کتیبه های حرم رضوی، نوشته هایی است، شامل آیه، حدیث و شعر، که با خط زیبا، دور تا دور دیوار آستان قدس رضوی، گنبد، گلدسته ها و بر سردر و روی دیوارها نقش می شود.
کتیبه، واژه ای عربی بوده و در برخی از واژه نامه های عربی به ارتش و گروهی از ارتش که گردآمده باشند ( گردان ) معنا شده است. اصل این واژه، «ک، ت، ب» به معنای گردآمدنِ چیزی با چیزی بوده و «کتاب» و «کتابت» نیز از همین اصل گرفته شده است.
... [مشاهده متن کامل]
کتیبه در برخی از واژه نامه های فارسی به آنچه با خط نسخ، نستعلیق، طغرا یا کوفی دور تا دور دیوار مسجد، مقبره و مکان های مقدس، یا سردر دروازه امیران و بزرگان نوشته یا نقش شده باشد، معنا شده است. برخی آنچه روی تخت، کرسی، در، حاشیه سفره، بیرق، جامه و زین پوش نوشته می شود را به معانی آن افزوده اند. برخی نیز آن را سنگ نبشته دانسته اند.
در دوران اسلامی علاوه بر کارکردهای گذشته کارکرد دینی و اعتقادی کتیبه ها به شدت تقویت شد، به طوری که به یکی از مهم ترین عناصر تزیین در هنر و معماری اسلامی تبدیل شد. به علاوه در دوران اسلامی به سبب اکراه در به کار بردن تصاویر جانوری و انسانی در تزیین بناهای دینی و مذهبی، زمینه کاربرد کتیبه بیش از پیش گسترش یافت. به طوری که به مرور کتیبه در فرهنگ اسلامی همان کارکردی را یافت که شمایل در هنر مسیحی ایفا می کرد. از دیگر زمینه های گسترش کتیبه در فرهنگ اسلامی احادیثی است که نظر کردن در متن قرآن را ارج می نهند. مطابق با احادیث نظر کردن در متن قرآن حتی برای کسانی که سواد خواندن و نوشتن ندارند ثواب اخروی در پی دارد به همین سبب شاید یکی از انگیزه های مسلمانان در آراستن هربنا اعم از دینی و غیردینی در معرض تماشا قراردادن متن قرآن بوده است.
کتیبه، در مکان های مقدس، به نوشته هایی گفته می شود که با خط زیبا، شامل آیات، احادیث و اشعار، در صحن ها، رواق ها، دور گنبد و گلدسته ها، بر سر در و روی دیوارها نقش می شود. تابلوهای نفیس خطی نیز، در ابعاد مختلف، کتیبه نام دارد. کتیبه های خطّی «علیرضا عباسی» مشهور است.
برخی، احاطه شدن ورودی ها و طاق های مکان های مقدس با کتیبه را، نشانه ای از آمیختگی زندگی مسلمانان با قرآن و لزوم تمسّک به آن در همه حرکات دانسته اند. در حرم مطهر رضوی، ۱۳۵ کتیبه با احادیث مختلفی از معصومین نقش خورده و مضمون اغلب شان ارشاد و نصیحت و پند و اندرز است. این احادیث از سقف تا طاقی ها را گرفته، برای همه کس قابل قرائت و استفاده نیست و در حال حاضر جنبه تزئینی و تشریفاتی دارند.
کتیبه، واژه ای عربی بوده و در برخی از واژه نامه های عربی به ارتش و گروهی از ارتش که گردآمده باشند ( گردان ) معنا شده است. اصل این واژه، «ک، ت، ب» به معنای گردآمدنِ چیزی با چیزی بوده و «کتاب» و «کتابت» نیز از همین اصل گرفته شده است.
... [مشاهده متن کامل]
کتیبه در برخی از واژه نامه های فارسی به آنچه با خط نسخ، نستعلیق، طغرا یا کوفی دور تا دور دیوار مسجد، مقبره و مکان های مقدس، یا سردر دروازه امیران و بزرگان نوشته یا نقش شده باشد، معنا شده است. برخی آنچه روی تخت، کرسی، در، حاشیه سفره، بیرق، جامه و زین پوش نوشته می شود را به معانی آن افزوده اند. برخی نیز آن را سنگ نبشته دانسته اند.
در دوران اسلامی علاوه بر کارکردهای گذشته کارکرد دینی و اعتقادی کتیبه ها به شدت تقویت شد، به طوری که به یکی از مهم ترین عناصر تزیین در هنر و معماری اسلامی تبدیل شد. به علاوه در دوران اسلامی به سبب اکراه در به کار بردن تصاویر جانوری و انسانی در تزیین بناهای دینی و مذهبی، زمینه کاربرد کتیبه بیش از پیش گسترش یافت. به طوری که به مرور کتیبه در فرهنگ اسلامی همان کارکردی را یافت که شمایل در هنر مسیحی ایفا می کرد. از دیگر زمینه های گسترش کتیبه در فرهنگ اسلامی احادیثی است که نظر کردن در متن قرآن را ارج می نهند. مطابق با احادیث نظر کردن در متن قرآن حتی برای کسانی که سواد خواندن و نوشتن ندارند ثواب اخروی در پی دارد به همین سبب شاید یکی از انگیزه های مسلمانان در آراستن هربنا اعم از دینی و غیردینی در معرض تماشا قراردادن متن قرآن بوده است.
کتیبه، در مکان های مقدس، به نوشته هایی گفته می شود که با خط زیبا، شامل آیات، احادیث و اشعار، در صحن ها، رواق ها، دور گنبد و گلدسته ها، بر سر در و روی دیوارها نقش می شود. تابلوهای نفیس خطی نیز، در ابعاد مختلف، کتیبه نام دارد. کتیبه های خطّی «علیرضا عباسی» مشهور است.
برخی، احاطه شدن ورودی ها و طاق های مکان های مقدس با کتیبه را، نشانه ای از آمیختگی زندگی مسلمانان با قرآن و لزوم تمسّک به آن در همه حرکات دانسته اند. در حرم مطهر رضوی، ۱۳۵ کتیبه با احادیث مختلفی از معصومین نقش خورده و مضمون اغلب شان ارشاد و نصیحت و پند و اندرز است. این احادیث از سقف تا طاقی ها را گرفته، برای همه کس قابل قرائت و استفاده نیست و در حال حاضر جنبه تزئینی و تشریفاتی دارند.
