کایوچو

کائوچو (rubber)
شیرابۀ۱ انواع گوناگونی از گیاهان، عمدتاً بومی کشورهای نیمکرۀ غربی. مهم ترین نوع آن کائوچو پارا۲ از درخت کائوچوی برزیلی Hevea brasiliensis، متعلق به تیره فرفیون۳ به دست می آید. این گیاه از برزیل به آسیای جنوب شرقی آورده شد و اکنون منبع جهانی اصلی کائوچو است. صادرکنندگان عمدۀ کائوچو عبارت اند از شبه جزیره مالزی، اندونزی، سری لانکا، کامبوج، تایلند، ساراواک، و برونئی. بعد از هفت سال طول درخت ممکن است به بیست متر برسد و برای استخراج کائوچو آماده شود. به این منظور، برش های کوچکی در تنۀ درخت ایجاد می کنند. شیرابه قطره قطره از این برش ها خارج می شود که آن را در ظروف مخصوص جمع آوری می کنند. در حالت خالص، کائوچو سفیدرنگ و با فرمول(C۵H۸)n است. از منابع دیگر کائوچو قاصدک روسی۴ Taraxacum Koksagyz است که در آب و هوای معتدل رشد می کند. از هر تن ریشۀ این گیاه ۴۵ کیلوگرم کائوچو به دست می آید. گیاه دیگر گوآیول۵، (parthenium argentatum) درختچه ای کوچک در جنوب غربی ایالات متحدۀ امریکا و مکزیک، است. در ابتدا، کاربردهای کائوچو به سبب نرم شدن آن در روزهای گرم و سخت شدنش در روزهای سرد محدود بود، امّا در ۱۸۳۹، چارلز گودیر۶ با ابداع روش ولکانیزاسیون۷ یا سخت کردن لاستیک این عیب را از بین برد.
کائوچوی مصنوعی. در قرن ۲۰، تولید جهانی کائوچو صدبرابر افزایش یافت. جنگ جهانی دوم انگیزه ای برای تولید کائوچوی مصنوعی شد تا جانشین ذخایر کشور مالزی شود. مالزی را ژاپنی ها غارت کرده بودند. چندین نوع کائوچوی مصنوعی برای اهداف خاص تولید شده است، ولی از لحاظ اقتصادی مهم ترین آن ها کائوچوی استیرن ـ بوتادین۸ و ارزان تر از کائوچوی طبیعی است. این کائوچو در برخی موارد، مانند تایرهای اتومبیل، بسیار مفید است، زیرا مقاومت بسیار دربرابر سایش دارد. این کائوچو به تنهایی و در ترکیب با کائوچوی طبیعی برای قالب گیری های صنعتی و ساخت تخت کفش ها، شلنگ، و لاستیک اسفنجی به کار می رود.latexparaEuphorbiaceaeRussian dandelionguayuleCharles Goodyearvulcanizationstyrene-butadiene rubber