کدگذاری فضایی

کد گذاری فضایی ( به انگلیسی: Spatial Encoding ) به مراحل و روش هایی گویند که برای استخراج تصاویر از سیگنال های دریافتی در ام آر آی بکار می رود.
در کد گذاری فضایی معمولاً به سه مبحث پرداخته می شود:[ ۱]
• نحوه انتخاب برش
• کد گذاری فرکانسی
• کد گذاری فازی
روش و چگونگی برش در ام آرآی ( به انگلیسی: MRI slice selection ) همواره یکی از مباحث پایه ای در استخراج تصاویر در ام آر آی است.
در ام آرآی معمولاً تصاویر به صورت برش ( به انگلیسی: Slice ) یا از نوع مقطعی تهیه می شوند. انتخاب برش و برانگیخته سازی آن ( selective excitation ) و نیز موقعیت، ضخامت، و جهت ( orientation ) برش همگی در دست اپراتور سیستم و قابل کنترل می باشد. [ ۲]
موقعیت برش z را می توان به صورت زیر تعریف کرد:[ ۳]
z = ( f1 - f0 ) / ( γ Gz )
که در اینجا Gz گرادیان میدان z است ( که واحد آن میلی تسلا بر متر است ) ، و γ نیز نسبت ژیرومغناطشی ( Gyromagnetic Ratio ) است.
f0 فرکانس حامل و f1 فرکانس حامل انتقال یافته ( Shifted Carrier frequency ) است. f0 فرکانس پالس ۹۰ درجه ایست که Amplitude Modulated بوده و به صورت زیر توصیف می شود:
B1 ( t ) = A ( t ) Cos ( 2πf0t )
ضخامت مقطع عمق یک حجم سه بعدی از ناحیه مورد تصویربرداری که از نظر تشریحی انتخاب می شوند را گویند. این ضخامت ( t ) عبارت است از:[ ۳]
t = ( BWRF ) / ( γ Gz )
که در اینجا BWRF همان پهنای باند سیگنال ساطع شده است.
کد گذاری فرکانسی ( به انگلیسی: Frequency encoding ) یکی از مراحل و روش های استخراج تصویر در ام آر آی است، و اختصاراً با FE نشان می دهند. [ ۴]
در این روش، سیگنال دریافت شده از داخل میدان مغناطیسی B0 را بکمک فرکانس آن سیگنال تشخیص می دهند. [ ۵]
آرتیفکت جابجایی شیمیایی در جهت FE رخ می دهد.
کد گذاری فازی ( به انگلیسی: Phase encoding ) یکی دیگر از مراحل اساسی استخراج تصویر در ام آر آی است، و اختصاراً با PE نشان می دهند. [ ۶]
در این روش، سیگنال دریافت شده از داخل میدان مغناطیسی B0 را بکمک فاز آن سیگنال تشخیص می دهند. [ ۷]
آرتیفکت حرکتی در جهت PE رخ می دهد.
در فضای ک، کد گذاری فرکانسی بر روی محور ایکس ها، و کد گذاری فازی بر روی محور عمودی نشان داده می شوند.