کتاب شناسی احکام قران

[ویکی فقه] کتاب شناسی احکام قرآن. شناسایی و شناساندن منابع و کتاب شناسی های موضوعی، امری ضروری است که باید این مهم هرچه بیش تر و بهتر با روش های جدید و کارآمد مورد توجه قرار بگیرد. در این جا برای مشخص شدن سیر تاریخی آثار نگاشته شده در موضوع احکام قرآن، این کتاب شناسی براساس ترتیب قرن، از قرن دوم تا قرن پانزدهم تنظیم شده است.
از آن جا که نخستین گام در پژوهش و سامان بخشی به هر موضوع، آشنایی کامل و دقیق از تحقیقات انجام شده در آن موضوع است و دوباره کاری ها، پربار نبودن و نااستواری برخی پژوهش ها، بیش تر به خاطر بی اطلاعی پژوهشگر از سرچشمه های بحث و منابع درخور مراجعه در آن موضوع است. شناسایی و شناساندن منابع و کتاب شناسی های موضوعی امری ضروری است که باید این مهم هرچه بیش تر و بهتر با روش های جدید و کارآمد مورد توجه قرار بگیرد. باید گفت در این زمینه کمبودها بسیار است و تلاش های صورت گرفته با کاستی های فراوانی در کمیت و کیفیت روبه روست. جا دارد کتاب شناسان خبره و با تجربه به این مهم بپردازند تا ضمن معرفی فعالیت های انجام شده به پژوهشگران، خلأهای موجود نیز روشن گردد تا پژوهشگران به تلاش های روزآمد و نیازهای بایسته بپردازند.
تلفیق کتاب شناسی های قرآن براساس موضوع
کتاب شناسی های موضوعی قرآن که تاکنون فراهم آمده است نیز، همانند موضوعات دیگر بسیار ناقص و غیر متقن است و در آن استقصای کامل صورت نگرفته و پاسخ گوی نیاز پژوهشگران نیست.در این جا پیشنهاد می شود تمام کتاب شناسی های موجود که هرکدام براساس سلیقه خاصی تهیه و تنظیم شده است، به گونه موضوعی نیز تلفیق و یک جا تنظیم گردد، مسلماً در این صورت، بازدهی و ارزش این گونه کتاب شناسی ها به مراتب از کتاب شناسی های عمومی بیش تر خواهد بود.به عنوان ارائه نمونه ای از این طرح بر آن شدیم تا آن جا که ممکن است و منابع در دسترس قرار دارد، کلیه آثار قرآنی به گونه موضوعی و یک جا تهیه و تنظیم گردد. در همین راستا، کتاب شناسی قصه های قرآن با ارائه چهارصد و پنج اثر صورت گرفته و در مجله (آینه پژوهش) شماره ۲۰ به چاپ رسید و اینک کلیه آثار قرآنی در موضوع احکام قرآن که یکی از موضوعات مهم قرآنی است و از سوی دیگر مرتبط با احکام فقهی قرآن است شناسایی، و به پژوهشگران قرآنی و جویندگان احکام فقهی قرآن شناسانده می شود. نگارنده مدعی نیست که کلیه آثار احکام قرآن در این مقال ذکر شده، لکن همه منابعی که معرفی آثار نگاشته شده، در زمینه احکام قرآن در آن ها پیش بینی می شد که به بیش از پانزده منبع افزون می گردد، مورد کندوکاو قرار گرفته است. در ضمن هر منبع مورد استفاده با شماره مخصوص در ذیل هر عنوان آمده است، تا مستند و راه گشا برای مراجعه پژوهشگران باشد. البته بسیاری از این آثار در منابع بسیاری ذکر گردیده که فقط یک منبع آورده شده است.منابع عبارت اند از:
نمونه ای از منابع
۱. کتاب خانه تخصصی مرکز فرهنگ و معارف قرآن. عناوینی که در این مرکز موجود است با علامت مشخص شده است.۲. الذریعة الی تصانیف الشیعه، تألیف آقا بزرگ تهرانی، شماره ۱.۳. دایرة المعارف بزرگ اسلامی، شماره ۲.۴. دایرة المعارف تشیع، شماره ۳.۵. معجم المفسرین، تألیف عادل نویهض، شماره ۴.۶. البرهان فی علوم القرآن، تألیف زرکشی، چاپ بیروت، دارالمعرفة، تحقیق مرعشی و دیگران، شماره ۵.۷. منابع اجتهاد، تألیف استاد محمدابراهیم جناتی، شماره ۶.۸. تفسیر شاهی (آیات الاحکام)، تألیف جرجانی، مقدمه آیت الله مرعشی نجفی، شماره ۷.۹. تفسیر آیات الاحکام، تألیف عبدالرحمن السایس و دیگران، مقدمه تحقیق حسن سماحی، شماره ۸.۱۰. فهرست مخطوطات آل البیت اردن، شماره ۹.۱۱. اتجاهات التفسیر فی القرن الرابع العشر، تألیف فهدالرومی، شماره ۱۰.۱۲. دایرة المعارف الاسلامیة، تألیف جمعی از مستشرقین، شماره ۱۱.۱۳. و منابعی دیگر همچون: فهرست ابن ندیم، کشف الظنون حاجی خلیفه، طبقات مفسران داودی، سیوطی و… .پس از شماره مخصوص منبع مورد نظر، شماره جلد و سپس صفحه آن ذکر شده است.
یادآوری
...