ خ َ ] ( اِخ ) کرخا. شهری بوده است نزدیک شوش که اکنون نامش بر روی رودکرخه مانده. مقدسی گوید شهری است کوچک و آبادان و نیکو بازارش روزهای یکشنبه است و دارای قلعه و بوستانهاست. ( از جغرافیایی تاریخی لسترنج صص 258 - 259 ).

کرخه. [ ک َ خ َ ] ( اِخ ) آن را نهرالسوس خوانند از کوه الوند همدان برمی خیزد و با آبهای دینور و کولکو و سیلاخور و خرم آباد و کژکی جمع می شود و بر ولایت حویزه می گذرد و با آبهای دزفول و تستر به شطالعرب می ریزد. طول این رود تا شطالعرب صدوبیست فرسنگ است. ( نزهةالقلوب چ اروپا مقاله سوم ص 918 ). این رود را استرابون خوآسپ نامیده و گوید خوآسپ از حوالی شوش می گذرد و با اوله اوس ( کارون ) و دجله به دریاچه ای وارد میشوند و پس از آن به دریا می ریزند. ( از تاریخ ایران باستان ج 2 ص 1490 و 1546 ). در عهد قدیم از حیث سبکی آب معروف بود. رود مزبور از قره سو و گاماسب ترکیب می شود و پس از عبور از نزدیکی شوش قدیم دو شعبه می شود؛ شعبه ای به بساتین می رود و پس از آن باتلاقهایی تشکیل می دهد و شعبه دیگر در هورالحویزه گم می شود و فاضل آبش به دجله می رسد. ( تاریخ ایران باستان ج 1 ص 147 ).

فرهنگ فارسی

رود بزرگی است در مغرب ایران که سرچشمه عمده آن کوهستان الوند است . این رود قسمتی از دیوارهای کوهستانی مغرب را بریده معابری ایجاد کرده سراسر لرستان و خوزستان را از شمال بجنوب پیموده در مغرب خوزستان به باتلاق جاموس ( شط گامیش ) میریزد و در این مسیر پر پیچ و خم رودهای متعدد از کوههای کرمان - شاهان و لرستان به آن ملحق می شود و آبشارهای متعددی تشکیل میدهد که نظایر آن کمتر است . رود قراسو ( در کرمانشاهان ) و کشکان رود ( در لرستان ) از مهمترین شعب سیمره یا کرخه بشمار می آیند .

دانشنامه آزاد فارسی

کَرْخِه
کَرْخِه
رودخانه ای دایمی با طول ۷۵۵ کیلومتر، در استان های کرمانشاه، لرستان، ایلام، و خوزستان. رودخانۀ کرخه، که پس از کارون و سفیدرود بلندترین رود ایران است، از آبخیزهای ۳۴کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمانشاه سرچشمه می گیرد، به سوی غرب شمالی روان می شود و پس از آمیختن با رود گَراب، با نام قره سو، به سمت شرق جنوبی تغییر جهت می دهد و از کنار شهر کرمانشاه می گذرد. در مجاورت بیستون با رودخانه های دینور و گاماسیاب درهم می آمیزد و به سوی جنوب روان می شود و پس از آمیختن با ریزابه هایی همچون گَزَرو، گَشانی، و گنبدرود به رودخانۀ سِیْمَرِه موسوم و به طرف غرب متوجه می شود و پس از یکی شدن با جزمان رود به طرف جنوب روان و با آب چرداوُل یکی می شود و همچنان با نام سیمره به سوی جنوب شرقی جریان می یابد. در طول این مسیر با رودهایی همچون گراب، آب آسیاب، سیکان، و کَشگان درهم می آمیزد و به نام کرخه به مسیر خود ادامه می دهد و پس از یکی شدن با آب زال به استان خوزستان وارد و به سوی جنوب متوجه می شود و از کنار شهر شوش می گذرد، پس از پرکردن سد کرخه قوس راست گرد بزرگی را طی می کند و از کنار شهر سوسنگرد و بستان می گذرد و به هورالعظیم می ریزد. میانگین آبدهی سالانۀ رودخانۀ کَرخِه ۶هزار میلیون متر مکعب و وسعت حوضۀ آبگیر آن ۴۶هزار کیلومتر مربع است.

پیشنهاد کاربران

کرخه کوردوخه کور دختر پسر و دختر
پلی باستانی با همین نام در بالادست رود خانه وجود دارد کور و دت
رود سیمره بر اثر ادامه خشکسالی و برداشت بی رویه از منابع آبی به طور کامل در حال خشک شدن است و اکنون جز بستر خشک رودخانه نشانی از حیات وجود ندارد.
رود سیمره از به هم ریختن دو رود گاماسیاب ( جنوب نهاوند ) که از کوه گرین از غرب به شهرستان دلفان و شهرستان سلسله ( الشتر ) ، در استان لرستان سرچشمه می گیرد و رود قره سو در کرمانشاه ، تشکیل و پس از عبور از بخش هلیلان در ناحیه ای به نام کشکان خرم آباد ( پل کشکان ) به این رود می پیوندد.
...
[مشاهده متن کامل]

این رودخانه در عمق دره ای وسیع و طولانی از شمال به سمت جنوب رشته کوه های زاگرس به طول ۷۷۵ کیلومتر عبور کرده و در دزفول، رودخانه ی کرخه را تشکیل می دهد.

خاطرمه در دوران کودکی پدبرزرگم میگفت رود کردوخ یا کردوخه همچین چیزی
کرخه از دو بخش کر ( =بزرگ ) و خه ( =کوه ) ساخته شده است.

بپرس