کتاب شناسی ابن ربن طبری

ابوالحسن علی بن سهل رَبَّن الطبری یا به اختصار، اِبْنِ رَبَّن دانشمند و طبیب مسلمان در قرن سوم ه‍. ق، کاشف مسری بودن سل ریوی و به روایتی استاد زکریای رازی بوده است. برخی وی را به همراه زکریای رازی، ابن سینا و مجوسی یکی از ارکان اربعهٔ طب اسلامی دانسته اند؛ گرچه برخی نیز با این نظر مخالفند. از آثاری که به او نسبت داده شده است تعداد کمی در دسترس هستند که مهم ترین آنها فردوس الحکمة است.
تواریخ تولد و درگذشت ابن ربن به درستی معلوم نیستند؛ اما قدر مسلم اینکه او در میانه های قرن دوم هجری متولد شد و تا میانه های قرن سوم زندگی کرد. [ ۱] او به خاطر نوشته هایش در زمینهٔ طب و نگاشتن دو اثر که در آنها از ضعف دین سابقش و حقانیت دین جدیدش صحبت کرده، مشهور است. [ ۲]
به گفتهٔ فرخنده زاده، ابن ربن طبیبی تعلیم دیده بود و نظریاتش بر مبنای نظریات اطبای یونانی، جندی شاپوری و هندی بود. [ ۳] به باور انزابی نژاد در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی می شود ابن ربن را در کنار رازی، مجوسی و ابن سینا در زمرهٔ چهار طبیب بزرگ مسلمان قرار داد؛[ ۴] حسین اسلامی ساروی، مورخ، نیز می نویسد که فردوس الحکمة یک «رکن» از «ارکان اربعهٔ طب اسلامی» است. [ ۵] ولی در مقابل کرامتی در دانشنامهٔ ایران زمین به نقل از ادوارد براون[ الف] و ماکس مایرهوف[ ب] می نویسد که آثار ابن ربن ارزش زیادی ندارد و با رازی، مجوسی یا ابن سینا قابل مقایسه نیست. [ ۶] ابن ربن در تألیف این کتاب از نظرات جندی شاپور[ ۷] بقراط، جالینوس، ارسطو، ابن ماسویه، حنین بن اسحاق و رسالات هندی و دیگر آثار استفاده کرده است. [ ۸] ابن ربن به طور کلی از پزشکان و فلاسفه یونانی مانند ارسطو، اسکندر افرودیسی، بقراط و جالینوس بسیار نقل قول می کرد. [ ۹]
۱۲ اثر به ابن ربن نسبت داده شده است[ ۱۰] که امروزه تعداد کمی از آنها در دسترس هستند. [ ۱۱]
↑ Browne, E. G. , Arabian Medicine, Cambridge, 1962, p 37 - 44. ↑ Meyerhof, M. , "Ali ibn Rabban at. Tabari ein Persischer Arzt des 9. Jahrhundert n. Chr. ", ZDMG, 1937, vol 85, pp 38 - 68.
↑ نام کامل: «الدین و الدولة فی إثبات نبوة النبی محمد»