کتابخانه های نجف

[ویکی فقه] فرهنگ و تمدن جز با کتاب و کتابخانه که محصول کوشش های دانشمندان پیشین می باشند رشد و شکوفایی نخواهد یافت. بالندگی یک فرهنگ و تمدن جز با توسعه و پیشرفت کتاب، کتابخانه و کتابخوانی امکان پذیر نمی باشد. نجف که سابقه هزار ساله در رشد و ترویج فرهنگ اسلامی دارد کتابخانه های مهمی را در خود جای داده که به طور مختصر به معرفی آن ها می پردازیم:
این کتابخانه به نام های «الحیدریه»، «الخزانه الغرویّه» و «مکتبه الصحن» نیز خوانده می شود. تاریخ ایجاد آن حداقل به قرن چهارم هجری و یا قبل از آن باز می گردد. عضدالدوله دیلمی از کسانی است که در ایجاد و توسعه آن نقش داشته است. در طول تاریخ به دلیل شهرت و انتساب کتابخانه به حرم مطهر، افراد زیادی کتاب های خود را وقف آن کرده اند. پس از نیمه دوم قرن پنجم که جویندگان علم از هر سوی، به نجف روی آوردند، بسیاری از مهاجران نیز کتاب هایی وقف آن کتابخانه کرده و بر اهمیت آن بیش از پیش افزوده شد.در قرن هشتم هجری به سال ۷۵۵ ه. ق. کتابخانه دچار آتش سوزی گشته و بسیاری از کتاب های آن از جمله مصحف شریف قرآن در سه جلد به خط مبارک حضرت علی (علیه السّلام) ، در آتش سوزی از میان رفت. پس از این واقعه سید صدرالدین بن شرف الدین معروف به آویّ با یاری گرفتن از فخرالمحققین محمد بن حسن حلی دانشمند گرانقدر امامیه در قرن هشتم، کتابخانه را از نو بنیاد نهاد و کتاب های بسیاری برای آن فراهم آورد. آویّ هنگام مرگ وصیت نمود یک سوم اموال او را کتاب خریده و وقف کتابخانه علوی کنند. بدین ترتیب در زمان کمتر از پنج سال کتاب های بسیاری در آن فراهم آمده و دارای اهمیت و اعتباری دوباره گردید. در اثر بی توجهی، کتابخانه بزرگ بی نظیر آستان قدس علوی به تدریج اهمیت خود را از دست داد و بسیاری از کتاب های آن خارج گردید و یا از میان رفت، به گونه ای که امروز جز اندکی بسیار ناچیز از آن مخزن گرانبها، باقی نمانده است. به دلیل سهل انگاری و کوتاه نظری، آن ذخیره بزرگ معنوی و یادگار ارزشمند قرون پیشین که دست خط مبارک بسیاری از بزرگان دین زینت بخش آن بود، دستخوش حوادث گشته و از میان رفت.
کتابخانه امام امیرالمؤمنین
کتابخانه امام امیرالمؤمنین (علیه السّلام) در سال ۱۳۷۳ ه. ق در روز مبارک عید غدیر به همت علامه امینی تأسیس گردید و یکی از غنی ترین، و معتبرترین کتابخانه های شهر نجف است.
کتابخانه آیت اللَّه حکیم
آیت اللَّه سید محسن حکیم برای مبارزه فرهنگی با افکار الحادی و کمونیستی رژیم بعث، کتابخانه ای بزرگ و منظم تأسیس نمود. این کتابخانه از شبکه ای گسترده تشکیل گردیده بود که شعبه مرکزی و اصلی آن در نجف قرار داشت و بیش از هفتاد شعبه دیگر آن در شهرهای مختلف عراق و برخی شهرهای کشورهای اسلامی وجود داشت. مرحوم آیه اللَّه حکیم مکان مناسبی در اطراف مسجد هندی انتخاب نمود و با خریداری و تخریب خانه های اطراف مسجد، کتابخانه ای زیبا، بزرگ و مجهز بنیان نهاد. این کتابخانه به دلیل نزدیک بودن به حرم همواره در مسیر زائرین و مردم نجف قرار داشته و می توانست پذیرای مشتاقان کتاب باشد. این کتابخانه در سال ۱۳۷۷ ه. ق. تأسیس و در ابتدا از۱۵۰۰۰ جلد کتاب چاپی و حدود ۲۵۰۰ جلد کتاب خطی برخوردار بود.
کتابخانه حسینیه شوشتری ها
...