کتیبه های دوره ساسانی

دانشنامه آزاد فارسی

کتیبه های دورۀ ساسانی
کتیبه هایی مشتمل بر آثار حکاکی شده بر سنگ، پوست، سفال، فلز، پاپیروس، چوب، سنگ های قیمتی و مانند این ها. با دو نوع خط نوشته شده اند: الف. خط پهلوی کتیبه ای یا خط پهلوی منفصل برای نگارش کتیبه های قدیم تر، مانند سنگ نوشته های ساسانی متعلق به قرون ۳ـ۴م؛ ب. خط تحریری یا متصل یا خط پهلوی کتابی برای نگارش کتیبه های بعدی که متأخرترین آن ها به قرن ۱۰م (۴ق) تعلق دارد. مهم ترین کتیبه های دورۀ ساسانی عبارت اند از کتیبه های دولتی فارسی میانه؛ کتیبه های خصوصی فارسی میانه؛ پاپیروس نوشته ها و پوست نوشته ها؛ سفال نوشته ها، مشتمل بر تعدادی سفال نوشته که از ورامین، قصر ابونصر (نزدیک شیراز)، و مکان هایی در جنوب جمهوری ترکمنستان به دست آمده و دربردارندۀ اسامی خاص، القاب، و واژه های مربوط به غلات و نوشیدنی ها است. این نوشته ها با مرکب و به خط پهلوی کتابی نوشته شده و متعلق به نیمۀ دوم قرون ۶ و ۷م است؛ سکه ها؛ مُهرها و مُهرواره ها؛ فلزنوشته ها، شامل نوشته هایی به خط پهلوی کتابی و گاه خط پهلوی کتیبه ای، بر تعدادی از جام های نقرۀ ساسانی مشتمل بر نام صاحب جام و پدر او.بیشتر این نوشته ها از دوره های متأخر (احتمالاً اوایل دورۀ اسلامی) است. این آثار از نظر ادبی اهمیت چندانی ندارند، اما به لحاظ تاریخی، اجتماعی و گاه دینی، و نیز از نظر زبان شناسی اهمیت بسیاری دارند. همۀ این آثار به زبان های گوناگون اروپایی و برخی به زبان فارسی ترجمه شده اند.

پیشنهاد کاربران

بپرس