کرامْوِل، اولیوِر (۱۵۹۹ـ۱۶۵۸)(Cromwell, Oliver)
ژنرال و سیاستمدار انگلیسی و رهبر پیوریتن های پارلمان در جنگ های داخلی انگلستان. نیروی سواره نظام (بعدها مشهور به آیرنسایدزها) را ایجاد کرد، که در پیروزی های اجهیل (۱۶۴۲) و مارستون مور (۱۶۴۴) مؤثر بود، و ارتش ملی نوین را بنیاد نهاد، که به رهبری او و فرماندهی ژنرال فرفکس در ۱۶۴۵ در جنگ نِیزبی به پیروزی رسید. در ۱۶۴۹، در پی اعدام چارلز اول، در انگلستان نظام جمهوری (مشترک المنافع) اعلام کرد. از ۱۶۵۳ تا هنگام مرگ (۱۶۵۸) با لقب لرد پروتکتور بر انگلستان حکومت کرد و ضمن استقرار مدارای مذهبی با هم پیمانی با فرانسه علیه اسپانیا، اعتبار انگلستان را در اروپا افزایش داد. کرامول فرزند زمین داری کوچک بود و در هانتینگدون، در شمال غرب کیمبریج، زاده شد. در ۱۶۲۹ به پارلمان راه یافت و در فعالیت ها و رویدادهایی شرکت کرد که به جنگ داخلی انجامید. درپی تلاش های نافرجامش برای یافتن راه حل قانونیِ حلّ اختلافات با چارلز اول از ۱۶۴۶ تا ۱۶۴۸، نیروهای مهاجم اسکاتلندی را در ۱۶۴۸ در پرستون شکست داد. کمیسیون ویژه ای، که کرامول نیز عضو آن بود، چارلز اول را محاکمه و به اعدام محکوم کرد و پس از آن، کرامول جمهوریِ معروف به مشترک المنافع را بنیاد نهاد. کرامول رهبران گروهی افراطی به نام مساوات طلبان، را که خواهان اصلاحات بنیادی بودند، در ۱۶۴۹ اعدام کرد. در لشکرکشی به ایرلند (۱۶۴۹ـ۱۶۵۰) برای سرکوبی مخالفانِ حاکمیت پارلمان شدت و خشونتی فراموش نشدنی از حاکمیت انگلیسی ها در بین ایرلندی های کاتولیک برجا گذاشت. سپس در ۱۶۵۰ در منطقۀ دانبار و در ۱۶۵۱ در ووسترنیروهای اسکاتلندیِ حامی پادشاهی چارلز دوم را شکست داد. پارلمانِ تحت نفوذ کرامول به او پیشنهاد کرد که پادشاه شود، اما او به علت هراس از نافرمانی ارتش، که طرفدار جمهوری بود، از قبول این پیشنهاد خودداری کرد. سلطنت طلبانِ آن زمان کرامول را خودکامه ای بی رحم، یا دست کم انسانی شجاع اما بدسرشت، و در بدترین تعبیر ممکن «اهریمن انگلستان» توصیف کرده اند. مورخانِ هوادار کرامول در قرن ۱۹، او را ناجی پارلمان و پدر مردم سالاری نوین می دانند. مجسمۀ کرامول در محوطۀ مجلس عوام انگلستان در وست مینستر نصب شده است.
ژنرال و سیاستمدار انگلیسی و رهبر پیوریتن های پارلمان در جنگ های داخلی انگلستان. نیروی سواره نظام (بعدها مشهور به آیرنسایدزها) را ایجاد کرد، که در پیروزی های اجهیل (۱۶۴۲) و مارستون مور (۱۶۴۴) مؤثر بود، و ارتش ملی نوین را بنیاد نهاد، که به رهبری او و فرماندهی ژنرال فرفکس در ۱۶۴۵ در جنگ نِیزبی به پیروزی رسید. در ۱۶۴۹، در پی اعدام چارلز اول، در انگلستان نظام جمهوری (مشترک المنافع) اعلام کرد. از ۱۶۵۳ تا هنگام مرگ (۱۶۵۸) با لقب لرد پروتکتور بر انگلستان حکومت کرد و ضمن استقرار مدارای مذهبی با هم پیمانی با فرانسه علیه اسپانیا، اعتبار انگلستان را در اروپا افزایش داد. کرامول فرزند زمین داری کوچک بود و در هانتینگدون، در شمال غرب کیمبریج، زاده شد. در ۱۶۲۹ به پارلمان راه یافت و در فعالیت ها و رویدادهایی شرکت کرد که به جنگ داخلی انجامید. درپی تلاش های نافرجامش برای یافتن راه حل قانونیِ حلّ اختلافات با چارلز اول از ۱۶۴۶ تا ۱۶۴۸، نیروهای مهاجم اسکاتلندی را در ۱۶۴۸ در پرستون شکست داد. کمیسیون ویژه ای، که کرامول نیز عضو آن بود، چارلز اول را محاکمه و به اعدام محکوم کرد و پس از آن، کرامول جمهوریِ معروف به مشترک المنافع را بنیاد نهاد. کرامول رهبران گروهی افراطی به نام مساوات طلبان، را که خواهان اصلاحات بنیادی بودند، در ۱۶۴۹ اعدام کرد. در لشکرکشی به ایرلند (۱۶۴۹ـ۱۶۵۰) برای سرکوبی مخالفانِ حاکمیت پارلمان شدت و خشونتی فراموش نشدنی از حاکمیت انگلیسی ها در بین ایرلندی های کاتولیک برجا گذاشت. سپس در ۱۶۵۰ در منطقۀ دانبار و در ۱۶۵۱ در ووسترنیروهای اسکاتلندیِ حامی پادشاهی چارلز دوم را شکست داد. پارلمانِ تحت نفوذ کرامول به او پیشنهاد کرد که پادشاه شود، اما او به علت هراس از نافرمانی ارتش، که طرفدار جمهوری بود، از قبول این پیشنهاد خودداری کرد. سلطنت طلبانِ آن زمان کرامول را خودکامه ای بی رحم، یا دست کم انسانی شجاع اما بدسرشت، و در بدترین تعبیر ممکن «اهریمن انگلستان» توصیف کرده اند. مورخانِ هوادار کرامول در قرن ۱۹، او را ناجی پارلمان و پدر مردم سالاری نوین می دانند. مجسمۀ کرامول در محوطۀ مجلس عوام انگلستان در وست مینستر نصب شده است.
wikijoo: کرامول،_اولیور_(۱۵۹۹ـ۱۶۵۸)