کربن هانری

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «هانری کربن» در چهارم آوریل 1903م در شهر پاریس دیده به جهان گشود.
در دوران کودکی آموزش های مذهب کاتولیک را آموخت. سپس به مدرسه علوم مسیحی رفت و به نهضت پروتستان علاقه مند شد. وی برای ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن رفت و در سال 1925م لیسانس گرفت. یک سال بعد، گواهی نامه عالی فلسفه و در سال 1928م دیپلم تتبعات عالی دانشگاه پاریس و سرانجام در سال 1929م، دیپلم مدرسه السنه شرقی پاریس را اخذ نمود. در همین سال ها با زبان های عربی، فارسی و پهلوی آشنا شد.
وی از شاگردان فیلسوفان بزرگی از جمله ادموند هوسرل، ارنست کاسیرر، امیل بریه، اتین ژیلسون و لویی ماسینیون بوده است. همچنین او نخستین مترجم آثار مارتین هایدگر به فرانسوی است.
وی بعدها، نزد لویی ماسینیون رفت و نسخه ای از کتاب «حکمة الاشراق» سهروردی را از او دریافت کرد. این کار تاثیر روحی فراوانی بر کربن نهاد و او را راهی شرق نمود. نخستین مقاله اش در نشریه بررسی های فلسفی، درباره یکی از آثار سهروردی به طبع رسید و اولین اثر مستقل او به زبان فرانسه، در خصوص سهروردی، در سال 1939م تحت عنوان «سهروردی مؤسس حکمت اشراق» چاپ شد.
کربن مدت ها ریاست انستیتو فرانسه و ایران را عهده دار بود و به همت او، مشاهیری چون سهروردی، روزبهان و ملاصدرا برای جامعه علمی و فرهنگی اروپا به نام هایی آشنا مبدل گردید. در جهانی که برخورد میان فرهنگ های گوناگون، پیوسته با شکاف های بیشتر مواجه می شد، وی نمونه ای از تلاش فوق العاده برای تفاهم بود.
کربن را باید فیلسوف و مفسر حکمت معنوی شیعه نامید. مطالعات او در آثار عرفانی، لطف و جذبه وصف ناپذیری به آثارش بخشیده است. کربن خود در این باره می گوید: پرورش من از آغاز فلسفی بود. به همین دلیل، نه به معنای دقیق کلمه متخصص زبان و فرهنگ آلمانی هستم و نه مستشرق؛ فیلسوفی رهروام به هر دیاری که راهبرم شوند. اگر چه در این سیر و سلوک از فرایبورگ، تهران و اصفهان سر درآورده ام؛ اما این شهرها از نظر من، مدینه های تمثیلی اند؛ منازلی نمادین از راه و سفری همیشگی و پایدار. (سخنان ایراد شده در سمینار پیرامون آثار هانری کربن، انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران، ص18)

دانشنامه آزاد فارسی

کُرْبَن، هانری (۱۹۰۳ـ۱۹۷۸)(Corbin, Henry)
کُرْبَن، هانری
اسلام شناس، ایران شناس و متفکر فرانسوی. در ۱۹۱۹ تحصیلات فلسفی خود را در دانشگاه سوربون در پاریس آغاز کرد و در کلاس درس اتین ژیلسون شرکت جست و به مطالعه ترجمۀ لاتینی آثار ابن سینا پرداخت. در ۱۹۲۶ به مؤسسه زبان های شرقی رفت و زیر نظر لویی ماسینیون زبان عربی آموخت. نخستین بار ماسینیون او را با آثار سهروردی آشنا کرد. سال های ۱۹۳۰ـ ۱۹۳۶ را در آلمان گذراند و به مطالعه فلسفۀ آلمانی پرداخت و با هایدگر آشنا شد و کتاب متافیزیک چیست؟ او را به فرانسه برگرداند. با آغاز جنگ جهانی دوم در ۱۹۴۰ به استانبول رفت، زبان فارسی آموخت و تا ۱۹۴۵ در آن جا بود. در اواخر ۱۹۴۵ برای نخستین بار به ایران آمد و با متفکران ایرانی ازجمله علامه طباطبایی آشنا شد و تحت تأثیر برداشت آن ها از بعد معنوی اسلام قرار گرفت و از آن پس یکسره دل به معارف شیعی سپرد. در ۱۹۵۴ جانشین ماسینیون شد و به ریاست بخش علوم دینی مدرسه مطالعات عالی پاریس رسید. از آن پس نیمی از سال را در ایران و نیمی دیگر را در فرانسه می گذراند. در ایران بخش ایران شناسی انستیتوی ایران و فرانسه را تأسیس کرد و مجموعۀ «گنجینۀ نوشته های ایرانی» را منتشر کرد. کربن محقق «شرق شناس» به معنای متداول آن نبود. متفکری بود که در جستجوی معنویت فراموش شده در غرب، به شرق روی آورد و در جهان تشیع ایرانی احیای این معنویت را یافت. تفکر او مبتنی بر «فلسفۀ نبوی» و کشف عمق پیام الهی از طریق تأویل بود. سرچشمۀ این تأویل در مفهوم ولایت نهفته است که واسطۀ جهان لاهوت و ناسوت است. صاحب ولایت یا امام انسان کاملی است که رابط بین انسان در حیات دنیوی خود و ذات الهی است. این رابطه با وفات پیامبر و ختم نزول وحی قطع نمی شود و به صورتی دیگر در وجود امام برای همیشه ادامه پیدا می کند. کربن جایگاه امام را در دو بعد معرفت شناسی و هستی شناسی بازمی شناسد. در بعد معرفت شناسی بر تأویل و تفسیر رمزی و نیز مکاشفه و تجربه باطنی تکیه می کند و در بعد هستی شناسی به سهروردی اشاره می کند که برای نخستین بار جایگاه آن را بازشناخت و آن را عالم مثال یا خیال نامید. به نظر کربن این اندیشه امروز فقط در ایران وجود دارد. آثار کربن سه حوزه تألیف، تصحیح و ترجمه را دربر می گیرد. برخی تألیفات او عبارت اند از ارض ملکوت؛ تخیل خلاق در عرفان ابن عربی؛ ابن سینا و تمثیل عرفانی؛ تاریخ فلسفه اسلامی؛ شیخیه؛ و سرانجام مهم ترین اثر تألیفی او اسلام ایرانی در ۴ جلد. بخش مهمی از زندگی کربن به تصحیح آثار و متون قدیمی گذشت، او این آثار را نه تنها با دقت و صحت تصحیح و چاپ کرده، بلکه بر هر کدام از کتاب ها مقدمه ای مفصل و جامع نوشته است. در صدر این تصحیحات مجموعۀ کامل مصنّفات شیخ اشراق سهروردی است که در ۳ جلد به چاپ رسیده و کربن تمام آن ها را به فرانسه نیز ترجمه کرده است، برخی دیگر عبارت اند ازعبهرالعاشقین و شرح شطحیات از روزبهان بقلی شیرازی؛ ترجمه و شرح مشاعر ملاصدرا؛ جامع الحکمتین ناصرخسرو؛ کشف المحجوب ابویعقوب سجستانی؛ جامع الاسرار سید حیدر آملی؛ ایران و یمن: سه رسالۀ اسماعیلی؛ و سرانجام منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران از میرداماد تا زمان حاضر در ۳ جلد که با همکاری سید جلال الدین آشتیانی تدوین و چاپ شده است. بسیاری از آثار او به فارسی ترجمه شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس