کتابخانه و موزۀ ملی مَلِک
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
(واژۀ «ملی» در عنوان به معنای غیردولتی بودن آن است) کتابخانه ای معتبر واقع در تهران. مؤسس کتابخانه، حاج حسین آقا ملک ( ـ۱۳۵۱ش)، با علاقۀ شخصی، از ۱۳۰۳ش کتاب ها و آثار هنری ای را در دو شهر تهران و مشهد گرد آورد. در ۱۳۱۴ش مجموعۀ مشهد به تهران منتقل شد و حاج حسین آقا خانۀ اجدادی اش را، در بازار بین الحرمین تهران، به کتابخانه ای عمومی تبدیل کرد. در ۱۳۱۶ش کتابخانه را وقف آستان قدس رضوی کرد تا «شعبه ای از کتابخانۀ مقدسۀ رضویه باشد» و «کافه و عامۀ افراد سکنۀ ایران بدون رعایت ملیت حق استفاده داشته باشند». براساس بند هشت وقف نامه «تولیت موقوفه در زمان حیات واقف، در اختیار خود اوست و او در همۀ امور، جز فروش، مختار و مطلق است. پس از درگذشت واقف، تولیت موقوفه با نایب التولیۀ آستان قدس رضوی و نظارت بر امور موقوفه بر عهدۀ دو فرزند واقف و دادستان کل کشور است». همچنین واقف سهمی از عواید خالص موقوفات خود را به خرید کتاب و لوازم موزه اختصاص داده است. در ۱۳۴۲ش با احداث سه مخزن و یک سالن قرائت، به مساحت ۱۵۰ متر مربع، فضای کتابخانه توسعه داده شد. به سبب کمی جا و مشکل فضا، در ۱۳۶۴ش احداث ساختمان جدید برای کتابخانه، در زمینی به مساحت ۶هزار متر مربع، در مرکز شهر تهران، در بخش جنوب شرقی فضای سبز ساختمان مرکزی وزارت امور خارجه، آغاز شد. ساختمان جدید ۹هزار متر مربع زیربنا دارد. حدود ۳,۵۰۰ متر مربع به کتابخانه و بقیه به موزه اختصاص داده شده است. کتابخانه دو تالار مطالعه، سه مخزن کتاب، بخش خدمات فنی، و بخشی برای صحافی و مرمت دارد. با انتقال منابع به ساختمان جدید، کتابخانه و موزه در ۵/۱۰/۱۳۷۶ رسماً افتتاح شد. برخی کتاب ها و آثار هنری نفیس این کتابخانه در ایران، و شاید در جهان، کم نظیر یا بی نظیرند. کتابخانه حدود ۵۰هزار نسخۀ چاپی و چاپ سنگی و ۱۹هزار عنوان نسخۀ خطی (در ۶هزار مجلد) دارد. از قدیم ترین نسخه های چاپی کتابخانه می توان به القانون فی الطب از ابن سینا (چاپ دوم، ۱۵۹۳)، القرآن و هو شرعةالاسلامیه (چاپ هامبورگ، ۱۶۹۴) و همچنین اصول اقلیدس از خواجه نصیرالدین طوسی (چاپ استانبول، ۹۹۶ق) اشاره کرد. قدیم ترین نسخۀ خطی کتابخانه بخشی از قرآن مجید است، منسوب به امام حسن مجتبی (ع)، به خط کوفی بر پوست آهو، با مهر شاه اسماعیل اول صفوی. در بخش موزه چندین مجموعۀ هنری بی نظیر وجود دارد، از جمله مجموعۀ نقاشی، خط، و مینیاتورهای ایرانی و هندی. در این مجموعه سیزده تابلوی نقاشی از کمال الملک، تصاویر نقاشی شده از سیاستمداران و دانشمندان ایرانی، قطعاتی از خط های رضا عباسی، بایسنقر میرزای تیموری، ناصرالدین شاه، درویش طالقانی دیده می شود. مجموعۀ تمبر موزه، به ویژه مجموعۀ تمبرهای کشورهای خاورمیانه، در نوع خود در جهان بی نظیر است. از دیگر مجموعه های هنری موزه قالی و قالیچه هایی است که تعدادی از آن ها کار طراحان و بافندگان بزرگ ایرانی است. مجموعۀ سکه های ایرانی ـ اسلامی موزه نیز اهمیت خاصی دارد، از جمله سکه های ایران پیش از اسلام (از هخامنشی تا ساسانی) و سکه های بعد از اسلام (از عباسیان تا امروز) و سکه هایی که به مناسبت ولایتعهدی امام رضا (ع) در خراسان ضرب شده است. از دیگر آثار نفیس موزۀ ملک لباس و کشکول و تبرزین شاه عباس اول صفوی؛ سند ازدواج امیرکبیر با عزت الدوله، خواهر ناصرالدین شاه؛ عکس و عینک منسوب به حکیم حاج ملاهادی سبزواری و تعدادی مرقعات است. مجموعۀ کتاب های کتابخانه به زبان های فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی، روسی، ایتالیایی، صربی و لاتینی است که با نظام دهدهی دیویی رده بندی شده اند.
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
نمایی از کتابخانه ملک
(واژۀ «ملی» در عنوان به معنای غیردولتی بودن آن است) کتابخانه ای معتبر واقع در تهران. مؤسس کتابخانه، حاج حسین آقا ملک ( ـ۱۳۵۱ش)، با علاقۀ شخصی، از ۱۳۰۳ش کتاب ها و آثار هنری ای را در دو شهر تهران و مشهد گرد آورد. در ۱۳۱۴ش مجموعۀ مشهد به تهران منتقل شد و حاج حسین آقا خانۀ اجدادی اش را، در بازار بین الحرمین تهران، به کتابخانه ای عمومی تبدیل کرد. در ۱۳۱۶ش کتابخانه را وقف آستان قدس رضوی کرد تا «شعبه ای از کتابخانۀ مقدسۀ رضویه باشد» و «کافه و عامۀ افراد سکنۀ ایران بدون رعایت ملیت حق استفاده داشته باشند». براساس بند هشت وقف نامه «تولیت موقوفه در زمان حیات واقف، در اختیار خود اوست و او در همۀ امور، جز فروش، مختار و مطلق است. پس از درگذشت واقف، تولیت موقوفه با نایب التولیۀ آستان قدس رضوی و نظارت بر امور موقوفه بر عهدۀ دو فرزند واقف و دادستان کل کشور است». همچنین واقف سهمی از عواید خالص موقوفات خود را به خرید کتاب و لوازم موزه اختصاص داده است. در ۱۳۴۲ش با احداث سه مخزن و یک سالن قرائت، به مساحت ۱۵۰ متر مربع، فضای کتابخانه توسعه داده شد. به سبب کمی جا و مشکل فضا، در ۱۳۶۴ش احداث ساختمان جدید برای کتابخانه، در زمینی به مساحت ۶هزار متر مربع، در مرکز شهر تهران، در بخش جنوب شرقی فضای سبز ساختمان مرکزی وزارت امور خارجه، آغاز شد. ساختمان جدید ۹هزار متر مربع زیربنا دارد. حدود ۳,۵۰۰ متر مربع به کتابخانه و بقیه به موزه اختصاص داده شده است. کتابخانه دو تالار مطالعه، سه مخزن کتاب، بخش خدمات فنی، و بخشی برای صحافی و مرمت دارد. با انتقال منابع به ساختمان جدید، کتابخانه و موزه در ۵/۱۰/۱۳۷۶ رسماً افتتاح شد. برخی کتاب ها و آثار هنری نفیس این کتابخانه در ایران، و شاید در جهان، کم نظیر یا بی نظیرند. کتابخانه حدود ۵۰هزار نسخۀ چاپی و چاپ سنگی و ۱۹هزار عنوان نسخۀ خطی (در ۶هزار مجلد) دارد. از قدیم ترین نسخه های چاپی کتابخانه می توان به القانون فی الطب از ابن سینا (چاپ دوم، ۱۵۹۳)، القرآن و هو شرعةالاسلامیه (چاپ هامبورگ، ۱۶۹۴) و همچنین اصول اقلیدس از خواجه نصیرالدین طوسی (چاپ استانبول، ۹۹۶ق) اشاره کرد. قدیم ترین نسخۀ خطی کتابخانه بخشی از قرآن مجید است، منسوب به امام حسن مجتبی (ع)، به خط کوفی بر پوست آهو، با مهر شاه اسماعیل اول صفوی. در بخش موزه چندین مجموعۀ هنری بی نظیر وجود دارد، از جمله مجموعۀ نقاشی، خط، و مینیاتورهای ایرانی و هندی. در این مجموعه سیزده تابلوی نقاشی از کمال الملک، تصاویر نقاشی شده از سیاستمداران و دانشمندان ایرانی، قطعاتی از خط های رضا عباسی، بایسنقر میرزای تیموری، ناصرالدین شاه، درویش طالقانی دیده می شود. مجموعۀ تمبر موزه، به ویژه مجموعۀ تمبرهای کشورهای خاورمیانه، در نوع خود در جهان بی نظیر است. از دیگر مجموعه های هنری موزه قالی و قالیچه هایی است که تعدادی از آن ها کار طراحان و بافندگان بزرگ ایرانی است. مجموعۀ سکه های ایرانی ـ اسلامی موزه نیز اهمیت خاصی دارد، از جمله سکه های ایران پیش از اسلام (از هخامنشی تا ساسانی) و سکه های بعد از اسلام (از عباسیان تا امروز) و سکه هایی که به مناسبت ولایتعهدی امام رضا (ع) در خراسان ضرب شده است. از دیگر آثار نفیس موزۀ ملک لباس و کشکول و تبرزین شاه عباس اول صفوی؛ سند ازدواج امیرکبیر با عزت الدوله، خواهر ناصرالدین شاه؛ عکس و عینک منسوب به حکیم حاج ملاهادی سبزواری و تعدادی مرقعات است. مجموعۀ کتاب های کتابخانه به زبان های فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی، روسی، ایتالیایی، صربی و لاتینی است که با نظام دهدهی دیویی رده بندی شده اند.
wikijoo: کتابخانه_و_موزه_ملی_ملک