کبد

[ویکی الکتاب] معنی کَبَدٍ: رنج و خستگی
تکرار در قرآن: ۱(بار)
. کَبَد بر وزن فرس به معنی سختی است (مجمع) راغب گفته: کَبْد (بر وزن کتف) جگر و (بر وزن فرس) درد جگر است ایضاً کُباد (به ضم اول) به معنی درد جگر است. کبدالسماء وسط آسمان است تشبیه شده به کبد انسان که در وسط بدن قرار دارد. مراد از آن در آیه مشقت و سختی است یعنی: حقاً که انسان را در رنج و تعب آفریدیم زندگی او پر از مشقت و رنج است و همین رنج و تعب است که او را به کمال و ترقی سوق می‏دهد اگر در مشقّت نمی‏بود برای از بین بردن آن تلاش نمی‏کرد و اگر تلاش نمی‏کرد ابواب اسرار کائنات برویش گشوده نمی‏شد . این لفظ بیشتر از یکبار در قرآن یافته نیست.

کبد ( به انگلیسی: Liver ) یا جگر سیاه، عضوی است که تنها در مهره داران یافت شده و به سم زدایی متابولیت های مختلف پرداخته و پروتئین ها و مواد بیوشیمیایی لازم جهت گوارش و رشد را تولید می نماید. [ ۲] [ ۳] [ ۴] در انسان ها، کبد در یک چهارم سمت راستِ بالایی شکم و زیر پرده دیافراگم واقع شده و سبب دیده نشدن اسفنکتر انتهایی مری از نمای جلویی شده است. نقش های دیگر آن در متابولیسم شامل تنظیم ذخیره گلیکوژن، تجزیه گلبول های قرمز خون و تولید هورمون ها است. [ ۴] که جزو سیستم ایمنی به حساب می آید
کبد یک عضو گوارشی کمکی است که مایع صفرا را تولید می کند. صفرا مایعی قلیایی است که شامل کلسترول و نمک های صفراوی است و به تجزیهٔ چربی ها کمک می کند. کیسه صفرا، کیسه کوچکی است که درست زیر کبد قرار داشته و صفرای تولیدشده توسط کبد را در خود ذخیره کرده و سپس این مایع به روده کوچک جهت تکمیل گوارش حرکت می کند. [ ۵] کبد، بافت به شدت تخصص یافته ای است که اکثراً از هپاتوسیت ها تشکیل شده و به تنظیم انواع متنوعی از واکنش های حجم - بالای بیوشیمیایی، شامل سنتز و تجزیه مولکول های پیچیده و کوچک می پردازد که بسیاری از این ها برای عملکرد حیاتی طبیعی بدن لازم اند. [ ۶] تخمین های مختلفی در ارتباط با تعداد عملکردهای کبد صورت پذیرفته، اما کتب مرجع اغلب تعدادشان را حدود ۵۰۰ تا برآورد کرده اند. [ ۷]
هنوز مشخص نیست که چگونه عدم حضور کبد را می توان در طولانی مدت جبران نمود، گرچه که تکنیک دیالیز کبدی را در کوتاه مدت می توان به کار گرفت. تا ۲۰۱۸ میلادی نتوانسته اند کبدهای مصنوعی را در غیاب کبد طبیعی، برای جایگزینی طولانی مدت آن بسازند، [ ۸] و در حال حاضر پیوند کبد تنها گزینه برای مواجهه با نارسایی کبدی است.
واژگان مربوط به کبد با پیشوند - hepat در انگلیسی آغاز می گردد. این پیشوند از کلمهٔ - ἡπατο که در یونانی به معنای «کبد» است نشأت گرفته است. [ ۹] تنها ۲۵٪ از یک کبد انسان می تواند عملکرد کل یک کبد کامل را انجام دهد. [ ۱۰]
کبد، عضو قرمز - قهوه ای رنگ با شکل گوه ای ( V شکل ) است که دارای دو لوب با اندازه و شکل نابرابر است. کبد انسانی دارای وزن تقریبی ۱٫۵ کیلوگرم بوده[ ۱۱] و دارای عرض تقریبی ۱۵ سانتی متری است. [ ۱۲] اندازه کبد بین افراد مختلف تفاوت قابل توجهی دارد. برای مردان رنج مرجع استاندارد ۹۷۰–۱٬۸۶۰ گرم[ ۱۳] و برای زنان ۶۰۰–۱٬۷۷۰ گرم[ ۱۴] است. این عضو، هم سنگین ترین عضو و هم بزرگ ترین غده بدن انسان است. کبد در قسمت فوقانی و راست از یک چهارم حفره شکمی قرار داشته و دقیقاً زیر دیافراگم و سمت راست معده و بر روی کیسه صفرا قرار دارد. [ ۵]

کَبِد (liver)
کَبِد
کَبِد
کَبِد
کَبِد
در مهره داران۱، اندامی بزرگ با عملکرد گستردۀ تنظیمی و ذخیره ای. کبد انسان در بخش بالایی شکم۲ واقع است. حدود دو کیلوگرم وزن و چهار لُب۳ دارد. کبد محصولات گوارش۴ را دریافت می کند. غذای جذب شده از روده۵ با جریان خون به کبد منتقل می شود. تبدیل گلوکز۶ به کلیگوژن۷ و تبدیل مجدد آن به گلوکز در هنگام نیاز نیز به عهده کبد است. به این ترتیب، کبد سطح گلوکز را در خون تنظیم می کند. این فرآیند تا حدی هورمون۸ انسولین۹ را نیز کنترل می کند. کبد اسیدهای آمینۀ۱۰ اضافی خون را دریافت و آن ها را به اوره۱۱ تبدیل می کند که از طریق کلیه ها دفع می شوند. علاوه بر این، کبد سنتز۱۲ ویتامین ها۱۳، تولید صفرا۱۴ و عوامل انعقاد خون۱۵، زدودن گلبول های قرمز تخریب شده، و توکسین۱۶ هایی نظیر الکل را از خون به عهده دارد. اگر پروتئین۱۷ بیشتر از نیاز مصرف شود، اضافۀ آن به منظور ساختن پروتئین های متفاوت بدن شکسته می شود. این عمل در کبد رخ می دهد. یکی از محصولات شکسته شدن پروتئین ها اوره است که با ادرار دفع می شود. به علاوه، کبد ذخیره سازی ویتامین ها، تولید صفرا، و شکستن گلبول های قرمز را نیز به عهده دارد. نیز ← دستگاه_لنفاوی
vertebrates
abdomen lobe digestion gut glucose glycogen hormone insulin amino acids urea synthesize vitamins bile blood clotting factors toxin protein