کدوی قلقله زن نام متلی ایرانی و به زبان فارسی به جای مانده از دوران کهن است. این متل در زمره افسانه های زنجیری قرار دارد.
افسانه شاپوری ریشه داستان را به زمان اساطیری و دوران نوسنگی مربوط می داند. به گفته او نشانه های این داستان حاکی از تلاش انسان ( پیرزن ) برای تسلیم نشدن و خورده نشدن در برابر عوامل «بزرگ مادر هستی» است و از پایان اقتدار و تسلط نمادهای آن در برابر انسان متفکر حکایت می کند.
... [مشاهده متن کامل]
این متل داستان پیرزنی است که به قصد دیدار دختر و دامادش به سفر می رود و در راه با حیوانات وحشی برخورد می کند که قصد دریدن او را دارند. ولی آنان را مجاب می کند که صبر کنند و در بازگشت و وقتی او در اثر پذیرایی دخترش «چاق و چله» شد او را بخورند. حیوانات قبول می کنند. ولی پیرزن در بازگشت با مخفی شدن در یک کدو از میان آنان فرار می کند و به خانه می رسد.
این روایت که کدوی قلون نام دارد اندکی با روایت ایرانی متفاوت است. قهرمان داستان پسر بازیگوشی به نام بختیار است که برای شکار به صحرا رفته و به حیوانات درنده ای که قصد خوردن او را دارند می گوید:«من لاغرم بگذار مرغ و کبک شکار کنم با هم بخوریم» و آنان را گول می زند و در بازگشت در کدویی مخفی شده و به خانه می رسد.
ویرایشی رنگی از این کتاب که در سال ۱۳۴۳ در ایران توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد، نخستین کتاب کودک ایرانی است که کم و بیش در آن از چاپ چهار رنگ استفاده شده است.
در میان عناوین کتاب های منظومی که در سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۲ برای کودکان در ایران منتشر شد، سه عنوان «شنگول و منگول»، «کدوی قلقله زن» و «خاله سوسکه» دارای بیشترین تکرار بوده اند.
در افسانه کدوی قلقله زن کودک می آموزد که هنگام سختی و دشواری، از شگردها و ترفندهای زبانی و غیر زبانی، برای رهایی خود سود برد. همچنین روش هایی که قهرمان این داستان به کار می برد باعث کاهش ترس در کودکان شده و آنان می توانند به زندگی عادی مانند سایرین ادامه دهند.
گروه های نمایشی بر اساس متل کدوی قلقله زن نمایش هایی را به روی صحنه برده اند.
همچنین بر این اساس مجموعه پویانمایی دوبعدی تلویزیونی ساخته شده و به بخش مسابقه جشنواره فیلم کودک و نوجوان نیز راه یافته است.
افسانه شاپوری ریشه داستان را به زمان اساطیری و دوران نوسنگی مربوط می داند. به گفته او نشانه های این داستان حاکی از تلاش انسان ( پیرزن ) برای تسلیم نشدن و خورده نشدن در برابر عوامل «بزرگ مادر هستی» است و از پایان اقتدار و تسلط نمادهای آن در برابر انسان متفکر حکایت می کند.
... [مشاهده متن کامل]
این متل داستان پیرزنی است که به قصد دیدار دختر و دامادش به سفر می رود و در راه با حیوانات وحشی برخورد می کند که قصد دریدن او را دارند. ولی آنان را مجاب می کند که صبر کنند و در بازگشت و وقتی او در اثر پذیرایی دخترش «چاق و چله» شد او را بخورند. حیوانات قبول می کنند. ولی پیرزن در بازگشت با مخفی شدن در یک کدو از میان آنان فرار می کند و به خانه می رسد.
این روایت که کدوی قلون نام دارد اندکی با روایت ایرانی متفاوت است. قهرمان داستان پسر بازیگوشی به نام بختیار است که برای شکار به صحرا رفته و به حیوانات درنده ای که قصد خوردن او را دارند می گوید:«من لاغرم بگذار مرغ و کبک شکار کنم با هم بخوریم» و آنان را گول می زند و در بازگشت در کدویی مخفی شده و به خانه می رسد.
ویرایشی رنگی از این کتاب که در سال ۱۳۴۳ در ایران توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد، نخستین کتاب کودک ایرانی است که کم و بیش در آن از چاپ چهار رنگ استفاده شده است.
در میان عناوین کتاب های منظومی که در سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۲ برای کودکان در ایران منتشر شد، سه عنوان «شنگول و منگول»، «کدوی قلقله زن» و «خاله سوسکه» دارای بیشترین تکرار بوده اند.
در افسانه کدوی قلقله زن کودک می آموزد که هنگام سختی و دشواری، از شگردها و ترفندهای زبانی و غیر زبانی، برای رهایی خود سود برد. همچنین روش هایی که قهرمان این داستان به کار می برد باعث کاهش ترس در کودکان شده و آنان می توانند به زندگی عادی مانند سایرین ادامه دهند.
گروه های نمایشی بر اساس متل کدوی قلقله زن نمایش هایی را به روی صحنه برده اند.
همچنین بر این اساس مجموعه پویانمایی دوبعدی تلویزیونی ساخته شده و به بخش مسابقه جشنواره فیلم کودک و نوجوان نیز راه یافته است.
