کتاب الصوم

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] کتاب الصوم (للسید مصطفی الخمینی). کتاب الصوم تألیف آیت الله سید مصطفی خمینی است، مؤلف این کتاب را در یک مقدمه و چند مبحث مرتب کرده اند ولی مبحث اول ناقص است و سایر مباحث نیز مطرح نشده اند. آن شهید در عمر نسبتا کوتاه خود آثار زیادی در زمینه های مختلف تالیف نموده اند که متاسفانه اکثر آن ها از میان رفته اند و تنها بخشی از آن ها به دست ما رسیده است.
علامۀ مجاهد، شهید آیت الله سید مصطفی خمینی فرزند بزرگوار رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی قدس سره در سال۱۳۰۹هجری شمسی در شهر مقدس قم و در خانواده ای اهل علم و شریف و بزرگ به دنیا آمد. سید مصطفی شش سال در مدارس جدید به فراگیری علوم ابتدایی پرداخت. سپس تحصیل در حوزۀ علمیّۀ قم را آغاز کرد و در ۱۷ سالگی به درخواست پدرش ملبس به لباس مقدس روحانیت شد.وی در علوم ادبیات به سرعت پیش رفت و در آن علم صاحب نظر شد. نظریات او در برابر بزرگان ادبیات را می توان در کتاب ارزشمندش به نام« تفسیر القرآن الکریم » مشاهده نمود.پس از آن، شروع به فراگیری علوم دیگر حوزه مانند: فقه ، اصول ، رجال ، حدیث ، فلسفه و عرفان کرد و در مدت کوتاهی در همۀ آنها به مراتب عالی رسید.در ۳۳ سالگی درس خارج اصول خود را در حوزۀ علمیّۀ قم آغاز کرد و پس از تبعید دورۀ دوم درس خارج اصول خود را در حوزۀ علمیّۀ نجف اشرف آغاز نمود. آیت الله سید مصطفی خمینی در آن درس به بحث مفصل و عمیق مباحث اصولی و نقد و بررسی آراء و نظریات محققین پرداخت و نظریات و تحقیقات نو و استوار خود را مطرح ساخت که همگی دلالت بر مقام و منزلت علمی آن شهید بزرگوار داشت.علاوه بر آن، وی درس خارج فقه و تفسیری نیز آغاز نمود که در عمق و گستردگی و ارزش مباحث، مورد توجه علما و محققین بزرگ حوزۀ علمیّۀ نجف قرار گرفت. در مقام آیت الله سید مصطفی خمینی همین بس که حضرت امام خمینی دربارۀ او می فرماید:« مصطفی امید آیندۀ اسلام بود.»
درباره کتاب
مؤلف این کتاب را در یک مقدمه و چند مبحث مرتب کرده اند ولی مبحث اول ناقص است و سایر مباحث نیز مطرح نشده اند. مبحث اول شامل چند موقف است: موقف نخست بحث نیت و موقف دوم بخشی از بحث مفطرات را شامل می شود. از ادامه ی موقف اول و نیز سایر مواقف اثری در دست نیست.
چاپ
کتاب الصوم در سال ۱۳۷۶ شمسی توسط مؤسسه ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی چاپ و منتشر شده است.
مشاهده آنلاین کتاب
...

[ویکی فقه] کتاب الصوم (للشیخ الانصاری). مؤلف این کتاب، شیخ اعظم، شیخ مرتضی انصاری قدس سره بوده و درباره مسائل صوم است.
کتاب حاضر از سه بخش تشکیل می شود، و هر بخش آن درباره جنبه ای از جنبه های روزه است، البته گاهی هم تداخلی در برخی موارد دیده می شود، این سه بخش از این قرارند:
← شرح ارشاد الاذهان
ا- نسخه خطی از کتابخانه «ملک» که نسخه عکسی آن از کتابخانه رضویه مشهد آورده شده، تعداد صفحات این نسخه (۳۹ ورقة ۷۸ صفحة) در مقیاس (۲۱ ۱۳ سم) بوده و در هر صفحه (۲۶ سطرا) می باشد این نسخه متضمن مباحث خمس و زکاة نیز بوده و به دست مصطفی بن معصوم حسینی مازندرانی نوشته شده، در پایان آن اینگونه آمده:«هذا آخر ما وجد من مسائل الصوم فی مؤلفاته تغمده بغفرانه و اسکنه بحبوحة جنانه و زاد علیه باکرامه و احسانه. قد قابلت هذا الکتاب المستطاب بعد الاستکتاب مع فضلاء الاصحاب مع کمال الدقة بقدر الوسع و الطاقة من نسخة الاصل الذی کتبه قدس سره». رمز این نسخه حرف «م» میباشد.ب- نسخة خطی دوم از کتابخانه مدرسه فیضیه بقم است، این نسخه در ۹۵ صفحه در مقیاس (۱۵ ۱۱ سم) بوده و در هر صفحة (۱۸ سطرا) دارد این نسخه نیز متضمن مباحث خمس و زکاة بوده و در پایان آن اینگونه آمده:«هذا جمیع ما وجد فی الصوم من المرحوم قدس سره و قد کتبت من نسخة کتبت من خطه الشریف رحمه الله، و قد وقع الفراغ منه فی سلخ رجب عام السادس و الثمانین بعد الماتین و الالف ۱۲۸۶ ه»، رمز این نسخه حرف «ف» می باشد.ج- نسخه سنگی چاپ شده در سال ۱۲۹۸ ه به همراه کتاب طهارة شیخ الانصاری قدس سره، تعداد صفحات این نسخه ۴۰ صفحه در قطعه بزرگ است، و رمز این نسخه حرف «ج» می باشد.د- نسخة سنگی دیگری که در سال ۱۳۰۳ ه به همراه کتاب طهارة در ۳۹ صفحه در قطعه بزرگ به چاپ رسیده، ظاهرا میان این نسخه و یک نسخه معتبر مقابله شده، چرا که این نسخه به واسطه یک سری تصحیحات مفید از دیگر نسخه ها ممتاز گشته است.این کتاب به دست مستنسخ معروف زین العابدین نوشته شده، و رمز این نسخه حرف «ع» می باشد.
روش تحقیق
روش تحقیقاتی این کتاب به شکل زیر بود:۱- مقابله: گروهی از برادران مقابله میان نسخه های مورد اعتماد «ف و جو ع و م» و تعیین موارد اختلاف میان آنها را به عهده گرفتند.۲- استخراج: عملیات استخراج در دو مرحله صورت پذیرفت:اول: استخراج ابتدائی، به گونه ای که اقوال و مصادر به شکلی ابتدایی استخراج شد.دوم: بازنگری دقیق در موارد استخراج شده.۳- ویرایش و تنظیم متن و انتخاب موارد مناسب از میان نمونه های اختلافی برای قرار گرفتن در متن و قرار دادن باقی نسخه ها در پاورقی به همراه نقل اقوال و نصوص.۴- ساماندهی فنی و مناسب به پاورقی ها.۵- بازنگری نهایی: پس از تکمیل کتاب گروهی از فضلا به بازنگری نهایی کتاب و بررسی آن از ناحیه متن و امور فنی پرداختند.
سختی های راه تحقیق
...

[ویکی نور] کتاب الصوم (للشیخ الانصاری). کتاب الصوم تألیف شیخ أعظم، شیخ مرتضی أنصاری قدّس سرّه
کتاب حاضر از سه بخش تشکیل می شود، و هر بخش آن درباره جنبه ای از جنبه های روزه است، البته گاهی هم تداخلی در برخی موارد دیده می شود، این سه بخش از این قرارند:
این قسمت شرح مزجی بخشی از کتاب صوم «إرشاد الأذهان» علامه حلی قدّس سرّه می باشد که متضمّن بحثی درباره ماهیت روزه به همراه یک خاتمه است، یعنی از صفحه 296 تا 300 چاپ جدید.
این قسمت شرح بخشی از کتاب صوم «قواعد الأحکام» می باشد، و مشتمل مطلب دوم در موجبات افطار، از عبارت: «و بالغروب للتقلید أو للظلمة...» و مطلب سوم «فی ما یجب بالإفطار» و مطلب چهارم از عبارت: «و یستحب التتابع» که در انتهای مبحث اول است می باشد، یعنی از صفحه 64 تا 66 از چاپ سنگی.
مجموع این مسائل به بیست و چهار مسأله می رسد که نسخه ها در ترتیب آنها با هم متفاوتند، در نسخه های «ج و ع و م» برخی از آنها بعد از شرح إرشاد و برخی دیگر بعد از شرح قواعد آمده، در حالی که در نسخه «ف» همگی پس از شرح إرشاد آمده اند و ترتیب این چاپ بر اساس ترتیب نسخه «ف» می باشد با این تفاوت که آنها را پس از شرح قواعد آورده ایم.
باید به این نکته اشاره کنیم که در برخی از این مسائل تداخل و گاها تکرار دیده می شد، چنانچه در دو مسأله 8 و 21 «الإفطار قبل الزوال فی قضاء رمضان» و دو مسأله 9 و 22 «شرعیة صوم الصبی» این اتفاق افتاده و به دو بیان مختلف از آنها صحبت شده.

[ویکی نور] کتاب الصوم (للمصطفی الخمینی). شهید سید مصطفی خمینی ره (م 1397 قمری)
نام اصلی مؤلف محمد بوده ولی با نام مصطفی شناخته می شوند. در معرفی شخصیت این بزرگوار به این جمله از رهبر فقید انقلاب بسنده می کنیم که «مصطفی امید آینده ی اسلام بود».
آن شهید در عمر نسبتا کوتاه خود آثار زیادی در زمینه های مختلف تالیف نموده اند که متاسفانه اکثر آن ها از میان رفته اند و تنها بخشی از آن ها به دست ما رسیده است.
مؤلف این کتاب را در یک مقدمه و چند مبحث مرتب کرده اند ولی مبحث اول ناقص است و سایر مباحث نیز مطرح نشده اند.
مبحث اول شامل چند موقف است: موقف نخست بحث نیت و موقف دوم بخشی از بحث مفطرات را شامل می شود. از ادامه ی موقف اول و نیز سایر مواقف اثری در دست نیست.

[ویکی فقه] کتاب الصوم (للمنتظری). « کتاب الصوم» تألیف آیت الله حسینعلی منتظری در باره مباحث فقهی روزه است. این نوشتار ذیل متن« عروه الوثقی » تنظیم شده و حاوی بیشتر مسایل روزه می باشد.
نگارنده در سال ۱۳۴۶ این متن را ضمن تدریس درس خارج خود به نگارش درآورده; ولی به جهت مشغله های سیاسی و مزاحمت های زیادی که از طریق دولت وقت برای ایشان به وجود آمد و نهایتاً به تبعیدش منجر شد; موفق به کامل کردن آن نگردید و لذا قصد منتشر کردن آن را نداشت ولی با اصرار برخی از فضلا و شاگردان و بازنگری که توسط عده ای از آنان انجام گرفت، مصمم به چاپ آن شد.
ساختار
مطالب بر اساس کتاب عروة الوثقی چینش شده و دارای ۱۵ فصل است. شیوه بحث بدین گونه است که ابتدا متن عروه را می آورد، سپس روایات و کلمات فقهای گذشته و حال را نقل کرده و دیدگاه خود را در باره این نظرات بیان می کند و در پایان نظر خود را ارائه می نماید.
گزارش محتوا
...

[ویکی نور] کتاب الصوم (للمنتظری). «کتاب الصوم» تألیف آیت الله حسینعلی منتظری در باره مباحث فقهی روزه است. این نوشتار ذیل متن «عروه الوثقی» تنظیم شده و حاوی بیشتر مسائل روزه می باشد.
نگارنده در سال 1346 این متن را ضمن تدریس درس خارج خود به نگارش درآورده؛ ولی به جهت مشغله های سیاسی و مزاحمت های زیادی که از طریق دولت وقت برای ایشان به وجود آمد و نهایتاً به تبعیدش منجر شد؛ موفق به کامل کردن آن نگردید و لذا قصد منتشر کردن آن را نداشت ولی با اصرار برخی از فضلا و شاگردان و بازنگری که توسط عده ای از آنان انجام گرفت، مصمم به چاپ آن شد.
مطالب بر اساس کتاب العروة الوثقی چینش شده و دارای 15 فصل است.
شیوه بحث بدین گونه است که ابتدا متن عروه را می آورد، سپس روایات و کلمات فقهای گذشته و حال را نقل کرده و دیدگاه خود را در باره این نظرات بیان می کند و در پایان نظر خود را ارائه می نماید.
مقدمه کتاب به ذکر کلیاتی در باره وجوب روزه با عناوین زیر پرداخته است:

پیشنهاد کاربران

بپرس